Sáng ngày 24 tháng Chín năm 2012, Sài Gòn nắng đẹp. Đi trong nắng mùa thu trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa tôi lại nhớ đến câu hát thôi thúc ngày nào: Mùa thu rồi / Ngày hăm ba / Ta đi theo tiếng gọi sơn hà nguy biến…

Câu hát của thế hệ đàn anh của tôi vào ngày 23 tháng chín năm 1945. Họ hát lời đất nước kêu gọi rồi bừng bừng dũng khí đi vào cuộc kháng chiến chín năm chống Pháp xâm lược. Hạnh phúc biết bao thế hệ được hát lời kêu gọi của đất nước rồi lên đường cứu nước. Thế hệ của tôi không có được hạnh phúc đó. Thế hệ chúng tôi cũng rầm rập ra trận, lúc đó chúng tôi tưởng rằng đi giải phóng miền Nam và hào hứng hát: Giải phóng miền Nam / Chúng ta cùng quyết tiến bước… Hóa ra không phải chúng tôi đi giải phóng miền Nam mà chúng tôi đi vào cuộc nội chiến Nam – Bắc tương tàn, chúng tôi chỉ là công cụ mang học thuyết Mác Lê nin, học thuyết đấu tranh giai cấp sắt máu áp đặt cho miền Nam, để cả nước bị nô dịch bởi học thuyết Mác Lê nin, để học thuyết đấu tranh giai cấp sắt máu thống trị cả dân tộc Việt Nam, đánh phá tan tác khối đoàn kết dân tộc Việt Nam, đánh phá tan nát đạo lý và văn hóa Việt Nam.

Dù hạnh phúc hay bất hạnh, thế hệ đi theo tiếng gọi sơn hà nguy biến đã kết thúc vai trò lịch sử. Dù có tội hay có công, thời của thế hệ chúng tôi cũng đã qua. Tuổi trẻ và sức lực của thế hệ chúng tôi đã để lại ở những ngả đường chiến tranh và những năm tháng gian nan, cơ cực, đói khổ, thiếu thốn. Bây giờ chúng tôi đã là những người tuổi già, sức yếu mà đất nước lại đang nguy biến. Giặc bành trướng phương Bắc đã chiếm nhiều đất đai Việt Nam ở biên cương phía Bắc, đã chiếm nhiều đảo của Việt Nam ở biển khơi phía Đông, đang quyết thôn tính cả đất nước Việt Nam, mưu toan đồng hóa cả dân tộc Việt Nam. Sứ mệnh cứu nước bây giờ chủ yếu đặt trên đôi vai trẻ thế hệ kế tiếp của chúng tôi. Tháng Chín mùa thu lại đến. Buổi sáng mùa thu nắng đẹp, tôi đến với những người anh hùng ở thế hệ đó, Blogger Nguyễn Văn Hải, Luật sư Phan Thanh Hải và Blogger Tạ Phong Tần, những người Việt Nam nồng nàn yêu nước, lẫm liệt đi đầu trong cuộc chiến đấu mới chống bành trướng xâm lược nhưng đã bị Tòa án Nhân dân thành phố Sài Gòn buộc tội chống Nhà nước và đưa ra xử vào buổi sáng mùa thu lịch sử này. Điều đau xót là đến với những người anh hùng cứu nước hôm nay, tôi phải đến nơi được gọi là Tòa án Nhân dân thành phố Sài Gòn, nơi xét xử tội phạm.

Đường dẫn đến tòa án Nhân dân thành phố Sài Gòn từ ngã tư Nam Kỳ Khởi Nghĩa – Nguyễn Thị Minh Khai đã dày đặc công an. Tôi biết ngoài số công an công khai sắc xanh, sắc vàng giăng trập trùng trên đường kia còn lực lượng công an chìm cũng đông đúc không kém. Đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa đông nghẹt ô tô, xe máy và dày đặc công an. Tôi rẽ vào đường Nguyễn Du thưa thoáng hơn rồi đi vào đường Nguyễn Trung Trực phía sau Tòa án. Gửi chiếc xe máy ở điểm giữ xe vỉa hè đường Nguyễn Trung Trực, tôi đi bộ theo đường Lý Tự Trọng vòng ra phía trước Tòa án.

Bình thản qua mặt tốp công an ở cổng Tòa án, tôi vào đến mảnh sân Tòa thì người đàn ông mặc áo trắng vẻ mặt gây sự đến đuổi tôi ra ngoài. Tôi hỏi: Anh là ai mà đuổi tôi? Tôi là bảo vệ. Cái gì chứng minh anh là bảo vệ? Anh ta tỏ ra không thèm quan tâm đến câu hỏi của tôi, vẫn gay gắt đuổi tôi ra ngoài cổng. Hai người cầm camera chĩa ống kính vào mặt tôi ghi hình. Tôi nói to: Này, các anh muốn ghi hình mặt tôi, anh phải hỏi, tôi đồng ý anh mới được ghi hình chứ. Đã làm xong việc cần làm nên họ mang camera lẳng lặng bỏ đi. Lại một người mặc đồng phục nhân viên bảo vệ đến đuổi tôi. Tôi bảo: Đây là phiên tòa xét xử công khai, mọi công dân đều có quyền đến dự và tôi mới chỉ đứng ngoài sân, chưa vào phòng xử án. Hơn nữa, chỗ này cũng không có bảng cấm. Nhân viên bảo vệ bỏ đi. Tôi ngồi xuống gờ gạch đỏ bao quanh bồn cây xanh và thảm cỏ.

Tôi ước lượng chỉ từ cổng vào sân tòa án đã có khoảng hơn năm mươi cảnh sát áo xanh. Họ đứng thành hàng bên hàng rào sắt ngăn giữa sân tòa. Họ đứng từng tốp rải rác trong sân tòa. Người đeo còng sắt số tám ở thắt lưng. Người cầm điện thoại di động nghiệp vụ trên tay. Người trên lưng áo có hàng chữ và số CĐ 113, cảnh sát cơ động, hoặc cảnh sát chiến đấu 113. Bộ máy công cụ bạo lực được triển khai, rầm rộ, quyết liệt. Ngoài ra trên sân tòa còn khoảng hơn ba chục người mặc đồ dân sự. Những người này phần lớn ngồi ở gờ gạch đỏ bao quanh hai thảm cỏ ở một phía sân tòa án. Công an chìm đó. Chỉ trong sân trước tòa án đã có tới gần trăm công an chìm, nổi. Số công an chìm, nổi rải trên những đường phố quanh khu vực tòa án phải lên tới cả ngàn người. Tôi lấy điện thoại gọi thử. Máy lặng ngắt, không có sóng! Máy điện thoại dân sự đã bị xóa sóng. Chỉ còn sóng của những máy điện thoại nghiệp vụ công an. Hàng ngàn công cụ hưởng lương cao từ tiền thuế của dân, rồi máy móc, thiết bị hiện đại đắt tiền rầm rộ huy động cho một phiên tòa dân sự không xét chỉ xử ba người viết blog và biểu tình chống phương Bắc xâm lược. Đồng tiền thuế nghèo của dân bị sử dụng hoang phí đến như vậy! Tiền thuế của dân được sử dụng để chống lại chính nhân dân!

Bốn chiếc ô tô chở tù đỗ góc sân sát ngôi nhà tòa án quét vôi vàng. Hai chiếc ô tô mang biển số trung ương từ ngoài cổng chạy vào sân, chiếc bảy chỗ ngồi, 80A 000.70, vòng sang bên trái sân, đỗ lại. Chiếc bốn chỗ ngồi, 80B 6586, vòng sang bên phải. Nhưng không có ai mở cửa xe bước ra.

Người đàn ông xấp xỉ năm mươi tuổi mang kính trắng đến ngồi cạnh tôi. Tôi bắt chuyện: Phiên tòa đã bắt đầu chưa anh? Không biết! Anh ta trả lời gọn lỏn và lại lặng thinh nhưng ít phút sau chính anh ta lại ngồi hỏi chuyện tôi ở đồn công an phường Bến Thành.

Chiếc ô tô màu trắng từ ngoài cổng chạy vào sân, trên thành xe có hàng chữ CẢNH SÁT, sau ca bin chỉ có một hàng ghế ngồi còn lại là thùng nhỏ chở đồ. Chiếc ô tô vòng sang phải quay đầu xe rồi chạy đến đỗ lại bên cạnh tôi. Một người mặc dân sự đứng đó từ trước, nói: Chúng tôi yêu cầu anh ra khỏi đây, anh không ra. Bây giờ mời anh lên xe về phường. Tôi nói: Đây là phiên tòa dân sự công khai, hoàn toàn không có thông báo cấm, sao các anh lại cấm tôi. Tôi định bước ra cổng nhưng cửa xe sau ca bin mở ra, mấy người xô lại, đẩy tôi lên xe. Hai người mặc dân sự ngồi kèm hai bên người tôi. Người còn trẻ mặc quần jean, áo thun đen đã ngồi trên xe từ trước. Phía trước một người ngồi cạnh ghế lái. Chiếc xe rú còi báo động rền rĩ chạy như bay như biến vượt đèn đỏ về công an phường Bến Thành như trên xe đang chở tên trùm tội phạm nguy hiểm.

Tôi bị dẫn lên lầu một, vào phòng có dãy tủ sắt bên tường và mấy chiếc bàn ghế. Đại úy Nguyễn Tuấn Phong đưa tôi tờ giấy có in sẵn hàng chữ Bản Tường Trình. Đọc mươi dòng tôi viết trong Bản Tường Trình rồi đại úy Phong mải miết cắm cúi viết vào tờ giấy gấp đôi Biên Bản Ghi Lời Khai. Tôi chờ đợi biên bản kết thúc khi trang giấy thứ nhất đã gần kín chữ. Nhưng, sang trang thứ hai, viên đại úy trẻ vẫn mải miết viết. Nhìn cây bút bi của đại úy Phong nhoay nhoáy trên trang giấy, tôi mỉm cười nghĩ thầm: Sự việc chả có gì cả. Mình là nhà văn cũng không thể có lắm chữ nghĩa để viết dài đến thế. Viết gần hết trang thứ hai đại úy Phong mới dừng bút, đưa cho tôi tờ giấy vừa viết bảo tôi đọc lại và ký. Tôi ngạc nhiên là chỉ đọc mươi dòng tường trình của tôi và chỉ hỏi tôi đôi câu: Vì sao anh biết có phiên tòa? Anh đi cùng với ai? Mà biên bản ghi lời khai cũng có liên tiếp nhiều cặp câu hỏi, đáp của một cuộc lấy cung và điều tôi ngạc nhiên hơn là đại úy Phong khá đẹp trai, mặt mũi khôi ngô nhưng chữ viết xấu quá. Chữ xấu đến đâu tôi cũng đọc được nhưng chữ viết của đại úy Phong thì tôi đành chịu. Tôi bảo người viết đọc cho tôi nghe và tôi cũng không tập trung lắng nghe. Loáng thoáng nghe những điều ghi không có hại cho mình tôi liền ký cho xong để về nhà.

Nhưng hết trung tá Nguyễn Công Cư, đến trung tá Đặng Văn Loát, rồi trung tá Lê Văn Linh đến hỏi tôi nhiều chuyện. Bất ngờ tôi gặp lại ở đây cả người tự giới thiệu là Tuấn ở công an thành phố hồi đầu tháng trước đã đến nhà tôi hỏi tôi nhiều điều về bản Kiến nghị ngày 27.7.2012 của 42 trí thức gửi lãnh đạo thành phố đề nghị tổ chức biểu tình phản đối những hành động xâm lược của Trung Quốc với Việt Nam mà tôi có tham gia ký tên. Hôm đó trước khi ra về, ông Tuấn khuyên tôi: Bác có cuộc sống đầy đủ, con cái trưởng thành, không có gì phải lo nghĩ, bác ở nhà nghỉ ngơi cho khỏe, đừng đi biểu tình! Hôm nay ông Tuấn cũng mặc đồ dân sự như hôm ông đến nhà tôi nên tôi không biết cấp hàm của ông. Những gì diễn ra sau đó cho tôi biết ông Tuấn chính là người chủ trì việc bắt giữ tôi. Ông Tuấn tất bật ra vào chỉ thỉnh thoảng mới dừng lại nói với tôi một câu. Bác Trọng chủ yếu là chống chủ nghĩa Mác. Ông Tuấn bảo tôi như vậy.

Người đàn ông mang kính trắng đến ngồi cạnh tôi ở sân tòa án cũng lượn lờ ở đây rồi đến ngồi nói chuyện với tôi. Tôi hỏi và ông cho biết tên là Nam ở công an thành phố. Thỉnh thoảng ông an ninh Nam lại tự nói ra một chi tiết về thân thế của tôi chứng tỏ ông Nam biết quá rành về cuộc đời tôi và gia đình tôi. Ông Nam chuyển câu chuyện về chiếc điện thoại di động để ném ra câu hỏi: Điện thoại chú xài mấy sim? Trời ơi, tôi đã nghỉ hưu, suốt ngày ở nhà, đâu có nhiều mối quan hệ, xài một sim đã quá đủ. Tôi thật thà khai báo.

Qua cách hỏi chuyện của những ông trung tá mặc cảnh phục mang bảng tên và những ông an ninh mặc đồ dân sự, tôi biết sự quan tâm lớn nhất của họ là việc tôi đến tòa án có ai đứng ra tổ chức không. Tôi đi với ai? Ai rủ? Đi bằng gì? Vì sao lại biết có phiên tòa?…

Những ông công an Tuấn, Nam, Nguyễn Công Cư, Đặng Văn Loát, Lê Văn Linh đều ở cùng thế hệ với Blogger Nguyễn Văn Hải, Luật sư Phan Thanh Hải, Blogger Tạ Phong Tần, thế hệ đang được đặt trên vai trách nhiệm về sự giàu nghèo, sự sống còn của đất nước. Anh Nguyễn Văn Hải, anh Phan Thanh Hải, chị Tạ Phong Tần đã sống và hành xử theo lương tâm và trách nhiệm của người dân yêu nước, theo tiếng gọi của đất nước nguy biến thì bị chính quyền khép tội chống Nhà nước. Còn các ông công an Tuấn, Nam, Cư, Loát, Linh… thì hăng hái, hãnh diện được làm công cụ đàn áp, tù đày những khí phách Nguyễn Thanh Hải, Phan Thanh Hải, Tạ Phong Tần và cứ nhìn vào gương mặt của họ cũng biết họ đang quá mãn nguyện, nhởn nhơ, hả hê với cuộc sống đủ đầy phong lưu của sĩ quan công an lương cao, bổng lộc nhiều mà họ đang được Nhà nước này lấy ngân sách nghèo của nước, lấy đồng tiền thuế đổ mồ hôi sôi nước mắt của dân ưu ái ban cho. Sự ưu ái đó như vị mặn trong thức ăn của con chim được người nuôi. Quen với món ăn có vị đậm đà của muối, con chim không thể rời người nuôi.

Người nói chuyện với tôi nhiều nhất lại là anh chàng trẻ tuổi mặc quần jean, áo thun đen đã ngồi trên ô tô áp giải tôi từ tòa án về công an phường Bến Thành. Cháu đã đọc bài Ăn Mày Dĩ Vãng của bác nhưng mạng bị chặn, cháu chưa đọc hết. Cháu biết bác đã đi thăm Cù Huy Hà Vũ. Ai mua vé máy bay cho bác ra Hà Nội? Tôi phải nói rằng chuyến đi thăm Cù Huy Hà Vũ của tôi chỉ là sự tình cờ. Hằng năm, khi ngọn gió heo may xào xạc gợi cảm trở về miền Bắc, tôi đều ra Hà Nội để được cảm nhận cái hơi may giá lạnh của nỗi nhớ, của kỷ niệm. Tháng Ba năm nay tôi ra Hà Nội đúng dịp chị Dương Hà vợ anh Cù Huy Hà Vũ đi thăm chồng nên tôi xin đi theo. Chuyến đi ngẫu nhiên của tình cảm chứ không phải chuyến đi có tài trợ của tiền bạc, càng không phải chuyến đi có tổ chức của chính trị. Anh chàng an ninh trẻ còn nhắc đến một số bài viết khác của tôi, không hiểu để khai thác ở tôi điều gì. Tôi hỏi, anh chàng cho biết tên là Phước. Không biết có thật Phước đọc được những bài viết đó của tôi. Đó là những bài viết chân thành, là nỗi đau của tôi với đất nước, với nhân dân. Ai đọc bằng cái hồn dân tộc chứ không phải bằng lý thuyết giai cấp, ai đọc bằng cái cảm, cái suy tư của riêng mình đều thấy trong đó một phần hiện thực đau buồn của đất nước để có sự thức tỉnh. Lớp người trẻ tuổi như Phước cần có sự thức tỉnh đó, Phước ơi!

Việc tường trình của tôi, việc ghi biên bản của công an đã xong từ mười giờ. Tôi liên tục đòi về. Ông Tuấn liên tục áp máy điện thoại vào tai nhận lệnh cấp trên rồi bảo tôi chờ một tí, chờ một tí. Mười một giờ. Mười hai giờ. Mười hai giờ rưỡi. Tôi thúc giục nhiều quá, mọi người lảng đi, bỏ mặc tôi ngồi trong phòng. Gần một giờ chiều, một người mang đến cho tôi xuất cơm hộp và nài ép tôi ăn. Tôi phải nói dứt khoát: Có chết đói tôi cũng không ăn cơm của các anh. Tôi cần về nhà chứ tôi không cần ăn cơm.

Họ lại bỏ bỏ mặc tôi trong phòng. Kiểu này họ sẽ giữ tôi cho đến hết ngày làm việc của phiên tòa đây. Không chấp nhận hành xử đó, tôi liền xuống cầu thang, ra cửa. Ông Tuấn vừa nghe điện thoại vừa chặn trước mặt tôi, tôi lách qua bước ra ngoài phố. Gần chục người, cả sắc phục công an, cả thường phục quây quanh tôi, chặn chân tôi. Đã ra ngoài đường nên tôi nói to cho người đi đường thấy việc làm sai trái của công an: Tôi đến dự phiên tòa công khai, tôi không làm điều gì trái pháp luật. Các anh tùy tiện bắt giữ tôi là các anh đang làm trái pháp luật. Người dân được làm mọi việc pháp luật không cấm. Còn các anh chỉ được làm những việc pháp luật cho phép. Luật pháp nào cho phép các anh tùy tiện bắt giữ tôi suốt từ sáng đến giờ. Nhìn những công an trẻ đầy sức vóc đứng quanh tôi, tôi bảo: Một ông già ốm yếu như tôi, chỉ một người trẻ như các anh thừa sức bắt giữ, việc gì các anh phải đứng đông thế này!

Tôi cương quyết đòi ra lấy xe về nhà. Một trung tá, tôi chẳng cần quan tâm đọc bảng tên nữa, bảo tôi: Tôi là trưởng công an ở đây, tôi nói với anh. Anh đưa chìa khóa và vé xe cho anh em ở đây đi lấy xe về đây rồi sẽ giao xe cho anh về nhà. Tin lời hứa của ông trưởng công an phường, tôi giao chìa khóa và vé giữ xe cho Phước. Phước mang xe về nhưng ông Tuấn lại giữ chìa khóa xe của tôi. Đòi mãi không được, tôi phải sẵng giọng, quát: Anh Tuấn! Đưa chìa khóa xe đây! Ông Tuấn một tay nắm chặt chìa khóa xe của tôi, một tay cầm điện thoại áp vào tai. Rời điện thoại khỏi tai, ông Tuấn bảo: Bác chờ công an phường của bác lên đưa bác về. Tôi nói rằng tôi không phải người tù để công an dẫn giải và vẫn liên tục đòi lại chìa khóa xe.

Ông cảnh sát khu vực quen thuộc ở phường tôi, đại úy Dương Tấn Lắm mặc đồ dân sự, cùng một người nữa đi xe máy đến. Lại một cuộc giằng co vì tôi dứt khoát không chịu để công an, dù là ông Lắm, chở tôi về nhà. Ông Tuấn khuyên tôi để công an chở tôi về nhà cho an toàn và đưa chìa khóa xe của tôi cho ông Lắm. Tôi giành lại chìa khóa xe, nổ máy và bảo ông Lắm: Anh muốn đi kèm tôi thì ngồi sau xe tôi. Ông Lắm đành lên xe ngồi sau tôi. Tôi cho xe chạy rất nhanh. Qua kính nhìn sau, tôi thấy hai công an phường Bến Thành, Phước và một người nữa, đi hai xe máy vẫn bám sát cho đến khi tôi về đến nhà.

Đến khuya vào mạng, tôi uất nghẹn đến lặng đi khi trên mạng đưa tin phiên tòa đã tuyên bản án nặng nề không thể tưởng tượng đối với ba trái tim nồng nàn yêu nước: Blogger Nguyễn Văn Hải 12 năm tù, 5 năm quản chế. Blogger Tạ Phong Tần 10 năm tù, 3 năm quản chế. Luật sư Phan Thanh Hải 4 năm tù, 3 năm quản chế.

Nhà nước của tòa án đã buộc tội và tuyên bản án nhục nhã trong lịch sử cho những người yêu nước Nguyễn Văn Hải, Tạ Phong Tần, Phan Thanh Hải chính là Nhà nước đã buộc tội và tuyên án cả Trần Bình Trọng khi Trần Bình Trọng dõng dạc trả lời với quân Nguyên: Ta thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc. Và các anh, chị Nguyễn Văn Hải, Tạ Phong Tần, Phan Thanh Hải chính là Trần Bình Trọng của hôm nay. Tên tuổi các anh chị còn mãi với lịch sử Việt Nam hào hùng còn Nhà nước đã buộc tội và tuyên án các anh, chị sẽ được nhân dân và lịch sử xét xử.

Phạm Đình Trọng