“Nhà cầm quyền Cộng sản Việt Nam đã ký một thỏa thuận bí mật với Formosa Plastic”

Bài của Sun Hsin Hsuan viết trên The China Post: Vào tháng Tư năm 2016, một tòa án tối cao ở Đài Loan bác bỏ kháng cáo về tăng mức phạt đối với Công Ty RCA (Radio Company of America), vì công ty này đã gây ra một trong những thảm họa ô nhiễm công nghiệp tồi tệ nhất trong lịch sử của Đài Loan 24 năm về trước. Các kháng cáo nhằm tăng mức phạt lên 10 lần, từ 560 triệu tiền Đài Loan  lên 5.58 tỷ tiền Đài Loan.

Trong nhiều năm qua, nhiều nhân viên của RCA ở Đài Loan vì đã tiếp xúc với các chất ô nhiễm gây ra chứng ung thư. Các nhân viên đã không được trang bị với các thiết bị an toàn thích hợp, họ cũng không được thông báo về những rủi ro gắn liền với công việc của họ. Khoảng 2.000 đến 3.000 nhân viên trong tổng số 20.000 người đã bị ung thư và đã có 216 người bị chết.

Trong cùng tháng Tư năm 2016, với thời điểm kháng cáo ở Đài Loan bị từ chối thì một vùng biển trải dài 200 km ven biển ở miền Trung nước Việt Nam cũng bị phát hiện ô nhiễm chất hoá học vô cùng nghiêm trọng.

Các chất ô nhiễm đã giết chết hàng tấn cá, phá hủy môi trường, và đe doạ đến đời sống của hàng triệu cư dân Việt nam. Nhưng nguồn gốc của sự việc mà Thủ tướng Cộng Sản Việt Nam gọi là “thảm họa môi trường tồi tệ nhất nước chưa từng thấy”, gây ra không phải bởi một công ty đa quốc gia phương Tây mà là do một nhà máy thép Đài Loan sở hữu bởi một chi nhánh của tập đoàn Formosa Plastics.

Hai sự kiện xẩy ra, mặc dù cách nhau gần 30 năm, chịu sự thảm hoạ thảm hoạ ô nhiễm tồi tệ giống nhau, sự khác biệt duy nhất bây giờ, đó là Đài Loan đã chuyển từ nạn nhân thành kẻ bách hại còn Việt Nam thì khác: Các cuộc biểu tình bị đàn áp, vụ kiện bị từ chối, hoạt động nhà máy phục hồi tiếp tục hoạt động.

Vào cuối tháng Sáu năm 2016 (2 tháng sau khi xẩy ra ô nhiễm) một đại diện của công ty Formosa Plastics đã xin lỗi người dân Việt Nam. Công ty nhận trách nhiệm về việc gây ô nhiễm bờ biển sau một thời gian ngoan cố phủ nhận bất kỳ hành vi sai trái nào trong hai tháng trước đó.

Chính quyền trung ương của Cộng Sản Việt Nam nhận bồi thường 500 triệu USD từ Formosa để đền bù đắp cho cư dân. Nhưng cho đến nay, những nạn nhân bởi sự việc thải chất độc của công ty Formosa vẫn chưa nhận được một đồng tiền bồi thường, và không có bằng chứng khoa học để chứng minh rằng các vùng nước bị ô nhiễm hiện nay đã được tẩy rửa sạch sẽ để sinh hoạt bình thường. Trong khi đó, nhà máy thép đã nối lại hoạt động, bất chấp phản đối tiếp từ người dân địa phương và người Việt khắp nơi trên thế giới.

Trong 8 tháng kể từ ngày đó, hàng tấn cá chết tiếp tục dạt vào bờ.

Nhà hoạt động nhân quyền và linh mục Phêrô Nguyễn Văn Hùng, khi nói với The China Post hôm thứ sáu, cũng tuyên bố rằng hai công nhân được công ty Formosa Plastics giao nhiệm vụ lặn dưới nước và kiểm tra trên các đường ống dẫn chất thải phóng đã chết.

Theo tờ báo Việt Nam Express, nhiều cuộc biểu tình ôn hoà bên ngoài nhà máy thép Hà Tĩnh và trụ sở Formosa Plastics tại Việt Nam bị lực lượng cảnh sát và lực lượng bảo vệ hành hung và đàn áp, trong khi nhiều nhà báo bị giam giữ trong nhiều ngày với lời cáo buộc của nhà cầm quyền CSVN rằng “kích động bất ổn xã hội bằng cách chụp ảnh các cuộc biểu tình để đăng bài trên phương tiện truyền thông xã hội.” Và tòa án Việt Nam từ chối một vụ kiện với hơn 500 đơn kiện của cư dân, những người cho rằng cuộc sống của họ đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi sự biến cố Formosa.

Thêm dầu vào lửa, một đại diện của Formosa Plastics tên Chu làm người dân địa phương tức giận bằng cách nói với một cuộc họp báo được tổ chức ngay sau khi vụ việc vỡ lở rằng Việt Nam phải lựa chọn một trong hai, giữa cá hay phát triển công nghiệp của đất nước.

Câu nói của Chu đã dẫn đến chiến dịch #ichoosefish trên phương tiện truyền thông xã hội, tạo ra một làn sóng lên án chống lại Formosa Plastics và kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế về biến cọ Formosa gây ra.

Thỏa thuận bí mật của nhà nước CSVN với công ty Formosa:

Bất chấp sự lên tiếng và đòi hỏi của người Việt trong và ngoài nước Việt Nam, Formosa Plastics vẫn từ chối làm rõ những hợp chất hóa học nào đã xả thải vào nước biển, những tai hại mà chúng đã và sẽ gây ra cho sức khoẻ và mạng sống con người và ô nhiễm môi trường ra sao, và phải mất bao lâu mới phục hồi các hệ sinh thái ven biển và làm rõ các chi tiết của những hoạt động làm sạch bờ biển.

“Việc bồi thường là rất quan trọng cho người dân để họ có thể qua được những tháng ngày khó khăn, nhưng những gì họ quan tâm nhất là làm thế nào cuộc sống của họ trở lại bình thường để làm ăn sinh sống” Linh mục Việt Hùng cho biết, người hiện đang ở Đài Loan để tìm kiếm sự hỗ trợ từ chính phủ ở Đài Bắc.

“500 triệu Mỹ kim đã không cánh mà bay. Chúng tôi muốn minh bạch, chúng tôi muốn biết chính phủ sử dụng số tiền đó như thế nào, và khi nào chúng ta có thể bắt đầu đánh bắt cá một lần nữa.”

Chính phủ Cộng Sản Việt Nam cho biết đã ký một thỏa thuận bí mật với Formosa Plastics, trong đó ngăn chặn cả hai bên trong việc tiết lộ bất kỳ thông tin chi tiết nào của sự thỏa thuận đó.

Dân biểu Chen Man-li của Đảng Dân chủ Cấp tiến (Democratic Progressive Party) đã tổ chức một buổi điều trần công khai hồi tuần trước về sự việc này, thu thập ý kiến ​​từ các nhóm dân sự về sửa đổi pháp luật của quốc gia (Đài Loan) hầu bảo đảm rằng không một công ty Đài Loan nào có thể lặp lại các hành động tương tự như Formosa Plastics trong tương lai.

Dân biểu Chen nói với tờ The China Post rằng pháp luật hiện hành không ngăn chặn một công ty địa phương trong việc ký hợp đồng bảo mật như vậy với các chính phủ nước ngoài, cũng như không thể buộc các công ty Đài Loan tuân theo các tiêu chuẩn quốc tế về kiểm soát ô nhiễm khi hoạt động ở nước ngoài.

Bà Chen cho rằng, với mong muốn của Đài Loan trong việc mở rộng lợi ích thương mại của mình ở nước ngoài – đặc biệt là ở các nước Đông Nam Á, nơi luật bảo vệ môi trường là tương đối yếu kém hiện nay rằng “Chúng ta phải nhớ không bao giờ trở thành RCA, một công ty mà chúng ta vô cùng phẫn nộ.”

Source: 

http://www.chinapost.com.tw/asia/vietnam/2017/01/09/488867/Taiwan-shifts.htm