Báo chí Hoa Lục không còn hô hào “chiến đấu bằng mọi giá” như mọi khi!

Theo tờ Le Figaro, đối với Bắc Kinh, thỏa thuận được ký hôm qua chỉ là “một giai đoạn của một cuộc chiến dài hơi”. Về mặt tuyên truyền, thì Tập Cận Bình tuyên bố đó là một bước tiến “cho Trung Cộng, cho Hoa Kỳ và cho thế giới”.

Tuy nhiên tờ báo ghi nhận, sự im lặng của các cơ quan truyền thông nhà nước ở Hoa lục suốt một tháng qua, cho thấy có lẽ Bắc Kinh đã phải thua đau vì nhượng bộ khá nhiều. Và câu hô hào của Tập Cận Bình vào mùa thu rồi – “chiến đấu bằng mọi giá”, cũng mất tăm !

Bắc Kinh không đạt được hai yêu sách chính: hủy bỏ hẳn mức thuế quan đánh vào toàn bộ hàng hóa Trung Cộng bán đến Mỹ, và ngưng trừng phạt Hoa Vi (Huawei). Rõ ràng cuộc chiến chưa kết thúc, và đây chỉ là một bước lùi chiến lược (không biết có phải chiến thuật lùi một bước tiến ba bước hay không? hay chuyến này lùi rồi tụt xuống hố luôn?)

Thỏa thuận không hoàn hảo này, tuy vậy giúp Bắc Kinh có thì giờ nâng cao chất lượng, giảm lệ thuộc vào kỹ thuật phương Tây, xây dựng các công ty vững mạnh hơn. Chính sách “Made in China 2025” tuy không còn được nhắc đến trong các bài diễn văn, nhưng vẫn được âm thầm tiến hành: Trung Cộng vừa loan báo từ nay đến 2025 sẽ tự chủ được 70% thiết bị điện tử, thay vì 30% như hiện nay.

Tạm gỡ cái gai trong chân Tập Cận Bình

Theo Les Echos, cuộc hưu chiến này đã gỡ đi cái gai nhọn đâm vào chân Tập Cận Bình, trấn an các nhà đầu tư, người tiêu dùng và doanh nghiệp Trung Cộng, vào lúc nền kinh tế đang chậm lại.

Có lẽ tổng thống Trump muốn có tấm ảnh chụp chung với Tập Cận Bình vào lúc ký thỏa thuận, nhưng chủ tịch Trung Cộng không muốn dành cho ông niềm vui đó. Michael Hirson, cơ quan tư vấn Eurasia Group nhận định: “Bực tức vì bị Hoa Kỳ chỉ trích về tình hình Hồng Kông, Tân Cương, Tập nghi ngại và lo sợ về tính bất nhất của tổng thống Mỹ, và biết rõ rằng đây chỉ là hưu chiến chứ không phải ký hòa ước”. Nhà nghiên cứu Đinh Nhất Phàm (Ding Yifan), Trung tâm Nghiên cứu Phát triển trực thuộc đại học Thanh Hoa nói: “Ảnh của hai nguyên thủ? Sẽ có khi nào gỡ bỏ hết các mức thuế đánh thêm”.

Thế nên Tập Cận Bình chỉ theo dõi buổi lễ từ Trung Nam Hải. Bắc Kinh có thể thở phào khi hưu chiến. Trong năm 2019, các nhà lãnh đạo Trung Cộng lẽ ra phải tập trung cho việc tưng bừng mừng 70 năm thành lập nhà nước Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa, thì tình hình căng thẳng với Hoa Kỳ lại gây khó khăn thêm một năm với nhiều rắc rối, từ các cuộc biểu tình liên miên ở Hồng Kông cho đến tiết lộ tài liệu mật về việc bắt đi cải tạo cả triệu người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương, hay dịch hạch heo châu Phi. Cũng theo Đinh Nhất Phàm: “Hai bên chỉ mới thỏa thuận về những gì dễ dàng nhất, đàm phán giai đoạn 2 sẽ là một cuộc chiến mới”.

Cũng trên tờ Les Echos, ông Sébastien Jean, giám đốc CEPII ghi nhận hai phần ba số thuế do Mỹ áp đặt vẫn giữ nguyên, các vấn đề chiều sâu như việc Trung Cộng ồ ạt tài trợ cho kỹ nghệ vẫn tiếp tục. Sự cạnh tranh công nghệ giữa Hoa Kỳ và Trung Cộng còn lâu dài. Đây là thách thức to lớn cho Bắc Kinh vì số tiền Trung Cộng bỏ ra để nhập khẩu chất bán dẫn còn nhiều hơn nhập dầu lửa và khí đốt.

Ba chiến thắng của Tổng Thống Donald Trump

Trong bài xã luận, Les Echos lạc quan nhận định “Thương mại: Ba chiến thắng của ông Trump”. Trung Cộng có lẽ là nước duy nhất mà hành động của tổng thống Mỹ mang về được thắng lợi.

Theo Les Echos, chính sách đối ngoại của ông Donald Trump về Trung Đông, châu Âu và châu Mỹ là thảm họa: ông tấn công ngay cả những đồng minh thân cận nhất. Riêng đối với Trung Cộng, thỏa thuận hôm qua chưa có gì tiến triển về mặt cơ cấu: Bắc Kinh tiếp tục tài trợ cho các công ty quốc doanh và buộc các doanh nghiệp phương Tây phải chuyển giao công nghệ. Tuy nhiên cuộc chiến chống Trung Cộng của Donald Trump có ít nhất ba thắng lợi.

Trước hết, ông buộc được Bắc Kinh phải nhượng bộ rất lớn, và ngay lập tức. Việc cam kết mua 200 tỉ đô la hàng Mỹ cho thấy Trung Cộng đã rất lao đao khi bị áp thuế. Một số người cáo buộc tổng thống Mỹ tính toán kiểu con buôn, và có tầm nhìn ngắn hạn. Đúng thế, nhưng bằng cách đó, ông Trump đã đạt được kết quả to lớn hơn tất cả những tổng thống tiền nhiệm. Đặc biệt là Barack Obama, vốn chưa bao giờ gặt hái được chút gì với thái độ hòa hoãn, cố gắng thuyết phục Bắc Kinh.

Trump cũng buộc được Trung Cộng dành mọi ưu tiên cho Mỹ, gây thiệt hại cho các nước xuất khẩu lớn trên thế giới. Bắc Kinh sẽ mua đậu nành của các nhà nông ở Iowa, và giảm nhập khẩu từ Úc, Brazil, Việt Nam. Đây có thể là sự vi phạm quy định thương mại quốc tế, nhưng sẽ làm hài lòng cử tri ở miền trung tây nước Mỹ, với “America First”.

Đây cũng là chiến thắng về chính trị: còn 10 tháng nữa là đến bầu cử tổng thống, thỏa thuận này là biểu tượng quan trọng. Tuần này Trung Cộng đã nhìn nhận thặng dư thương mại với Hoa Kỳ bị giảm hơn 8%. Tuy không hoàn chỉnh, nhưng thỏa ước vừa ký đã làm mờ nhòa đi vụ truất phế đang ầm ĩ. Nếu điều này giúp Donald Trump tái đắc cử, thì một lần nữa chứng tỏ ông có được sự nhạy cảm chính trị thật tuyệt vời.

Mặt trận chống Trung Cộng của Mỹ, châu Âu và Nhật

Le Figaro cho biết thêm, vào lúc Hoa Kỳ và Trung Cộng ký thỏa thuận hưu chiến, Washington, Bruxelles và Tokyo cũng ký bản tuyên bố chung nhằm tăng cường cải cách Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), chống những gian lận của Trung Cộng về tài trợ cho kỹ nghệ.

Loan báo này được đưa ra sau hai năm thương lượng. Một sự hòa hợp hiếm hoi, chứng tỏ một mặt trận chống Bắc Kinh đã được hình thành. Tuy châu Âu và Nhật Bản có vẻ lùi về phía sau trong lúc ông Donald Trump sử dụng đến “cơ bắp” làm chiến sĩ tiên phong, nhưng đều chia sẻ nhận định về việc Trung Cộng không tuân thủ các quy tắc quốc tế.

Ủy viên châu Âu về thương mại Phil Hogan cho rằng đó là “biểu tượng cho hợp tác chiến lược mang tính xây dựng. Có lẽ Hoa Kỳ đã ý thức được rằng khi phối hợp với chúng tôi, họ sẽ tăng cường được sức mạnh khi đàm phán với Trung Cộng”. Ông Donald Trump sẽ quay lại với chủ nghĩa đa phương chăng? Bộ ba trên đây mong rằng các nước khác sẽ theo chân.

Thero RFI