Chỉ còn 30% FSB ủng hộ Putin nếu một cuộc binh biến khác xảy ra…
FSB (Federal Securiry Service) là cơ quan an ninh Liên bang Nga như CIA của Mỹ.
Có chưa đến một phần ba (30%) Cơ Quan An Ninh Liên Bang Nga (FSB) sẵn sàng ủng hộ Putin nếu cuộc binh biến của Yevgeny Prigozhin lặp lại, Mikhail Khodorkovsky, cựu tỷ phú Nga sống lưu vong, nói với Newsweek Magazine.
Cựu giám đốc dầu mỏ Nga Khodorkovsky, từng là người giàu nhất nước Nga trước khi lên tiếng chống lại nhà lãnh đạo Nga, cho biết ông thường được các thành viên của FSB liên lạc, những người vỡ mộng với chế độ của Putin đã cung cấp cho ông “tin tức”.
Người đàn ông 60 tuổi, được Điện Kremlin chỉ định là “đặc vụ nước ngoài”, đứng đầu công ty năng lượng Yukos trước khi ngồi tù một thập niên ở Nga vì những gì các nhà phê bình gọi là cáo buộc có động cơ chính trị. Ông là một trong những người ủng hộ thay đổi dân chủ sớm nhất ở Nga, chỉ trích nạn tham nhũng tràn lan tại cuộc gặp trên truyền hình với Putin vào đầu năm 2003. Khodorkovsky được tổng thống Nga ân xá vào năm 2013, nhưng vẫn là người chỉ trích chế độ hàng đầu.
Trong một cuộc phỏng vấn với Newsweek từ London, nơi ông hiện đang cư ngụ, Khodorkovsky cho biết rằng mức độ trung thành của những người phục vụ Putin là “khá thấp”.
“Tôi nghĩ nếu có một cuộc binh biến khác vào ngày mai, và các sĩ quan FSB được kêu gọi để bảo vệ Putin khỏi cuộc binh biến đó, tôi cho rằng có lẽ chỉ 30% sẵn sàng làm điều đó,” ông nói.
Nhà tỷ phú trước đây đang đề cập đến một bước tiến tới Moscow của Prigozhin, người đứng đầu lính đánh thuê Wagner, người đã tuyên bố một “cuộc tuần hành công lý” chống lại giới lãnh đạo quân sự của đất nước vào ngày 24/06 vừa qau.
Trong cuộc binh biến bị hủy bỏ, kéo dài chưa đầy 24 giờ, ông chủ của lính đánh thuê Wagner đã nắm quyền kiểm soát hai trung tâm quân sự ở miền nam nước Nga và tiến gần đến thủ đô, tuyên bố rằng mục tiêu của ông ta là khiến những người lãnh đạo cuộc chiến của Nga ở Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng, phải từ chức đó là Sergei Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov.
Nỗ lực nổi dậy của Prigozhin diễn ra trong tình hình căng thẳng gay gắt với giới lãnh đạo cao cấp của Điện Kremlin. Vài ngày trước đó, ông đã bác bỏ yêu cầu của Shoigu và Putin rằng lực lượng bán quân sự của ông phải ký hợp đồng trực tiếp với Bộ Quốc phòng trước hạn chót là ngày 1/7.
Ông ấy đã ngưng cuộc tuần hành như một phần của thỏa thuận do nhà lãnh đạo Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian. Tuy nhiên, Prigozhin cho biết lực lượng của ông không gặp phải sự kháng cự nào khi họ tiến từ miền nam nước Nga đến thủ đô. Người đứng đầu Lực lượng Vệ Binh Quốc Gia Nga, Viktor Zolotov, cũng cho biết vào ngày 27/06 rằng Moscow tập trung mọi lực lượng để bảo vệ thành phố “nếu không họ sẽ băng ngang qua chúng tôi như một con dao xuyên qua miếng bơ”.
Kẻ đào tẩu Putin nói ra tất cả
Vào tháng 4, một trong những dự án của Khodorkovsky, trang web điều tra Dossier Center, chuyên theo dõi hoạt động tội phạm của nhiều người có liên quan đến Điện Kremlin, đã đăng một cuộc phỏng vấn với Gleb Karakulov, một người đào tẩu của cơ quan Bảo vệ Liên bang (FSO). Karakulov từng là đội trưởng của FSO và là một trong những sĩ quan bảo vệ Putin trước khi chạy trốn đến Istanbul vì phản đối cuộc chiến ở Ukraine.
“Một người đào thoát [đã] cho chúng tôi phỏng vấn, về cơ bản đây là người rất thân với Putin. Anh ấy là người cung cấp thông tin liên lạc cho Putin. Anh ấy luôn đi loanh quanh với đường dây điện thoại bên cạnh Putin. Anh ấy kể Khodorkovsky nói với chúng tôi rằng mức độ trung thành của những người phục vụ Putin là khá thấp.
Mikhail Khodorkovsky rời đi sau khi đưa ra bằng chứng trước Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện, ở London vào ngày 1 tháng 11 năm 2022. Khodorkovsky là một trong những doanh nhân quyền lực nhất của Nga trong những năm 1990, trước khi xung đột với Điện Kremlin.
Khodorkovsky cho biết điều này không bao gồm “vòng thân cận nhất” của Putin, bởi vì “những người này hiểu rõ rằng số phận, tương lai [và] vận mệnh của họ hoàn toàn gắn liền với Putin.”
“Điều đó không có nghĩa là họ có thể không phản bội ông ấy vào một ngày nào đó, nhưng họ sẽ không đề cập đến việc đó và họ sẽ không nói về điều đó một cách công khai.”
Giám đốc FSB Alexander Bortnikov được cho là một trong những cố vấn thân cận nhất của Putin, và đã làm việc với KGB của ông ta tại Leningrad, nay là St. Petersburg và trong Chiến tranh Lạnh.
Khodorkovsky nói: “Nhưng nếu chúng ta đang nói về người thứ ba hoặc thậm chí thứ tư được thêm vào xung quanh Putin, thì có khá nhiều nguồn tin từ những nhóm đó. Đây là những người đang cố gắng giữ lối mở phía sau cho chính họ, để có một lối thoát tiềm năng cho chính họ.”
Newsweek đã liên hệ với Bộ Ngoại giao Nga qua email để xin bình luận.
Thế tiến thoái lưỡng nan của Putin
Prigozhin bị lưu đày đến Belarus trong thỏa thuận do Lukashenko làm trung gian, và các cáo buộc chống lại ông ta vì tội tổ chức một cuộc binh biến vũ trang sau đó đã được bãi bỏ. Khi được hỏi tại sao Putin lại tỏ ra dễ dàng bỏ qua cho thủ lĩnh Wagner, Khodorkovsky cho biết Putin đang “chuẩn bị sẵn sàng” vào lúc này.
Tổng thống Nga quyết định không mạo hiểm trả đũa Prigozhin và các chiến binh của ông ta bằng vũ lực, bởi vì những người mà Putin lẽ ra có thể sử dụng để bảo vệ ông ta và chế độ khỏi ông chủ Wagner “thực sự có thể trở tay chống lại chính chế độ theo hướng ngược lại.”
Khodorkovsky nói: “Nếu ông ấy không trừng phạt bất kỳ ai vì cuộc binh biến, thì kế hoạch cho một cuộc binh biến kiểu Prigozhin khác sẽ có nhiều khả năng xảy ra hơn”.
“Bạn bắt đầu trừng phạt mọi người, sau đó bạn có thể đột nhiên phát hiện ra rằng một nửa quân đội hoạt động đang đứng về phía Prigozhin và sau đó, bạn thực sự có thể thúc đẩy một cuộc binh biến lớn hơn và xung đột lớn hơn nhiều.”
Lòng trung thành với Putin
Khodorkovsky nói, cuộc tuần hành của Prigozhin tới Moscow không phải là điều tồi tệ nhất mà ông ấy đã làm cho chế độ của Putin.
“Những gì ông ấy đã làm là trình bày rõ ràng các ý tưởng – và không phải với khán giả dân chủ, mà là khán giả của Putin – những lời mà họ sẵn sàng nghe, [rằng] chiến tranh là sai lầm, rằng nguyên nhân của chiến tranh là tham ô của Putin, vì lợi ích của đoàn tùy tùng của Putin,” ông nói.
“Đây là những lời mà những người ở tuyến đầu không muốn nghe bởi vì điều này có nghĩa là họ đã bị phản bội. Vì vậy, về cơ bản, ông ấy đã nói, bạn đã bị phản bội.”
Những ý tưởng mà Prigozhin đã nêu ra thông qua cuộc nổi dậy của mình “không thể bị xóa bỏ” và hiện đang “trong đầu mọi người”.
“Họ đã nghe điều đó. Vì vậy, dù là Prigozhin hay là ai khác, điều đó không quan trọng. Có một điều rõ ràng là lực lượng vũ trang Nga sẽ không trung thành với Putin. Họ không trung thành với bất kỳ ai”. Khodorkovsky nói.
Theo Newsweek