WASHINGTON (AP): Ngày thứ Ba (14/05/2024) Tổng thống Mỹ Joe Biden tăng thuế quan đối với xe chạy bằng điện, pin tối tân, pin mặt trời, thép, nhôm và các dụng cụ y tế xuất khẩu từ Trung Cộng bán vào Mỹ, đồng thời TT Joe Biden chỉ trích cựu TT Donald Trump thực hiện một chiến dịch thuế quan trước đây gây xích mích giữa hai nước Mỹ- Trung có nền kinh tế lớn nhất nhì thế giới (?). 

Tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden cho rằng các khoản trợ cấp của nhà nước Trung Cộng bảo đảm các công ty trong nước thu lợi, mà còn mang lại cho họ lợi thế cạnh tranh thương mại không công bằng trên toàn thế giới!

TT Biden nói tại Vườn Hồng ở Tòa Bạch Ốc: “Công nhân Mỹ làm việc có hiệu quả và tốt hơn bất kỳ ai, miễn là sự cạnh tranh diễn ra công bằng”. “Nhưng đã quá lâu rồi, điều đó thật không công bằng là nhà nước Trung Cộng đã đổ tiền vào các công ty tại Trung Cộng… Đó không phải là cạnh tranh mà là gian lận”.

Thuế quan lại được đưa ra giữa lúc đang có một chiến dịch tranh cử sôi nổi giữa TT Biden và cựu TT Trump, điều Biden làm để cho thấy ai cứng rắn hơn với Trung Cộng. Để đáp ứng chiến dịch tranh cử tổng thống, Joe Biden tại tiểu bang Michigan trong bài phát biểu của mình và nói về người lao động ở tiểu bang Pennsylvania và Wisconsin, các tiểu bang đó là chiến trường trong cuộc bầu cử vào tháng 11/2024 này.

Khi được yêu cầu trả lời bình luận của cựu TT Trump nói rằng “Trung Cộng đang ăn bữa trưa của Mỹ”, TT Biden nói về đối thủ của mình: “Ông ấy [Trump] đã cho họ [Trung Cộng] ăn từ lâu rồi”. Đảng Dân Chủ cho biết Trump đã thất bại trong việc chận đứng các hành vi lạm dụng thương mại của Trung Cộng như ông đã cam kết sẽ làm trong nhiệm kỳ tổng thống của mình 2016-2020.

Karoline Leavitt, thư ký báo chí chiến dịch tranh cử của cựu TT Donald Trump đáp lại rằng gọi các mức thuế mới của Joe Biden đánh vào Trung Cộng là một “nỗ lực yếu đuối và vô ích” nhằm đánh lạc hướng sự ủng hộ của Biden đối với xe điện ở Hoa Kỳ, điều mà Trump cho rằng sẽ dẫn đến việc sa thải các công nhân nhà máy xe hơi.

Phía nhà nước Trung Cộng đã nhanh chóng phản đối việc áp thuế của Joe Biden, nói rằng chúng “sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến bầu không khí hợp tác song phương giữa hai nước Mỹ -Trung”. Bộ Ngoại giao Trung Cộng đã sử dụng từ Mỹ “bắt nạt”.

Thuế quan của Joe Biden đối với Trung Cộng khó có thể có tác động lạm phát rộng rãi trong ngắn hạn do cách cấu trúc của nó. Một số thuế không có hiệu lực cho đến năm 2026, nhưng có thể sẽ tăng giá trong thời gian chờ đợi đối với pin EV, năng lượng mặt trời và một số mặt hàng khác.

Các quan chức chính quyền TT Joe Biden cho biết họ nghĩ rằng thuế quan sẽ không leo thang căng thẳng với Trung Cộng, tuy nhiên họ muốn Trung Cộng sẽ tìm cách đáp trả các loại thuế mới đối với sản phẩm của họ. Không rõ tác động lâu dài đến giá cả có thể là gì nếu thuế quan góp phần gây ra cạnh tranh thương mại rộng hơn.

Các mức thuế má TT Joe Biden sẽ được thực hiện theo từng giai đoạn trong ba năm tới, Có mức thuế hiệu lực vào năm 2024 gồm xe điện, pin mặt trời, ống tiêm, kim tiêm, thép và nhôm. Nhìn chung, hiện tại có rất ít xe điện “Made in China” chạy trên đường phố Mỹ, nhưng các giới chức Mỹ lo lắng các mẫu xe giá rẻ được làm ra nhờ sự trợ cấp nhà nước Trung Cộng sớm tràn ngập thị trường Mỹ!

Các công ty Trung Cộng có thể bán xe điện với giá chỉ 12,000 USD. Các nhà máy pin mặt trời và nhà máy thép và nhôm của Trung Cộng có đủ phẩm chất để đáp ứng phần lớn nhu cầu của thế giới. Các quan chức Trung Cộng cho rằng sản xuất của họ giữ giá thấp và sẽ hỗ trợ tiến trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh – Mỹ cho rằng các công ty này do nhà nước Trung Cộng bơm tiền khi cần để cạnh tranh thương mại với thế giới.

Bộ thương mại Trung Cộng cho biết trong một tuyên bố rằng thuế quan là “sự thao túng chính trị điển hình” vì nước này bày tỏ “sự bất bình rất mạnh mẽ” và cam kết “thực hiện các biện pháp kiên quyết để bảo vệ quyền lợi của mình”.

Theo kết quả thăm dò về thương mại kéo dài 4 suốt năm với Trung Cộng, thuế tăng đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Cộng sẽ tăng lên 102.5% trong năm 2024, tăng từ mức tổng cộng 27.5%. Từ việc xem xét được thực hiện theo “Mục 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974” cho phép chính phủ Mỹ trả đũa các hoạt động thương mại không công bằng hoặc vi phạm các tiêu chuẩn thương mại toàn cầu.

Theo hướng dẫn 301, thuế sẽ tăng gấp đôi lên 50% đối pin mặt trời trong năm nay. Thuế đối với một số sản phẩm thép và nhôm của Trung Cộng sẽ tăng lên 25% trong năm nay. Thuế chip máy tính sẽ tăng gấp đôi lên 50% vào năm 2025. Pin EV lithium-ion (pin chạy xe không cần xăng) tăng từ 7.5% lên 25% trong năm nay. Nhưng đối với pin cùng loại không phải xe điện, việc tăng thuế sẽ được thực hiện vào năm 2026. Ngoài ra còn có mức thuế cao hơn đối với cần cẩu từ tàu vào bờ, khoáng sản quan trọng và các sản phẩm y tế.

Các mức thuế mới, ít nhất là ban đầu, phần lớn chỉ mang tính biểu tượng vì chúng sẽ chỉ áp dụng cho khoảng 18 tỷ USD mặt hàng nhập khẩu. Một phân tích mới của Oxford Economics ước tính thuế quan sẽ có tác động hầu như không đáng kể đến lạm phát bằng cách đẩy lạm phát lên chỉ 0.01%.

Công ty sản xuất xe điện Trung Cộng BYD đã khám phá khả năng mở nhà máy ở Mexico cho thị trường Mexico, có thể tạo ra cách vận chuyển hàng hóa vào Hoa Kỳ. Đại diện Thương mại Hoa Kỳ bà Katherine Tai cho biết bà đang nói chuyện với ngành công nghiệp và người lao động về khả năng này và “hãy theo dõi”.

Ngành công nghiệp xe hơi vẫn đang cố gắng đánh giá tác động của thuế quan. Nhưng hiện tại, có vẻ như chúng chỉ có thể được đánh giá trên hai loại xe do Trung Cộng sản xuất là xe điện hạng sang Polestar 2, có thể là mẫu sedan hạng trung hybrid chạy bằng xăng-điện hỗn, bên ngoài sang trọng như mẫu S90 của hãng Volvo.

Russell Datz, người phát ngôn của Volvo của Thụy Điển hiện thuộc công ty Geely của Trung Cộng, cho biết: “Chúng tôi vẫn đang xem xét các mức thuế để hiểu chính xác những gì bị ảnh hưởng và nó ảnh hưởng như thế nào”. Một tin nhắn đã được để lại để tìm kiếm bình luận từ Polestar, cũng thuộc Geely.

Người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Trung Cộng, Uông Văn Bân (Wang Wenbin), nói rằng Mỹ đang chà đạp các nguyên tắc của nền kinh tế thị trường cũng như các quy tắc kinh tế và thương mại quốc tế. Bân nói thêm: “Đó là một hành động bắt nạt trắng trợn” .

Nền kinh tế Trung Cộng đã chậm lại do sự sụp đổ của thị trường bất động sản trong nước mấy năm nay và các giai đoạn đóng cửa “Zero Covid” do đại dịch coronavirus trước đây, khiến Tập Cận Bình phải cố gắng thúc đẩy tăng trưởng bằng cách tăng cường sản xuất xe điện và các sản phẩm khác, tạo ra nhiều hơn những gì thị trường Trung Cộng có thể hấp thụ.

Chiến lược này của Trung Cộng càng căng thẳng thêm đối với chính phủ Hoa Kỳ chủ trương tăng cường sản xuất nội địa để cạnh tranh với ngoại quốc đặc biệt là Trung Cộng, nhưng vẫn tránh được một cuộc xung đột “chiến tranh thương mại” lớn hơn.

Eswar Prasad, giáo sư thương mại tại Đại học Cornell cho rằng: “Sự phục hồi những nhà máy của Trung Cộng nhằm mở rộng thị trường nội địa, trong khi tiêu thụ nội địa còn quá yếu, dẫn đến dư thừa công suất, do đó Trung Cộng tích cực tìm kiếm thị trường ngoại quốc, công thêm cạnh tranh trong mùa bầu cử tháng 11 sắp tới tại Mỹ đã tạo nên một bản giao hưởng hoàn hảo để TT Joe Biden gia tăng thế thương mại của Mỹ với Trung Cộng ”.

Người châu Âu cũng lo lắng, vào mùa thu năm ngoái, Châu Âu đã mở một cuộc điều tra về các khoản trợ cấp của của nhà nước Trung Cộng và dự định áp thuế nhập khẩu đối với xe chạy bằng điện của Trung Cộng .

Sau chuyến thăm Pháp của Tập Cận Bình vào tuần trước, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen đã cảnh cáo Tập rằng xe điện và thép của Trung Cộng do nhà nước Trung Ương bơm vốn trợ cấp “đang tràn ngập thị trường châu Âu” bà nói, “Thế giới không thể giải quyết được sản lượng như vậy của Trung Cộng ”.

Chính quyền của Biden coi các khoản trợ cấp của nhà nước Trung Cộng yểm trợ cho các công ty sản xuất để sản xuất, đang cố gắng kiểm soát toàn cầu về lĩnh vực xe chạy bằng điện và năng lượng sạch, trong khi nhà nước Trung Cộng cho biết sự hỗ trợ công nghiệp của họ là hướng tới việc bảo đảm nguồn cung ứng giúp đáp ứng nhu cầu của Hoa Kỳ.

Đối với Mỹ tăng cường sản xuất nội địa, Bà Ngoại Trưởng Thương Mại Janet Yellen tuyên bố: “Chúng tôi không tìm cách thống trị thế giới về sản xuất trong các lĩnh vực này, nhưng chúng tôi tin rằng vì đây là những ngành chiến lược và vì khả năng phục hồi chuỗi cung ứng nên chúng tôi muốn bảo đảm rằng chúng tôi có các công ty khỏe mạnh và năng động phù hợp với tiêu chuẩn thương mại kinh tế”.

Căng thẳng và tranh chấp thương mại đến những câu hỏi ai là nước dẫn dắt nền kinh tế thế giới là điều không thể thiếu. Các chính sách của Trung Cộng có thể khiến thế giới phụ thuộc nhiều hơn vào các công xưởng của nước này, có thể mang lại cho nước này đòn bẩy lớn hơn về địa chính trị. Đồng thời, Hoa Kỳ cho biết họ đang tìm kiếm các quốc gia hoạt động theo cùng tiêu chuẩn thương mại để cạnh tranh được công bằng.

Trung Cộng cho rằng mức thuế Mỹ tăng lên đối với Trung Cộng là vi phạm các quy tắc thương mại toàn cầu mà Hoa Kỳ thiết lập thông qua Tổ chức Thương Mại Thế giới WTO. Trung Cộng cáo buộc Hoa Kỳ tiếp tục chính trị hóa các vấn đề thương mại, và hôm thứ Sáu cho biết các mức thuế mới sẽ làm phức tạp thêm đối với các vấn đề thuế quan mà chính quyền Trump áp đặt trước đây đối với hàng hóa Trung Cộng mà Biden vẫn giữ nguyên sau khi lên làm Tổng Thống 2021 gây ra, bây giờ lại tăng ở những mặt hàng khác.

Có phải, những vấn đề tăng “thuế quan” với các mặt hàng của Trung Cộng là trọng tâm của cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11/2024, với cử tri dường như thống nhất với nhau là nên cứng rắn với Trung Cộng. Ông Biden và Trump có những chiến lược chồng chéo nhưng khác nhau trong việc này.

Biden cho rằng mức thuế mục tiêu là cần thiết để bảo vệ các ngành công nghiệp và người lao động chủ chốt ở Mỹ, trong khi Trump đã đe dọa áp dụng mức đánh thuế rộng 10% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ các đối thủ cũng như các nước đồng minh.

Biden đã đặt cược di sản tổng thống của mình vào việc Hoa Kỳ vượt lên trên Trung Cộng bằng các khoản đầu tư của Trung Ương Trung Cộng bơm vốn vào các nhà máy sản xuất xe điện, chip bán dẫn, máy tính và các kỹ thuật công nghệ hiện đại khác.

Trump nói với những người ủng hộ ông rằng Mỹ đang ngày càng tụt hậu so với Trung Cộng khi không đặt cược vào dầu mỏ để tiếp tục tăng trưởng nền kinh tế của Hoa Kỳ, bất chấp rủi ro biến đổi khí hậu. Cựu tổng thống Trump tin rằng thuế quan có thể thay đổi một số hành vi của Trung Cộng, nhưng ông tin rằng Mỹ sẽ phụ thuộc vào Trung Cộng về linh kiện xe điện và pin mặt trời.

Source: AP News

https://apnews.com/article/biden-china-tariffs-electric-vehicles-evs-solar-2024ba735c47e04a50898a88425c5e2c#:~:text=Tariffs%20on%20certain%20Chinese%20steel,will%20be%20implemented%20in%202026.

Phiên dịch dịch: Hoàng Long