Philippines là vòng đai quân sự an toàn của Mỹ để đối đầu với Trung Cộng (TC) tại Biển Đông, sau khi TT Philippines là Duterte lên nắm quyền, có những tuyên bố bất lợi cho ngoại giao giữa Philippines-Mỹ, có khuynh hướng ngã về TC, trước khi lên đường dự Hội Nghị ASEAN tại Lào hôm 5/9, Duterte còn lên tiếng với báo chí rằng nếu Obama đặc vấn đề nhân quyền, thì Duterte sẽ  “chửi vào mặt Obama là đồ chó đẻ”.
Trong tình hình như vậy, tại Hội Nghị G20 ở Hàng Châu, TT Nga, Putin tuyên bố ủng hộ TC ở Biển Đông, chống lại phán quyết của PCA của Tòa La Haye ngày 12/07 vừa rồi.
Và chuyến tham dự G20 của TT Barack Obama bị Tập Cận Bình hạ nhục sát ván tại phi trường Hàng Châu với nghi thức đón tiếp ngoại giao khiêu khích thiếu văn hóa nhằm chủ đích hạ nhục nguyên thủ Hoa Kỳ rõ rệt. Đổi lại, trước khi tham dự hội nghị G20, Obama lên tiếng với CNN: “TC không được bắt nạt Phillipines-Việt nam…” – Tất cả đó làm cho tình hình Biển Đông rất căng thẳng…

Tổng thống Philippines “mắng” Barack Obama

Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama bị Tổng thống Philippines gọi là “đồ chó đẻ” bằng tiếng địa phương trong một cuộc họp báo ở Davao hôm 05/09.

Ông Rodrigo Duterte cảnh báo Tổng thống Obama không nên chất vấn ông về các vụ giết hại không qua xét xử, nếu không thì “đồ chó đẻ, tôi sẽ chửi vào mặt ông”.

Trong cuộc họp báo ngắn trước khi bay sang Lào dự hội nghị thượng đỉnh ASEAN, Delerte tuyên bố với báo chí rằmg “Mi [tức TT Barcak Obama] phải tôn trọng người khác, không nên chỉ quăng ra những câu hỏi và tuyên bố. Đồ chó đẻ, ta sẽ nguyền rủa mi trong diễn đàn này. Chúng tao sẽ dìm mi xuống bùn như một con heo nếu mi làm điều đó với ta”.

Trước đây Duterte đã từng gọi Đức Giáo Hoàng Phanxico và đại sứ Mỹ tại Phillipines với những lời lẽ vô học “đồ chó đẻ” khi các vị này lên tiếng bên vực cho nhân quyền tại Philippines.

Dulerte và TT Obama dự kiến gặp mặt bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á tại Lào tuần này. Nhưng hôm 5/9, Tổng thống Barack Obama nói chưa chắc ông đã gặp Tổng thống Philippines.

Phát biểu của ông Duterte được đưa ra khi một phóng viên hỏi ông dự tính sẽ trả lời ông Obama về các vụ giết hại không qua xét xử như thế nào.

Ông trả lời trong cuộc họp báo trước khi sang Lào, rằng ông là lãnh đạo của một quốc gia có chủ quyền và chỉ trả lời chất vấn của người dân Philippines.

“Chiến dịch chống ma túy sẽ tiếp diễn. Còn rất nhiều người sẽ phải chết, sẽ bị giết cho tới khi kẻ buôn ma túy cuối cùng không còn trên đường phố. Chúng ta sẽ tiếp tục cho tới khi kẻ sản xuất ma túy cuối cùng bị giết chết, và tôi sẽ tiếp tục, tôi cóc quan tâm xem mọi người nghĩ gì về hành vi của tôi.”

Vi phạm nhân quyền

Hàng trăm nghi phạm vận chuyển ma túy đã bị sát hại kể từ khi ông Duterte lên nắm quyền hồi tháng 5/2016. Liên Hiệp Quốc nhiều lần lên án đây là hành động vi phạm nhân quyền.

Theo dự kiến hai vị lãnh đạo sẽ có cuộc gặp song phương vào chiều thứ Ba 06/09, bên lề Hội nghị thượng đỉnh ASEAN ở thủ đô của Lào.

Tuy nhiên, trong cuộc họp báo ở Hàng Châu hôm 5/9, khi được hỏi liệu ông có gặp Tổng thống Duterte và nói về vấn đề giết hại không qua xét xử, Tổng thống Obama cho biết đã yêu cầu phụ tá đánh giá lại xem liệu hai lãnh đạo có thể có cuộc họp mang tính xây dựng ở Lào. Theo AP trích lời TT Obama tại Hàng Châu “Tôi luôn muốn đảm bảo rằng nếu tôi có một cuộc họp nào thì cuộc họp đó phải thực sự hiệu quả, và chúng tôi có thể hoàn thành một điều gì đó,” 

Theo tình hình này thì ngoại giao giữa Mỹ-Philippines có vấn đề, về phía Trung Cộng ngư ông đắc lợi.

Putin “ủng hộ TC về Biển Đông”

Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố ủng hộ lập trường của TC không công nhận phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực tại La Haye trong vụ kiện biển đảo của Philippines.

Phát biểu tại cuộc họp báo ngày 5/9, sau khi hội nghị G20 kết thúc ở Hàng Châu, Trung Hoa, ông Putin tuyên bố can thiệp của các nước ngoài vào khu vực Biển Đông chỉ làm hại tình hình. “Việc này không có lợi,” ông Putin tuyên bố.

Ông nói Nga ủng hộ lập trường của Bắc Kinh trong vụ kiện của Philippines mà TC từ chối tham gia rằng: “Chúng tôi đoàn kết và ủng hộ lập trường của Trung Cộng trong việc không công nhận phán quyết của tòa.”

Tình hình này là Nga-Trung Cộng sẽ là đồng minh chống lại phe tự do do Mỹ dẫn đầu, nếu có chiến tranh xẩy ra.

TT Barack Obama: Trung Cộng không thể bắt nạt Philippines, Việt Nam

Tổng thống Mỹ Barack Obama nói rằng TC cần gánh vác một vai trò có trách nhiệm hơn trên vũ đài thế giới và tuân thủ những chuẩn mực quốc tế.

Trước khi lên đường đến dự hội nghị thượng đỉnh G-20 ở TC, ông Obama nói với đài CNN trong một cuộc phỏng vấn phát sóng hôm Chủ nhật rằng Bắc Kinh cần phải thể hiện sự kiềm chế trong mối quan hệ với những quốc gia nhỏ hơn, đặc biệt là khi ứng phó với những tranh chấp lãnh hải ở Biển Đông.

Nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng “quyền lực càng tăng thì trách nhiệm càng lớn.” Ông Obama cho biết Mỹ đã hối thúc TC chấp nhận những quy tắc quốc tế để xây dựng một trật tự toàn cầu vững mạnh. TC, nước đã ký kết Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển, gần đây đã thua trong một cuộc tranh chấp trọng tài về Biển Đông tại Tòa án Trọng tài Thường trực ở thành phố La Haye, nhưng đã bác bỏ phán quyết. Tòa án phán quyết rằng TC vi phạm quyền chủ quyền của Philippines bằng việc can thiệp vào hoạt động đánh cá và khai thác dầu khí của Philippines trong khu vực.

“Nếu bạn đã ký kết một hiệp ước kêu gọi sự phân xử quốc tế về những vấn đề hàng hải, việc bạn lớn hơn Philippines hay Việt Nam hoặc những nước khác … không phải là lý do để bạn đi quanh diễu võ dương oai,” ông Obama nói. “Bạn phải tuân thủ luật pháp quốc tế.”

Ông Obama nói rằng ở nơi nào mà Mỹ thấy TC “vi phạm những quy tắc và chuẩn mực quốc tế,

như chúng tôi đã thấy trong một số trường hợp ở Biển Nam Trung Hoa (tức Biển Đông) hay trong một số hành vi của họ khi nói đến chính sách kinh tế, thì chúng tôi vẫn rất kiên quyết. Và chúng tôi đã nêu rõ với họ rằng sẽ có những hậu quả.”

Ông cho biết TC không thể cho rằng mình có thể “theo đuổi những chính sách trọng thương mà chỉ làm lợi” cho riêng mình, khi mà hiện nay TC đã trở thành một nước thu nhập trung bình, giàu có hơn. “Mặc dù bạn vẫn có rất nhiều người nghèo, bạn không thể chỉ xuất khẩu những vấn đề. Bạn phải có thương mại công bằng và không chỉ là thương mại tự do. Bạn phải mở cửa thị trường của bạn nếu bạn đòi người khác phải mở cửa thị trường của họ.”

Ông Obama nói thêm: “Một phần trong những điều mà tôi đã cố gắng trao đổi với Chủ tịch Tập (Cận Bình) là Mỹ đạt tới quyền lực của mình một phần là do sự tự chế. Bạn biết đấy, khi chúng ta ràng buộc mình vào một loạt những chuẩn mực và quy tắc quốc tế thì đó không phải là vì chúng ta phải làm điều đó, mà là vì chúng ta nhận thức rằng về lâu dài, xây dựng một trật tự quốc tế vững mạnh là vì lợi ích của chúng ta.”

Cả hai bên đều khăng khăng giữ lập trường sớm muộn cũng có chiến tranh, sự việc từ trước đến nay thường xẩy ra trên thế giới.

Tin Tổng Hợp BBC, RFI, VOA, REUTERS