Tổng thống Donald Trump gặp Tổng thống Ukraine Zelensky tại New York ở Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc năm 2019. (Ảnh: Evan Vucci/AP)

Mối quan hệ giữa cựu Tổng Thống Hoa Kỳ, và là Ứng Cử Viên Tổng Thống năm 2024 hàng đầu của đảng Cộng Hòa, Donald Trump và đương kim Tổng thống Ukraine, Zelensky ngay từ đầu đã là một mối liên hệ đầy tính chính trị và mang hậu quả.
Họ bắt đầu gặp nhau với những chủ ý của Tổng thống Trump lúc bấy giờ nhằm gặp Zelensky để đạt được lợi thế tranh cử với Joe Biden trong cuộc bầu cử năm 2020. Gần đây sự liên hệ đang đi xuống và bị lu mờ vì hai vấn đề quan trọng cho Ukraine: Một là tài trợ quân sự cho Ukraine, và lập trường dứt khoát của ông Trump đứng về bên nào trước cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine.
Hiện nay, phần lớn thời gian Zelensky ngoại giao đối với cựu tổng thống và có khả năng ông sẽ trúng cử tổng thống tương lai trong kết quả bầu cử năm 2024, có ảnh hưởng đáng kể đến sự tồn vong của đất nước của Zelensky.

Zelensky đã có những phát biểu ngày càng căng thẳng liên quan đến việc trực tiếp chỉ trích Trump.

Trong một cuộc phỏng vấn với CNN hôm thứ Hai 26/02/202, Zelensky đã được phóng viên CNN hỏi về việc năm ngoái Trump từ chối cho biết đứng về phía Ukraine hay Nga. Zelensky nghĩ rằng Trump có thể đứng về phía Nga qua trả lời CNN, Zelensky nói: “Putin đã giết chết tất cả các giá trị mà chúng tôi bảo vệ ngày nay” – “Đó là lý do tại sao tôi không thể hiểu làm thế nào Donald Trump có thể đứng về phía Putin. Vì vậy, đối với tôi, đó là điều không thể tin được”.

Câu trả lời trên, Zelensky không rõ ràng cáo buộc Trump đứng về phía Putin – cuộc phỏng vấn bằng tiếng Anh là trở ngại ngôn ngữ dường như đám mây mù đang giăng ở đây – ông Zelensky liên tục nghĩ rằng đó là quan điểm của ông Trump: “Vì vậy, nếu Donald Trump không biết ông ấy sẽ ủng hộ ai, Ukraine hay Nga, tôi nghĩ rằng ông ấy sẽ gặp những thách thức với xã hội của mình, bởi vì ủng hộ Nga có nghĩa là chống lại người dân Mỹ”.

Zelensky đã đánh giá thấp những lời bình luận gần đây của cựu Tổng Thống Trump, khi ông nói rằng ông Trump sẽ khuyên Nga làm “bất cứ điều gì họ muốn” như vậy đối với các quốc gia NATO không đáp ứng mục tiêu. Zelensky cho biết đây “chỉ là lời nói”.
Tuy nhiên, Zelensky cho rằng Trump không biết mình đang nói về điều gì khi nói rằng ông có thể nhanh chóng kết thúc cuộc chiến Nga-Ukraine trong 24 giờ – Zelensky nói với phóng viên CNN rằng: “Ông ấy không thể giải quyết vấn đề với Putin và với Nga, bởi vì chúng tôi sẽ không bao giờ sẵn sàng trao lãnh thổ của mình chỉ để chấm dứt chiến tranh, mang lại cho họ cảm giác về đất nước của chúng tôi”. “Tôi nghĩ ông ấy không thực tế hiểu rằng Putin sẽ không dừng lại… muốn chiếm hữu chúng tôi hoàn toàn. Đó là lý do tại sao tôi nghĩ ông Donald Trump không biết Putin”.

Zelensky nói thêm: “Ông ấy chưa bao giờ gây chiến với Putin. Quân đội Mỹ chưa bao giờ chiến đấu với quân đội Nga. Chưa bao giờ”.

Các câu trả lời được xây dựng dựa trên một loạt nói chuyện thẳng thắng của Zelensky kể từ mùa hè năm ngoái:

– Vào tháng 7/2023, ông cho rằng tuyên bố của Trump về việc có thể kết thúc chiến tranh trong 24 giờ là viển vông. Ông lưu ý rằng xung đột giữa các quốc gia đã sôi sục trong một thời gian. “Có vẻ như Donald Trump đã từng có 24 giờ này trong đời mình… Ông ấy có thời gian tùy ý xử dụng, nhưng chắc chắn ông ấy nói vậy có một số ưu tiên khác.”

– Vào tháng 11/2023, Zelensky một lần nữa bác bỏ tuyên bố 24 giờ, nói rằng: “Nếu ông ấy có thể đến đây, tôi sẽ cần 24 phút… để giải thích [với] Tổng thống Trump rằng ông ấy không thể kiểm soát cuộc chiến này” trong khung thời gian 24 giờ đồng hồ.

– Và tháng trước 1/2024, Zelensky gọi tuyên bố 24 giờ của Trump là “rất nguy hiểm”. Ông gợi ý rằng Trump có thể cố gắng đơn phương đưa ra quyết định về một giải pháp mà không có sự tham gia của Ukraine, nói rằng điều đó “khiến tôi thực sự khá căng thẳng”. Zelensky nói thêm: “Bởi vì ngay cả khi ý tưởng của ông ấy [về việc kết thúc chiến tranh] – mà chưa ai nghe thấy – không hiệu quả đối với chúng tôi, đối với người dân của chúng tôi, thì dù sao thì ông ấy cũng sẽ làm bất cứ điều gì để thực hiện ý tưởng của mình. Và điều này làm tôi lo lắng”.

Những bình luận mới được đưa ra trong tình hình Quốc Hội Hoa Kỳ đang nỗ lực hết sức để đạt được một thỏa thuận tài trợ cho Ukraine – điều mà khoảng một nửa số đảng viên Đảng Cộng Hòa tại Hạ Viện đã chùn bước nhưng Quốc Hội Mỹ đã bỏ phiếu ủng hộ với tỷ lệ áp đảo, trong khi ông Trump đã lờ mờ về việc đó.

Đầu tiên là một thỏa thuận lưỡng đảng kết hợp nguồn tài trợ của Ukraine với an ninh biên giới, và đảng Cộng Hòa đột ngột rút lui khỏi thỏa thuận này trước sự phản đối của ông Trump.

Giờ đây, sự phản đối của Trump đối với ngân khoản viện trợ nước ngoài độc lập bao gồm cả nguồn tài trợ cho Ukraine. Mặc dù dự luật nhận được 70 phiếu bầu tại Thượng Viện, Nhưng ông Trump vẫn phản đối, và Chủ Tịch Hạ viện Mike Johnson (R-La.) đã ngần ngại bỏ phiếu cho dự luật này ngay cả khi nó gần như chắc chắn sẽ được thông qua (một dấu hiệu cho thấy sự phản đối của Trump ở đó quan trọng như thế nào). Người diều hâu lâu năm về Nga là Thượng nghị sĩ Nam Carolina Lindsey Graham đã trích dẫn sự phản đối của Trump trong việc bỏ phiếu chống lại dự luật.

Zelensky trước đây đã có thái độ đối xử nhẹ nhàng và rất lịch thiệp với ông Trump, bao gồm cả việc bảo đảm cho ông ấy về vấn đề cuộc gọi điện thoại dẫn đến cuộc luận tội đầu tiên của Trump.

Các lời nói của Zelensky đặc biệt đáng chú ý vì Trump chưa rõ ràng loại trừ tài trợ mới cho Ukraine; thay vào đó ông ấy đưa ra đề nghị về khoản vay.

Nhưng chúng ta đang ở thời điểm mà quan điểm của Trump đối với nguồn tài trợ của Ukraine có thể khiến nó chấm dứt một cách hiệu quả. Vì vậy, bạn có thể hiểu tại sao bình luận công khai của Zelensky về ông ấy đột nhiên trở nên cấp bách hơn.

Https://vietquoc.org tổng hợp

Source:

1) https://www.cnn.com/2024/02/26/europe/zelensky-interview-ukraine-war-aid-trump-intl/index.html
2) https://www.cnn.com/2024/01/20/europe/zelensky-trump-end-russia-ukraine-war-intl-hnk/index.html?iid=cnn_buildContentRecirc_end_recirc