Ảnh chụp vệ tinh ngày 08/04/2015 cho thấy hành động bồi xây các bãi đá ngầm trong quần đảo Trường Sa trên Biển Đông.

Tờ báo viết, khi Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng gặp gỡ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh tuần trước, Tân Hoa Xã đã ca ngợi “quan hệ đối tác sâu sắc” giữa hai nước. Nhưng cách bờ biển Việt Nam 400 km, tại quần đảo Hoàng Sa, Bắc Kinh đã nhanh chóng cho xây dựng các công trình quân sự kiên cố để áp đảo.

Các hình ảnh vệ tinh có độ phân giải cao chụp được hôm 17/3 cho thấy đảo Phú Lâm – bị Trung Quốc chiếm đóng từ năm 1956 và gọi là đảo Vĩnh Hưng – đang được mở rộng quy mô với phi đạo và các công trình phục vụ cho sân bay quân sự.

Trong 5 tháng vừa qua, phi đạo dài 2.400 m đã được thay thế hoàn toàn bằng một phi đạo mới bằng bê-tông dài 2.920 m. Bên cạnh đó là xây đường chạy mới dành cho phi cơ, mở rộng khu vực đậu máy bay, và cạnh đó là những tòa nhà đang được xây dựng. Công việc bồi đắp cũng đang được tiến hành tại đây.

Cách đảo Phú Lâm 80 km về phía đông nam, trên đảo Quang Hòa thuộc cụm đảo Lưỡi Liềm của quần đảo Hoàng Sa – bị Trung Quốc xâm chiếm sau trận hải chiến năm 1974 với quân đội Việt Nam Cộng Hòa, đặt lại tên là Sâm Hàng và Quảng Kim – ảnh vệ tinh cho thấy việc bồi đắp của Bắc Kinh đã làm tăng đến 50% diện tích hòn đảo kể từ tháng 4/2014.

Trên đảo Quang Hòa có một đơn vị quân đội đồn trú, bốn dàn radar, một nhà máy sản xuất bê-tông, và một cảng biển vừa được mở rộng nhờ nạo vét và phá hủy san hô. Một con đê biển kiên cố đang được xây dựng xung quanh các công trình bồi đắp đất. Các tòa nhà mới cũng thấy xuất hiện gần đảo Duy Mộng – bị Trung Quốc xâm chiếm năm 1974 và gọi là đảo Tấn Khanh.

The Diplomat nhận định, trong những tuần lễ gần đây, mọi chú ý đều hướng về quần đảo Trường Sa – nơi Trung Quốc cho bồi đắp và xây dựng với tốc độ nhanh đến chóng mặt, tại ít nhất bảy đảo đá ngầm và rạn san hô đang được Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan đòi hỏi chủ quyền. Nhưng nếu các nước tranh chấp ở Trường Sa chỉ có phản ứng nhẹ nhàng hoặc không tỏ thái độ trước hành động của Bắc Kinh, thì tại Hoàng Sa, lại còn yếu ớt hơn.

Từ vài tháng qua, đã diễn ra đối thoại hướng về quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Philippines – quốc gia đang lo ngại trước việc Trung Quốc kiểm soát các đảo san hô gần bờ biển nước mình. Hoa Kỳ đã dỡ bỏ một phần cấm vận vũ khí đối với Việt Nam; và Hà Nội đang tăng cường lực lượng hải quân, tiếp nhận các tàu tuần tra do Nhật Bản trao tặng, mua sáu tàu ngầm lớp kilo của Nga. Còn Manila đã mở lại căn cứ ở vịnh Subic cho hải quân Mỹ, kiện Trung Quốc ra tòa trọng tài quốc tế về luật biển.

Tuy nhiên cũng theo The Diplomat, tất cả những phản ứng trên đây có vẻ quá chậm chạp, so với tốc độ Trung Quốc nạo vét, đào đắp đất, khai triển các nhà máy bê-tông cơ động trên toàn khu vực Biển Đông.

Thụy My (RFI)