TT Nga Putin (T) và  TT UAE Mohammed bin Zayed Al Nahyan (P) trong chuyến viếng thăm UAE ngày 6/12/2023

Hôm thứ Tư ngày 6/12/2023, Tổng thống Nga Putin đã đến thăm Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE) và Ả Rập Xê Út trong một chuyến công du chớp nhoáng nhằm nâng cao vị thế của Nga như một thế lực trung gian hòa giải quyền lực ở Trung Đông, trong khi cuộc chiến của Putin xâm lăng Ukraine vẫn đang tiếp diễn ở cường độ mạnh.

Putin đã đáp xuống thủ đô Abu Dhabi của UAE, nước chủ nhà thành phố Dubai đang tổ chức đàm phán về khí hậu COP28 của Liên Hợp Quốc. Đây là chuyến đi đầu tiên của Putin đến khu vực này từ đại dịch virus Vũ Hán nổ ra và cũng từ khi mở cuộc xâm lược vào Ukraine tháng 2 năm 2022.

1) Hội đàm với Tổng thống UAE, Mohammed bin Zayed Al Nahyan: Putin đề nghị thảo luận về hợp tác năng lượng, xung đột ở Trung Đông (giữa Israel-Hamas) và khủng hoảng ở Ukraine (Nga-Ukraine)”. Vladimir Putin mở lời bằng ca ngợi tình hữu nghị hiện tại của Nga – UAE là quá tốt đẹp và chúc mừng quốc gia Hồi Giáo này đã đứng ra tổ chức các cuộc đàm phán về khí hậu COP28 tại Dubai.

Vladamir Putin đã hạn chế đi ra nước ngoài kể từ khi đưa quân xâm lược Ukraine vào tháng 2/2022. Ông chỉ đến Bắc Kinh vào tháng 10/2023 và thực hiện một số chuyến đi đến các nước thuộc hệ thống Cộng Sản Liên Xô cũ ở Trung Á gần đây. Putin đang bị lệnh bắt giữ của Tòa Án Hình Sự Quốc tế ICC (International Course Council) vì bị xử là vi phạm tội ác chiến tranh ở Ukraine.
Hai nước UAE và Ả Rập Xê Út đều chưa ký vào hiệp ước ICC, do đó họ không có trách nhiệm phải bắt giữ Vladimir Putin theo lệnh truy nã của tổ chức quốc tế này. Tuy vậy, Putin đã không dám tham dự hội nghị thượng đỉnh ở Nam Phi vì có nhiều tin đồn rằng ông có thể bị bắt giữ khi đến quốc gia này vì Nam Phi đã ký vào hiệp ước thành lập ICC.
Ngoại trưởng UAE, Sheikh Abdullah bin Zayed Al Nahyan đã ra đón Vladimir Putin tại bậc thang xuống máy bay chở tổng thống Nga. Bốn máy bay chiến đấu Su-35 của Nga đã hộ tống chiếc máy bay này từ nước Nga trên đường dài đến khi đáp xuống phi trường Abu Dhabi của UAE.

Chúng ta biết UAE là đồng minh của Hoa Kỳ, nhưng nước Hồi Giáo Trung Đông này cũng có mối quan hệ chặt chẽ với Nga. Tổng Thống UAE đã đón Putin tại lâu đài quốc khách Qasr al-Watan của Abu Dhabi với 21 phát súng đại bác chào mừng và có máy bay quân sự biểu diễn phun làn khói mang màu cờ nước Nga.
Khi ngồi xuống với ông Putin, Tổng thống UAV- Sheikh nói: “Tôi rất vui khi gặp lại ngài”. Sau đó tổng thống UAE đưa ra tuyên bố cho biết là Putin và Sheikh đã thảo luận về “tầm quan trọng của việc tăng cường đối thoại và hợp tác để bảo đảm sự ổn định và phát triển”.
Buổi lễ chào đón hào nhoáng này ở UAE là một nước vốn dựa vào Hoa Kỳ để giữ an ninh quốc gia quan trọng của mình, đã cho thấy rõ sự kinh doanh chặt chẽ của UAE với Nga được mở rộng, trong khi phương Tây áp dụng các lệnh trừng phạt kinh tế nhắm vào Nga. Như vậy cho thấy, UAE là tuyến quan trọng để Nga lách qua các lệnh trừng phạt của phương Tây, nhất là Mỹ.

Vladimir Putin và Thái tử Ả Rập Xê-Út Mohammed bin Salman trước cuộc hội đàm tại Riyadh vào ngày 6 tháng 12 năm 2023.

2) Hội đàm ở thủ đô Riyadh của Ả Rập Xê Út: Thái tử Mohammed bin Salman đã bắt tay Putin một cách mạnh mẽ và mỉm cười khi họ cùng bước vào phòng họp.
Cũng bài ca con cá, mở đầu Putin ca ngợi mối quan hệ Nga-Ả Rập Xê Út đã “đạt đến mức độ cao nhất chưa từng thấy trước đây”. Putin tuyên bố “việc trao đổi thông tin và đánh giá những gì đang diễn ra trong khu vực là rất quan trọng”.
Thái tử Mohammed cũng tán thưởng mối quan hệ Nga – Ả Rập Xê Út đã giúp tăng cường an ninh ở Trung Đông, đồng thời nhận định rằng: “Sự tương tác chính trị và hợp tác trong tương lai của chúng ta chắc chắn sẽ có tác động tích cực đến tình hình an ninh toàn cầu”.
Theo phát ngôn viên Điện Kremlin – Dmitry Peskov, sau cuộc hội đàm với sự tham gia của các quan chức hai nước, Vladimir Putin và Thái tử Mohammed cũng đã nói chuyện riêng trong bữa tối để thảo luận về cuộc chiến Israel – Hamas và “các vấn đề khác trong chương trình nghị sự quốc tế.”.
Cả hai nước UAE và Ả Rập Xê Út là những thành viên chủ chốt trong nỗ lực quốc tế nhằm đàm phán tìm một giải pháp cho cuộc chiến Israel – Hamas. Vladimir Putin có mối quan hệ cá nhân gần gũi với cả hai cấp lãnh đạo của Israel và Palestine. Cho nên Putin đã tìm cách nâng cao vị thế của Nga như một nhà trung gian hòa giải có quyền lực trong cuộc xung đột đang diễn ra ở Trung Đông, đồng thời thách thức với Washington khi cho rằng cuộc chiến Israel – Hamas là một thất bại trong chính sách ngoại giao của Mỹ. 

Cuộc chiến Israel-Hamas vẫn là mối lo ngại lớn đối với Trung Đông, đặc biệt là UAE, quốc gia Hồi Giáo đã đạt được thỏa thuận ngoại giao thân thiện với Israel vào năm 2020. Các cuộc tấn công gần đây của phiến quân Houthi ở Yemen do Iran hậu thuẫn cũng đe dọa những tuyến vận chuyển thương mại trên Biển Đỏ. Ngoài ra, chương trình nguyên tử của Iran, tiếp tục đạt được những tiến bộ nhanh chóng kể từ khi thỏa thuận nguyên tử năm 2016 giữa Iran và phương Tây bị chấm dứt cũng gây lo ngại cho UAE.

Nga còn là một thành viên của OPEC+ cùng với các quốc gia khác trong tổ chức này đã điều chỉnh sản lượng để cố gắng thúc đẩy giá dầu. Tuần trước, OPEC+ đã trì hoãn một số đợt cắt giảm sản lượng dầu thô sang năm tới và đưa nhà cung cấp dầu mỏ mới lên là Brazil vào OPEC+. Giá dầu thô “Brent Crude” (giá dầu chuẩn mực hàng đầu về giá dầu thô lưu vực Đại Tây Dương. Nó được sử dụng để định giá 2/3 nguồn cung dầu thô giao dịch quốc tế). Giá dầu thô hôm thứ Tư ngày 6/12 khoảng 77 USD/Brent giảm giá so với mức giá dầu gần 100 USD / Brent vào tháng 9/2023 vì lo ngại nền kinh tế trên toàn thế giới đang suy trầm.
Ông Peskov, phát ngôn viên Điện Kremlin, tiết lộ rằng trong cuộc đàm phán hôm thứ Tư, ngày 6/12/2023, Putin và Thái tử Mohammed của Ả Rập Xê Út đã thảo luận về sự hợp tác trong OPEC+, nhấn mạnh trách nhiệm của các quốc gia trong tổ chức này trong việc ổn định thị trường dầu mỏ toàn cầu.

Chuyến thăm UAE của Tổng thống Putin diễn ra sau khi lần lượt các nhà lãnh đạo phương Tây bao gồm Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Anh Rishi Sunak và những nhà lãnh đạo khác ủng hộ Ukraine phát biểu tại COP28.
Ông John Kerry – đặc phái viên về khí hậu của Mỹ và bà Samantha Power – Giám Đốc Cơ Quan Phát Triển Quốc Tế Hoa Kỳ cũng đã đưa ra quan điểm của mình khi tham quan gian hàng của Ukraine tại COP28. Ông John Kerry Phát biểu với báo giới sau đó, khi được hỏi về Putin rằng: “Ngoài việc các bạn đang đề cập ông ấy đang ở đây. Tôi gần như quên mất ông ấy có thể sẽ đến khu vực này”. John Kerry giải thích thêm: “Tôi nghĩ qua những gì ông ấy đã làm ở Ukraine, sự hiện diện của ông ấy có thể khuyến khích mọi người làm những gì mà châu Âu đã phải làm, đó là chuyển đổi nhanh nhất sang một loại nhiên liệu khác nhờ hành động của ông ấy. Bằng cách vũ khí hóa khí đốt, Putin đã một mình đẩy nhanh quá trình chuyển đổi [nhiên liệu] của châu Âu hơn bất kỳ ai khác”.

Nói tóm lại chuyến đi của Putin với mục đích:

1) Nâng cao vai trò của Putin đối với dân Nga trước cuộc bầu cử năm tới tại Nga. Biết rằng Putin muốn làm vương làm tướng gì ở Nga không ai dám nói gì! Như ông ta đã từng nhảy lên nhảy xuống ghế Tổng Thống như đi chợ. Dù thế, để khỏi phải bị liệt vào loại ba bựa hạng bét, Putin cố gắng thực hiện cho bằng được một vài việc để khỏa lấp sự tệ hại cá nhân là phải ghi vài bàn thắng ở chiến trường Ukraine và nâng cao vị trí của mình trên trường quốc tế.

2) Sức mạnh của Nga hiện nay là túi năng lượng dầu lửa. Nga cũng có chân trong OPEC (Organization of the Petroleum Exporting Countries) một tổ chức liên chính phủ cung cầu dầu mỏ ở thượng nguồn thị trường. Nay ép sát với hai túi dầu Trung Đông là UAE và Ả Rập Xê Út để kiểm soát giá dầu thề giới qua OPEC+.

3) Putin bắn tiếng sẽ đứng ra làm cai thầu giải quyết chiến tranh giữa Israel-Hamas vì có giao thiệp thân thiện với lãnh đạo hai bên. Việc này để nâng cao vị thế của Putin đối với khối Hồi Giáo Trung Đông và các nước châu Âu đang mong đợi. 

Theo tin AP và những tin liên hệ từ báo Anh ngữ ở Trung Đông