Thượng đỉnh G7: Trump muốn “lấy thịt đè người”
Cuộc họp thượng đỉnh thường niên của nhóm G7 khai mạc hôm nay, 08/06/2018, tại Quebec, Canada, trong tình hình rất căng thẳng do việc chính quyền Donald Trump đánh thuế trên thép nhôm nhập từ các nước đồng minh, bất chấp phản đối của những nước này.
Cuộc họp thượng đỉnh G7 năm nay bỗng giống như là một trận đấu giữa một mình tổng thống Donald Trump chống lại 6 lãnh đạo khác trong nhóm các quốc gia công nghiệp hàng đầu thế giới. Sau việc đơn phương rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, việc đánh thuế mang tính bảo hộ mậu dịch là một bước mới của Hoa Kỳ đánh vào chính nền tảng của nhóm G7, vốn được coi là một định chế bảo đảm cho trật tự thế giới.
Để chuẩn bị cho cuộc đấu này, tổng thống Pháp Emmanuel Macron, đến Canada từ hôm thứ Tư, đã cùng với thủ tướng của nước chủ nhà Justin Trudeau ra một tuyên bố chung cổ vũ cho “một chủ nghĩa đa phương mạnh, có trách nhiệm và minh bạch“, một công thức mà chắc là tổng thống Trump khó mà “nuốt trôi“.
Theo nhận định của hãng tin AFP, tranh chấp thương mại do vụ đánh thuế thép nhôm có thể khiến cho thượng đỉnh G7 lần này không thể đưa ra một tuyên bố chung. Riêng nước Pháp thì có lập trường rất rõ ràng qua tuyên bố của điện Elysée: “Nếu sự kháng cự của phía Mỹ đi quá xa, không nên hy sinh những nguyên tắc, những lợi ích của chúng ta chỉ vì muốn thể hiện một sự đoàn kết nhất trí bề ngoài”. Đối với Pháp, tuyên bố chung bắt buộc phải nhắc đến hiệp định khí hậu Paris và dứt khoát không có chuyện lên án Iran không tuân thủ các cam kết về hạt nhân. Nếu không thì không nên ra tuyên bố chung. Về thương mại, Paris chủ trương là “thương mại phải mang tính cởi mở, tự do và bình đẳng giữa các nước G7“.
Để thể hiện thái độ bất bình chung đối với tổng thống Trump, lãnh đạo của Pháp, Đức, Canada và Ý sẽ họp với nhau trước khi khai mạc thượng đỉnh G7.
Thế nhưng, cho tới nay, tổng thống Trump vẫn không tỏ dấu hiệu gì cho thấy ông sẽ thay đổi, thậm chí còn muốn đẩy mạnh hơn nữa chính sách bảo hộ mậu dịch kiểu mới của ông. Chủ nhân Tòa Bạch Ốc tin rằng, với tư cách cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới, ông có quyền “lấy thịt đè người“, buộc các đối tác làm theo lệnh của ông và nhập hàng của Mỹ nhiều hơn. Tổng thống Trump vẫn giữ thái độ đó cho dù Canada và Liên Hiệp Châu Âu đã đáp trả quyết liệt bằng cách áp thuế tương tự lên hàng hóa nhập từ Hoa Kỳ.
Chuyên gia Laurence Nardon, Viện Quan hệ Quốc tế Pháp, dự đoán: “Trump sẽ giật đủ mọi dây để làm rạn nứt sáu nước kia, đến mức những nước này chịu thua và làm theo yêu cầu của Trump, đó là thương lượng song phương. Cho tới nay, sáu nước kia vẫn đứng vững, nhưng Trump chưa dừng ở đó“. Chuyên gia William Alan Reinsch, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế CSIS, Washington, nhắc lại: “Xu hướng của tổng thống Trump là mỗi khi bị chỉ trích, ông phản công ngay“.
Bằng chứng là hôm qua, trên mạng Twitter, ông Trump viết: “Làm ơn nói dùm với thủ tướng Trudeau và tổng thống Macron là họ đang áp những thuế rất nặng và những hàng rào phi thuế quan đối với Hoa Kỳ. Tôi rất nóng lòng gặp họ ngày mai“.
Bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire đã tóm lược tình hình hiện nay khi gọi thượng đỉnh Quebec cuộc họp “6+1“. Hóa ra thượng đỉnh Donald Trump-Kim Jong Un tại Singapore ngày 12/06 tới đây lại còn nồng ấm hơn cả thượng đỉnh giữa Mỹ với các nước đồng minh thân cận.
Tin RFI