Lời người post: Ở Syria có Iran và Nga làm chỗ dựa và viện trợ quân sự nên tên độc tài dùng vũ khí hóa học giết dân Bashar al-Assad đứng vững dù nơi này có hàng ngàn quân Mỹ và đồng minh Anh-Pháp can thiệp và có lực lượng vũ trang chiến đấu cho tự do dân chủ chống al-Assad.  
Nay đến Venezuela nơi chỉ có nhà đối lập Guaido với sự yểm trợ của người dân xuống đường biểu tình,  và hỗ trợ ngoại giao đứng đầu là Mỹ và  60 nước trong khối Nam Mỹ và châu Âu, châu Á khác… Phía độc tài Maduro có Nga và Trung Cộng yểm trợ tích cực, Quân Đội và Tòa Án Cao Cấp Venezuela đứng sau lưng. Như vậy tình hình khó xoay sở.

Nga đi trước một bước đưa quân vào Venezuela:

Theo hãng tin Reuters cho biết hai chiếc máy bay đã cất cánh từ một căn cứ quân sự tại Nga và hướng tới thủ đô Caracas, Venezuela vào ngày 22/3. Phóng viên Mayorca hai chiếc máy bay cất cánh cất cánh từ sân bay quân sự Chkalovsky tại Nga, quá cảnh qua Syria và bay tới Venezuela. Chiếc đầu tiên chở tướng Vasily Tonkoshkurov là Tham Mưu Trưởng của các lực lượng bộ binh Nga. Trong khi, máy bay thứ hai chở khoảng 35 tấn thiết bị. Chiếc thứ nhất là máy bay chở hành khách Ilyushin IL-62 và chiếc còn lại là máy bay quân sự Antonov AN-124.

Theo báo The Guardian thì ngày 23/03/2019 tin rằng một giới chức cao cấp quân sự Venezuela cho biết một tướng cao cấp và gần 100 binh lính Nga được gửi tới Caracas hôm 22/3 là một phần của một chiến lược quân sự. Và cũng theo báo này các giới chức Nga đến Venezuela thảo luận về duy trì và sửa chửa thiết bị, huấn luận và chiến lược quân sự.

Ngày 25/03/2019, The Epoch Times Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã gọi điện cho Ngoại Trưởng Nga Sergei Lavrov để trao đổi về hai chiếc máy bay Nga tại Venezuela và Bộ Trưởng Mike Pompeo nói vời Ngoại trưởng Nga rằng: “Hoa Kỳ và các nước khu vực sẽ không ngồi yên khi Nga làm trầm trọng thêm mâu thuẫn tại Venezuela. Việc tiếp tục cài sĩ quan quân đội Nga để ủng hộ chế độ bất hợp pháp của Nicolas Maduro tại Venezuela gây rủi ro kéo dài sự đau khổ cho người dân Venezuela, những người cực kỳ ủng hộ Tổng Thống lâm thời Juan Guaido.”

Cũng trong cuộc điện đàm này, ông Pompeo đã kêu gọi Moscow hãy dừng ngay “các hành xử không mang tính xây dựng và gia nhập cùng các nước khác, trong đó có đa số áp đảo các nước tại Tây Bán Cầu, tìm kiếm một tương lai tốt đẹp hơn cho người dân Venezuela.”

Trong tình hình Venezuela hiện nay thì lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido vẫn đang nỗ lực kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế và sự xuống đường người dân trong nước, đặc biệt là kêu gọi phía quân đội để thành lập chính phủ chuyển tiếp thay thế chính quyền Maduro.

Còn Nicolas Maduro với sự hậu thuẫn của Tòa Án Tối Cao, Quân Đội và các nước “đồng chí” như Nga, Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Nam Phi, Iran và Cuba nên vẫn kiểm soát các thể chế trong nước, gây nhiều khó khăn cho phe đối lập trong việc khôi phục nền dân chủ tại Venezuela.

Bà vợ nhà đối lập Juan Guaido đến Mỹ gặp TT Donald Trump tại tòa Bạch Ốc

Một cuộc vận động quốc tế được tiếp tục sau chuyến Juan Guaido cách đây mấy tuần, ra các nước Nam Mỹ và có gặp Phó Tổng Thống Mike Pense. Nay bà Fabiana Rosales, phu nhân của lãnh đạo đối lập Juan Guaido đến Mỹ và được Tổng Thống Trump đón tiếp tại Tòa Bạch Ốc. 

Tiếp phu nhân của lãnh đạo đối lập Juan Guaido tại Tòa Bạch Ốc hôm thứ Tư (27/03) Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã kêu gọi Nga phải rút binh lính của họ khỏi Venezuela và nói rằng “tất cả lựa chọn đều mở: (ý nói Mỹ dùng quân sự). 

Trao đổi với các phóng viên tại phòng Bầu Dục ở Tòa Bạch Ốc trong cuộc tiếp đón phu nhân của ông Juan Guaido, Tổng thống Trump nói: “Nga phải rời đi.”

Và để đáp trả câu nói của Tổng Thống Hoa Kỳ, phía Nga tuyên bố:

– Phó Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Dmitry Polyanskiy trên Twitter: “Nga có mối quan hệ song phương và các thỏa thuận với Venezuela và ông Maduro và sẽ tôn trọng chúng.”

– Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova nói rằng Mỹ nên rút quân khỏi Syria trước khi yêu cầu Moscow rút binh lính khỏi Venezuela”

– Hãng tin TASS, truyền hình nhà nước Nga: “Trước khi đưa ra lời khuyên với bất kỳ ai phải rút quân khỏi nơi nào đó, Mỹ nên đưa ra khái niệm về việc rút lui của chính mình, đặc biệt là từ Syria.”

Còn bà Fabiana Rosales phu nhân nhà đối lập Juan Guaido phát biểu trước buổi gặp gỡ gồm TT Trump, PTT Pence và Cố Vần An Ninh Quốc Gia Bolton rằng: “Tôi lo sợ cho tính mạng của chồng tôi”.

Ngày 28/03/2019 bà sẽ đến Florida để gặp đệ nhất phu nhân Melania Trump tại Palm Beach và sau đó sẽ tới Nam Florida gặp gỡ cộng đồng người Venezuela lớn nhất tại Mỹ.

Bà Rosales cũng có kế hoạch gặp các nhà lập pháp tại Tòa Nhà Quốc hội và các thành viên của người di cư Venezuela tại một nhóm tư vấn nổi tiếng ở Washington.

Nga can thiệp vào Venezuela: Kịch bản Syria tái diễn ngay sát cạnh Hoa Kỳ?

Trong bối cảnh ở Venezuela như vậy, thì ngày 29/03/2019 Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Hoa kỳ ông John Bolton tuyên bố: “Chúng tôi rất thận trọng với các yếu tố ngoại vi đối với Tây bán cầu chống lại việc khai triển thiết bị quân sự đến Venezuela hoặc các nơi khác trên bán cầu, với ý định thiết lập hay hoạt động quân sự” và “Chúng tôi sẽ coi những hành động khiêu khích đó là mối đe dọa trực tiếp đối với hòa bình và an ninh quốc tế trong khu vực”.

Còn bình luận của đài RFI thì đặt vấn đề: “Nga can thiệp vào Venezuela: Kịch bản Syria tái diễn ngay sát cạnh Hoa Kỳ?”

Căng thẳng giữa Washington với Moscow tăng thêm một nấc khi Nga điều hai máy bay quân sự, đưa lính và trang thiết bị đến Caracas cuối tuần trước. Khủng hoảng chính trị tại Venezuela rẽ sang một bước ngoặt mới khi số phận tổng thống Nicolas Maduro trong tay Donald Trump và Vladimir Putin?

Ngày 28/03/2019, tiếp phu nhân lãnh đạo đối lập Venezuela, bà Juan Guaido tại Phòng Bầu Dục, tổng thống Hoa Kỳ khẳng định “Nga phải rút lui khỏi Venezuela“. Tòa Bạch Ốc thậm chí còn mệnh danh bà là “Đệ nhất phu nhân” của Caracas.

Hai tháng trước đây, lãnh đạo đối lập Juan Guaido tự xưng là tổng thống Venezuela, và đã được Mỹ cùng nhiều nước phương Tây công nhận. Riêng Trung Quốc và nhất là Nga, hai chủ nợ chính của Caracas vẫn đứng về phía chính quyền Maduro. Ngoại trưởng Serguei Lavrov, ngay từ đầu đã tố cáo Hoa Kỳ muốn tiến hành một cuộc “đảo chính” tại quốc gia Nam Mỹ này.

Cuối tháng Giêng năm 2019, Moscow mạnh mẽ bác bỏ thông tin đưa lính đánh thuê sang Venezuela bảo vệ tổng thống Maduro cho dù ngoại trưởng Lavrov từng tuyên bố nước Nga sẽ “làm tất cả để hỗ trợ Nicolas Maduro”. Nhưng hôm thứ Hai 25/03, hãng tin Nga Sputnik cho biết hai chiếc máy bay quân sự của Nga chở gần 100 lính và 35 tấn trang thiết bị đã đáp xuống phi trường Caracas, trong “khuôn khổ hợp tác kỹ thuật và quân sự” song phương. Điện Kremlin không còn úp mở trên hồ sơ Venezuela, và càng làm dấy lên nguy cơ Venezuela có thể trở thành nơi đối đầu mới giữa Nga và Mỹ.

Ngoại trưởng Mỹ cảnh cáo Washington sẽ “không khoanh tay đứng nhìn” Moscow đổ thêm dầu vào lửa. Phó tổng thống Mỹ lên án “hành vi khiêu khích” của phía Nga. Sau Syria, đâu là những động cơ thúc đẩy chính quyền Vladimir Putin mở thêm một mặt trận mới trong cuộc đọ sức với Washington ?

Một con nợ Nga không thể “vất bỏ”

Trước hết về mặt kinh tế, trả lời tuần báo Pháp Le Point giáo sư Vladimir Rouvinsky giảng dậy tại đại học Icesi de Cali tại Colombia phân tích: Venezuela là nơi Nga đã đầu tư vào rất nhiều, “ít nhất 5 mỏ dầu hỏa, và khí đốt”. Quân đội Nga cũng có nhiều quyền lợi tại Venezuela qua hàng loạt hợp đồng cung cấp từ chiến đấu cơ đến xe tăng cho quốc gia Nam Mỹ này.

Theo báo chí Moscow, tính từ năm 2005, Venezuela đã mua 11 tỷ đô la vũ khí của Nga. Moscow trở thành nguồn cung cấp vũ khí số 1 cho Venezuela. Do vậy giáo sư Rouvinsky nhấn mạnh: “trong mọi trường hợp, Nga sẽ đi đến cùng để bảo vệ những hợp đồng đã ký với Venezuela và để đòi lại khoản tiền đã ứng trước cho Caracas”. Hiếm nỗi, Venezuela trở thành một “con nợ khó đòi”: chính quyền Maduro do phải đối mặt với khủng hoảng từ kinh tế đến chính trị đã không thể thanh toán đúng hạn cho chủ nợ Nga.

Về mặt chính trị và chiến lược

Theo một số nhà quan sát cho rằng, Moscow có lúc đã tính tới phương án “hậu giai đoạn Maduro”. Nhưng rồi, theo chuyên gia về châu Mỹ Latinh tại trường đại học Colombia, giáo sư Vladimir Rouvinsky, Kremlin đã thẩm định lại tình hình và quyết định củng cố vị thế của Nga tại quốc gia Nam Mỹ này. Bởi ngoài tuyến tài chính và kinh tế gắn liền giữa Moscow với Caracas, Venezuela và Nga còn có một mối thâm giao: trong thời kỳ chiến tranh lạnh, không chỉ Venezuela mà cả vùng châu Mỹ Latinh đã có khuynh hướng xích lại gần với Liên Xô. Riêng với Hugo Chavez, ở cương vị tổng thống đã 9 lần công du nước Nga.

Trong mắt tổng thống Putin, Venezuela là cửa ngõ để thách thức Hoa Kỳ ngay tại một khu vực luôn được coi là “sân sau” của Washington. Nga qua đó cũng muốn củng cố thêm vị thế trên bàn cờ quốc tế. Cũng có thể là việc điều máy bay quân sự đến Caracas chỉ là một thông điệp gửi tới Mỹ rằng Nga sẽ hiện diện và bảo vệ quyền lợi của mình tại Venezuela đến cùng, bất kể chính quyền trong tay Maduro hay phe đối lập.

Hơn nữa, trong mọi kịch bản, nước Nga vẫn là một đối tác then chốt và phải có tiếng nói trong giai đoạn chuyển tiếp ở Venezuela. Mục đích chính trị mà Moscow nhắm tới là chính quyền Trump phải ý thức được điều đó. Theo nhà quan sát này, có nhiều khả năng Moscow sẽ không chọn giải pháp đối đầu đến cùng.

Bởi vì, nếu quân đội Nga can thiệp để bảo vệ chiếc ghế tổng thống cho Nicolas Maduro, thì không có gì ngăn cản Washington chọn giải pháp quân sự. Khi đó, Vladimir Putin sẽ “đứng trước một bài toán cực kỳ nạn giải”, bởi sau Syria, công luận Nga ngày càng khó chấp nhận để lính Nga tiếp tục phải hy sinh tại Venezuela. Đổi lại về phía Mỹ, Hoa Kỳ cũng khó có thể can thiệp bằng vũ lực vào Venezuela, hòng tránh mọi đụng độ trực tiếp với quân lính Nga.

Trước mắt, còn quá sớm để báo trước hồi kết cuộc khủng hoảng tại Caracas, nhưng có nhiều khả năng là cả Washington lẫn Moscow cũng đang trong giai đoạn “nắn gân” & “dằn mặt” lẫn nhau.

Admin https://vietquoc.org tổng hợp từ Reuter, CNN, RFI, VOA