Ngoại trưởng Mike Pompeo (T) gặp đồng nhiệm Vương Nghị (P) tại Bắc kinh

Báo Tàu Cộng lo ngại, quan hệ Trung-Mỹ sẽ leo thang căng thẳng lên một mức độ mới.

Chuyến công du “chớp nhoáng”

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo đã kết thúc chuyến công du bốn quốc gia châu Á gồm Nhật Bản, Bắc Hàn, Nam Hàn và Tàu Cộng vào ngày 8/10.

Trong khi lãnh đạo ba nước Nhật, Nam và Bắc Hàn đều tổ chức các cuộc hội kiến với Ngoại trưởng Mike Pompeo thì Tàu Cộng làm ngược lại.

Do đó, trong ba tiếng đồng hồ ngắn ngủi ở Bắc Kinh, ông chỉ gặp được Ngoại trưởng Vương Nghị và Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Đối ngoại Trung ương Tàu Cộng Dương Khiết Trì mà không có cơ hội gặp Chủ tịch TC Tập Cận Bình.

Được biết, trong chuyến thăm Tàu Cộng lần đầu tiên hồi tháng 6, Ngoại trưởng Pompeo đã có cuộc tiếp xúc với Tập Cận Bình. Hay như các tiền nhiệm khác, ông Rex Tillerson, thăm Bắc Kinh 2 lần vào tháng 3 và 9/2017, hoặc John Kerry đã tới Trung Nam Hải 8 lần, đều có thể gặp gỡ với nhà lãnh đạo cao nhất Tàu Cộng.

Theo ông Lưu Hồng, Phó Tổng biên tập Tạp chí Hoàn Cầu (Tàu Cộng), chỉ với thời gian lưu trú vỏn vẹn 3 giờ đồng hồ, ông Pompeo đã lập kỷ lục mới [ngắn nhất] về thời gian thăm Tàu Cộng của các Ngoại trưởng Mỹ.

“Trong tình hình quan hệ Trung-Mỹ hiện nay, điều này cho thấy đây là chuyến thăm vô cùng đặc biệt, của một nhân vật đặc biệt, ở một nút thắt thời gian đặc biệt. Hoặc có thể nói, đây là một trận đánh trực diện”, ông Lưu bình luận.

Thông thường, quan chức nước ngoài muốn hội kiến lãnh đạo quốc gia tới thăm đều phải thông qua các cuộc tiếp xúc “mở đường” với quan chức đồng cấp. Tuy nhiên, trong cuộc hội kiến mới nhất này, hai ông Mike Pompeo và Vương Nghị đều không đạt được đồng thuận chung về các vấn đề cụ thể.

Theo giới phân tích, chuyến thăm 3 giờ tới Tàu Cộng và không gặp được ông Tập cho thấy ông Pompeo đã bị Bắc Kinh đối xử lạnh nhạt và nguyên nhân của sự việc này được cho xuất phát từ những mâu thuẫn song phương hiện nay trong quan hệ Trung-Mỹ, bắt đầu từ cuộc chiến thương mại đã bùng nổ vào mùa hè vừa qua.

Một số ý kiến lo ngại, xung đột thương mại song phương có nguy cơ “bén” sang cả lĩnh vực quân sự khi mà gần đây nhất, hai nước đã hủy bỏ một cuộc họp an ninh cấp cao. Từ kinh tế tới quân sự, hai nước đều đang bị kẹt trong bầu không khí căng thẳng khi chưa có bất cứ dấu hiệu hòa giải nào được manh nha.

Mối quan hệ thiếu lạc quan

Theo Hoàn cầu Thời báo, chuyến thăm Tàu Cộng của Ngoại trưởng Mỹ diễn ra trong tình hình quan hệ Trung-Mỹ xuất hiện căng thẳng ở nhiều lĩnh vực, nên vì thế, mối quan hệ này đã trở thành vấn đề quan trọng trong chuyến công du lần này của ông.

“Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy, chuyến đi Bắc Kinh ngắn ngủi của ông Pompeo mang lại một sự thay đổi nào đó cho mối quan hệ Trung-Mỹ đang căng thẳng hiện nay.

Trong hội đàm với ông Pompeo, ông Vương Nghị trực tiếp thể hiện sự bất mãn với những phát ngôn, hành động của các giới chức cao cấp phía Mỹ thời gian gần đây… Ông Pompeo thì cho rằng có sự khác biệt cơ bản giữa Mỹ và Tàu Cộng về một số vấn đề. Trong cuộc họp tiếp theo giữa hai ông Dương Khiết Trì và Pompeo, hai bên cũng bày tỏ thái độ tương tự”.

“Nhưng hai bên cũng đều để đường lui trong cuộc đối thoại vào ngày 8/10. Ông Dương Khiết Trì cho biết, Trung-Mỹ là hai nước lớn, hợp tác mới cùng có lợi. Ông Pompeo cũng cho hay, Mỹ cam kết cùng Tàu Cộng đạt được sự hợp tác cùng có lợi, Mỹ không phản đối Tàu Cộng phát triển, không có ý định kiềm chế Tàu Cộng, cũng không có chính sách kiềm chế Tàu Cộng toàn diện”, báo Tàu Cộng nhấn mạnh.

Theo tờ này, chuyến thăm Tàu Cộng của Ngoại trưởng Pompeo thực sự không có ảnh hưởng lớn tới mối quan hệ Trung-Mỹ vì mối quan hệ này bị chi phối nhiều bởi Tòa Bạch Ốc, các cơ quan kinh tế, an ninh và Ngũ Giác Đài hơn là Bộ Ngoại giao.

“Nút thắt quan trọng tiếp theo trong quan hệ Trung-Mỹ, có lẽ là Hội nghị Thượng đỉnh G20 Argentina vào cuối tháng 11 tới, hãy xem cuộc gặp Trump-Tập có thể diễn ra hay không, và hai bên sẽ thảo luận những gì”, Hoàn cầu Thời báo viết.

Tuy nhiên, báo Tàu Cộng bình luận, quan hệ Trung-Mỹ ở giai đoạn tiếp theo vẫn khó có thể lạc quan, do nước Mỹ sắp bước vào cuộc bầu cử giữa kỳ, nên Toà Bạch Ốc có thể tiến hành những hành động và thái độ khiêu khích Tàu Cộng, khiến căng thẳng song phương tiếp tục leo thang lên mức độ mới.

Thu Thủy