Xung đột trên mặt trận quân sự giữa Mỹ và Trung Cộng có một đặc điểm là “đua mà không đánh”, nó xen kẻ, hoà lẫn vào các mặt trận khác như kỹ thuật, ngoại giao, gián điệp, thương mại, và thậm chí cả đầu tư, tài chính. Với 2 khối ngân sách khổng lồ, chúng ta cùng xem Mỹ và Trung Cộng sắp đặt lực lượng quân sự của mình như thế nào.

Sách lược hai bên

Ngày 18/12/2017, tổng thống Donald Trump công bố Chiến lược An ninh quốc gia đầu tiên của chính phủ mới, trong đó có một số điểm đáng chú ý: Một là, tổng ngân sách quốc phòng của Mỹ đạt con số kỉ lục 716 tỉ USD. Hai là, Mỹ trực tiếp coi Trung Cộng và Nga là các đối thủ chiến lược và gọi họ là “các cường quốc xét lại”. Gần đây nhất, ngày 27/6/2019, Thượng viện Mỹ thông qua Luật thẩm quyền Quốc phòng Quốc gia (NDAA) với ngân sách 750 tỉ USD.

Trong khi đó, ngày 24/7/2019 Trung Cộng công bố Sách trắng Quốc phòng cho biết nước này sẽ “không bao giờ tìm kiếm quyền bá chủ, mở rộng phạm vi ảnh hưởng lên các nước khác”. Đồng thời Trung Cộng cáo buộc Mỹ gây bất ổn định chiến lược khi mở rộng chi tiêu quốc phòng và bán vũ khí cho Đài Loan. Ngân sách quốc phòng công bố ngày 5/3/2019 của Trung Cộng là hơn 177 tỉ USD, con số mà nhiều chuyên gia đánh giá là ít hơn so với thực tế.

Sức mạnh quân sự

Trong tương quan trực diện về quân số và vũ khí, có thể nói sức mạnh của Mỹ vẫn vượt trội. Số lượng binh sĩ khổng lồ của Trung Cộng chủ yếu là lục quân đóng tại các khu biên giới và nội địa nói chung, trang bị đơn giản. Thông tin từ Ngũ Giác Đài Hoa Kỳ cho biết trang bị cho một lính Mỹ tốn kém 17,450 USD, trong khi của Trung Cộng là 1,500 USD. Sức mạnh còn thể hiện ở khả năng linh động điều quân, lính Trung Cộng khi di chuyển số lượng lớn chủ yếu vẫn dựa vào tàu hỏa, trong khi Mỹ chủ yếu sử dụng trực thăng và phi cơ quân sự.

Vũ khí lạc hậu của Trung Cộng

Về trang bị vũ khí và  phương tiện quân sự, sự chênh lệch hai bên chủ yếu là cấp độ tối tân. Trong khi Trung Cộng trang bị những vũ khí từ thời những năm 1990 khi sức mạnh kinh tế còn rất hạn chế, cho nên khá lạc hậu, khó có thể sử dụng trong thực tế chiến tranh hiện đại.

Các loại vũ khí và phương tiện hiện đại như phi cơ chiến đấu, hầu hết đều bị cho là ăn cắp và sao chép kỹ thuật từ Nga và Mỹ. Ví dụ chiếc J-11, J-15 là bản sao của Su-27 và Su-33 của Nga, J-20 và J-31 là bản sao của F-22 và F-35 của Mỹ. Tuy có các tính năng và hình dáng giống như của các bản gốc nhưng mức độ kỹ thuật bị đánh giá là kém hơn nhiều. Thậm chí chiếc J-20 “tàng hình” được cho là tối tân nhất, thực tế lại vẫn phải sử dụng động cơ AL-31F của Su-27 mua từ Nga, vì động cơ WS-15 Trung Cộng tự chế cho J-20 chưa đạt được mức độ yêu cầu.

Về phát triển kỹ thuật quân sự, Trung Cộng là tập trung vào các giải pháp ngắn hạn, như gián điệp và cưỡng ép chuyển giao kỹ thuật. Trung Cộng không có kỹ thuật gốc tự nghiên cứu (research) và sáng chế cho nên dễ bị tụt hậu khi đối phương tăng cường bảo mật.

Về lực lượng hải quân, số lượng tàu ngầm của Trung Cộng dù lớn nhưng chỉ sử dụng động cơ diesel (hiện mới có 6 tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân đang hoạt động) nên không so sánh được với sức mạnh của đội tàu ngầm của Mỹ sử dụng năng lượng hạt nhân. Riêng hàng không mẫu hạm, Mỹ hoàn toàn áp đảo với số lượng 20 chiếc và hai chiếc sắp hoàn thành, trong đó có 10 chiếc siêu hàng không mẫu hạm lớp Nimitz. Trung Cộng hiện có 1 chiếc Liêu Ninh mua lại của Ukraine năm 1999 và chiếc Type-001A đang chạy thử.

Trung Cộng cũng trang bị thêm máy bay mua của Nga, như máy bay Su 35, hoả tiễn S-400, hàng trăm động cơ phản lực và một số trực thăng. Nói chung về phương diện vũ khí, khí tài và lực lượng quân đội thì Trung Cộng còn kém xa so với Mỹ.

Mỹ cũng khựng lại một số lĩnh vực 

Cho đến nay, giới quân sự Mỹ đang tự xem lại là bị thụt hậu về một sỗ lĩnh vực vũ khí so với Nga và Trung Cộng, như hoả tiễn diệt vệ tinh, hoả tiễn siêu âm. Bởi vì hoạt động chiến đấu của Mỹ hiện đại sử dụng rất nhiều kỹ thuật từ vệ tinh, nếu hệ thống vệ tinh bị phá huỷ thì là một sự nguy cơ lớn đối với Mỹ. Hệ thống hàng không mẫu hạm là một thế mạnh vượt trội của Mỹ, nhưng nếu đối thủ sử dụng hoả tiễn vượt siêu  âm thì hệ thống đánh chặn truyền thống khó có thể phát huy tác dụng, từ đó có thể dẫn đến sự vô hiệu hoá ưu thế vốn có này.

Trong mấy tháng gần đây, giới quân sự Mỹ đã đưa ra các thử nghiệm về hoả tiễn vượt siêu âm của mình. Nói chung, trong trung hạn có thể nói lĩnh vực vũ khí này sẽ là phần mà Mỹ không có ưu thế vượt trội. Còn trong dài hạn, do nước Mỹ một mặt đã tăng cường bảo mật, mặt khác chú trọng đầu tư mạnh mẽ cho lĩnh vực này, cũng như phát triển các kỹ thuật vũ khí mới thì sẽ có thể lấy lại ưu thế.

Chiến tranh mạng 

Một lĩnh vực đối đầu khác giữa Trung Cộng và Mỹ là chiến tranh mạng. Đây cũng là lĩnh vực Mỹ không dễ có được lợi thế. Bởi vì chính quyền Hoà Kỳ bị ràng buộc bởi nhiều quy đinh pháp lý và đạo đức, trong khi chính quyền Trung Cộng thường bỏ qua các giới hạn này.

Theo các thống kê nhiều năm liên tiếp, Trung Cộng luôn là một trong 10 nước khởi phát các cuộc tấn công mạng hàng đầu trên thế giới. Các lĩnh vực nhắm vào không chỉ là quân sự mà còn nhắm vào tất cả các lĩnh vực dân sinh như ngân hàng, năng lượng… Nhiều sĩ quan – hacker của PLA nằm trong danh sách truy nã của Cơ quan điều tra liên bang Mỹ (FBI).

Chương trình huấn luyện 

Các tướng lãnh của của Giải phóng quân Trung Cộng (PLA) trước hết là các nhà chính trị chứ không hoàn toàn là các tướng lãnh quân sự. Do vậy tiến trình đào tạo, chọn lọc đều phải ưu tiên trước hết cho khía cạnh tư tưởng chính trị. Tình trạng tham nhũng trong PLA cũng luôn là đặc điểm điển hình. Ví dụ hàng chục tướng lãnh cao cấp hàng đầu của PLA như Từ Tài Hậu, Cốc Tuấn Sơn, Quách Bá Hùng… trong những năm qua bị phát hiện tham nhũng với số tài sản khổng lồ. Tình trạng tham nhũng và tranh dành trong nội bộ này làm kinh phí được sử dụng thực sự cho quân sự giảm sút và khả năng phối hợp trong PLA trở nên lỏng lẻo. 

Chương trình huấn luyện của PLA có tỉ lệ 20 – 30% thời gian dành cho nội dung chính trị để bảo đảm lòng trung thành với ĐCSTC, thay vì tập trung cao vào khía cạnh huấn luyện quân sự. Trong khi đó, khuynh hướng chính trị đối với người Mỹ là sự lựa chọn tự do, nên việc huấn luyện tập trung chủ yếu vào chuyên môn quân sự. Quân đội Mỹ đều phải bảo vệ lợi ích quốc gia Hoa Kỳ, chứ không bảo vệ lợi ích cho một đảng phái chính trị nào.

Trung Cộng trong mấy chục năm qua cũng không có kinh nghiệm thực tế chiến trường, trong khi Mỹ liên tục trải qua nhiều cuộc chiến lớn trên thế giới. Đây là điều làm nên sự khác biệt lớn nhất trong tương quan sức mạnh quân sự thực chất của hai bên.

Sức mạnh đồng minh 

Mỹ có trên 60 đồng minh quân sự trong khi Trung Cộng không có. Các đối tác của Trung Cộng như Nga, Triều Tiên hay Campuchia không có độ tin cậy thực chất. Các quốc gia có xu hướng ngả theo Trung Cộng cũng thường có mối quan hệ không ổn định. Nó thể hiện ở quan điểm của quốc gia đó dễ dàng thay đổi khi một chính quyền mới lên nắm quyền, thậm chí thường sử dụng xu hướng chống Trung Cộng để tranh cử.

Bảo mật kỹ thuật 

Cuộc chạy đua kỹ thuật vũ trang của nhà cầm quyền Trung Cộng gặp khó khăn bế tắc, khi Mỹ đang tăng cường bảo mật kỹ thuật, ngăn chặn các công ty Mỹ hợp tác kỹ thuật với nhà cầm quyền Trung Cộng. Mỹ thậm chí đã kết án tù 46 năm một công dân Trung Cộng tên Su Bin vì tội ăn cắp kỹ thuật quân sự Mỹ.

Đối tác mà chính quyền Trung Cộng nhắm tới chủ yếu hiện nay là Nga cũng tỏ ra không tin cậy. Trong các chiến cơ Su-35 bán cho Trung Cộng, Nga cũng tăng cường các giải pháp bảo mật kỹ thuật như phủ lớp vật liệu chống soi chiếu để sao chép, hệ thống động cơ cũng được “hàn chết”. Nếu chuyên viên Trung Cộng muốn tiếp cận phần lõi thì phải phá hủy hoàn toàn động cơ. Con bài hạt nhân Triều Tiên lâu nay vẫn được sử dụng trong quan hệ với Mỹ cũng đang bị ông Trump vô hiệu hoá.

Theo Đại Kỹ Nguyên