Hai vụ nổ súng xảy ra trong nửa đầu tháng 9 vừa qua khiến dư luận trong nước hết sức quan tâm. Những tiếng súng đó nói lên điều gì? Phải chăng bất ổn đến mức cao trào?

Súng bắn chỉ thiên trấn áp

Vào lúc 16 giờ chiều ngày 4 tháng 9 vừa qua tiếng súng chỉ thiên được bắn liên tục chừng 15 phút tại khu vực trước nhà thờ giáo xứ Mỹ Yên, thuộc xã Nghi Phương, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.

Dân chúng địa phương cho biết  lực lượng cảnh sát cơ động, công an giao thông, dân quân được nói đông cả ngàn người được điều động về và nổ súng, rồi sau đó đánh đập trấn áp nhiều giáo dân địa phương vì họ theo lời cam kết của chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nghi Phương là đúng 16 giờ chiều cho thả hai người giáo dân bị bắt trước đó hơn hai tháng là hai ông Ngô Văn Khởi và Nguyễn Văn Hải.

Phía cơ quan chức năng sau đó qua phương tiện truyền thông của tỉnh Nghệ An cũng như đài truyền hình trung ương thì cho rằng cơ quan chức năng được điều động đến vì giáo dân địa phương gây rối chống đối chính quyền.

Súng bắn trực diện phản đối

Một tuần lễ sau đó vào khoảng 2 chiều ngày 11 tháng 9, tại trụ sở Ủy ban nhân dân thành phố Thái Bình, một người dân ăn mặc lịch sự xông vào phòng làm việc Trung tâm Phát triển Quỹ đất hỏi tên hai người giám đốc và phó giám đốc trung tâm rồi rút súng ra bắn vào những người đang có mặt khiến cho bốn người bị trúng đạn gồm phó giám đốc Trung Tâm và ba cán bộ của trung tâm này.

Dù được đưa đi cấp cứu nhưng đến sáu giờ cùng ngày ông phó giám đốc Trung Tâm Phát triển quỹ đất thành phố Thái Bình bị chết do vết thương được nói quá nặng.

Người nổ súng được cơ quan chức năng thành phố Thái Bình cho biết có tên Đặng Ngọc Viết, sinh năm 1971. Sau khi hành sự người này đã về quê ở xã Trà Giang cách thành phố Thái Bình hơn 20 kilomet. Báo chí trong nước cho hay đến khoảng sáu giờ chiều, người này đến tại cổng chùa Dục Dương cạnh nhà và tự sát.

Dù nguyên nhân khiến Đặng Ngọc Viết phải sử dụng súng bắn cán bộ Trung Tâm Phát triển Quỹ đất đang được làm rõ, nhưng tờ Pháp Luật Thành phố Hồ Chí Minh số ra ngày 12 tháng 9 nói có thông tin cho hay địa phương đang muốn triển khai dự án mở đường đi qua khu vực đất của nhà anh này. Vào buổi sáng trước khi đến Trung Tâm Quỹ đất thàn phố Thái Bình để nổ súng bắn cán bộ trung tâm, anh này than phiền với một người bạn về giá đền bù đất đai cho gia đình của anh ta.

Cảnh báo không hiệu quả?

Vụ nổ súng bắn chết cán bộ do anh Đặng Ngọc Viết tiến hành hồi chiều ngày 11 tháng 9 ở thành phố Thái Bình khiến nhiều người nhớ đến vụ nổ súng hoa cải và bình ga tự chế của gia đình ông Đoàn Văn Vươn hồi ngày 5 tháng 1 năm ngoái.

Nhiều người cho rằng đó là tiếng súng cảnh báo về tình trạng thu đồi đất đai một cách tùy tiện của cơ quan chức năng địa phương với nhiều cáo buộc tham nhũng, đẩy người dân vào đường cùng phải chống lại. Tiếng súng hoa cải của gia đình họ Đoàn không làm chết ai, thế nhưng ông bốn người đàn ông trong gia đình này bị xử và kết án tù với mức cao nhất là 5 năm về tội danh giết người, hai bà vợ của ông Vươn và ông Quý bị án treo về tội chống người thi hành công vụ dù rằng vụ cưỡng chế bị chính thủ tướng kết luận là sai pháp luật.

Bà Nguyễn thị Thương, vợ ông Đoàn Văn Vươn vào sáng ngày 12 tháng 9 than vãn:

Bất công, không công bằng với người dân, họ bị dồn đến đường cùng nên mới bộc phát đến như thế!

Ông Vũ Văn Luân, tổng thư ký Liên Chi hội nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng, nêu lại quan điểm về vụ xử sơ thẩm cũng như phúc thẩm gia đình họ Đoàn:

Có lần vợ anh Quý có nói câu mà tôi cũng rất tâm đắc ‘Xử vụ ông Vươn mà công tâm, đúng pháp luật thì đó là một biện pháp rất tốt để cứu đảng Cộng sản Việt Nam’. Vụ ông Vươn có thể nói là vụ được dư luận thế giới rất quan tâm, theo dõi cách hành xử của đảng Cộng sản Việt Nam.

Sáng nay tôi có truy cập trên mạng, thấy vụ bên Thái Bình. Tôi cho rằng đây là một hệ quả tất yếu xảy ra; nghĩa là vụ xử ông Vươn không tốt, chắc chắn không dừng lại ở chỗ Thái Bình. Dư luận rất căm phẩn vì bản án vụ ông Vươn trái pháp luật, không đúng lương tâm và công lý, nên hệ lụy này là tất yếu chắc chắn sẽ xảy ra.

Tiếng súng trấn áp và tiếng súng phản kháng nổ ra trong nửa đầu tháng 9 cho thấy nội tình ở Việt Nam hiện nay; nếu không được giải quyết phù hợp hằn sẽ còn có những tiếng nổ lớn hơn và dài hơn

Yêu cầu thay đổi!

Nhiều giáo dân trong giáo phận Vinh sau vụ súng nổ và dùng bạo lực trấn áp các đồng đạo của họ tại giáo xứ Mỹ Yên tỏ ra không thuyết phục trước những hành xử và cả thông tin từ phía truyền thông nhà nước. Các giáo xứ tiếp tục thắp nến và cầu nguyện cho những nạn nhân của vụ việc.

Ông Vũ Văn Luân, người chứng kiến vụ gia đình người nông dân nổi dậy nổ súng hoa cải và bình ga tự chế để ngăn chân đoàn cưỡng chế đưa ra những thay đổi cần có để chấm dứt tình trạng người dân bị bức bách đến cùng đường phải phản ứng như anh Đặng Ngọc Viết mới hồi ngày 11 tháng 9 vừa qua:

Theo quan điểm của tôi và cũng như Liên chi hội Nuôi trồng Thủy sản Nước lợ huyện Tiên Lãng đã đóng góp: có mấy vấn đề mà đảng và quốc hội phải giải quyết, theo qui luật khách quan mà các nước phát triển đỉnh cao cũng áp dụng. Đó là trước hết phải tam quyền phân lập, phải chấp nhận đa sỡ hữu đất đai mà trong đó có sở hữu tư nhân. Khi chấp nhận vấn đề sở hữu đất đai, sở hữu tư nhân với ba điểm là quyền tư hữu, quyền định đoạt và quyền sử dụng. Điều này sẽ giúp phòng chống tốt vấn đề tham nhũng đất đai.

Nhưng vừa rồi qua vấn đề sửa đổi hiến pháp tôi cho rằng đảng cộng sản Việt Nam đang lừng chừng về một cái gì đó không rõ ràng, không dứt khoát. Sau này đảng cộng sản Việt Nam có sụp đổ nguyên nhân chính vẫn là không tuân theo qui luật khách quan, không đưa quan hệ sản xuất, tháo gỡ cho nó phù hợp với lực lượng sản xuất. Vì chính quan hệ sản xuất cũ kỹ, mục nát ràng buộc kìm hãm sản xuất; khi lực lượng sản xuất phát triển thì nó bung ra, và bản chất của vụ ông Vươn, của vụ Thái Bình này do vấn đề quan hệ sản xuất đẻ ra tham nhũng, và như vậy tất yếu nó sẽ xảy ra.

Tiếng súng trấn áp và tiếng súng phản kháng nổ ra trong nửa đầu tháng 9 cho thấy nội tình ở Việt Nam hiện nay; nếu không được giải quyết phù  hợp hằn sẽ còn có những tiếng nổ lớn hơn và dài hơn.

Gia Minh (RFA)