Hãng tin Reuters, trích nguồn tin ẩn danh từ ba sĩ quan Hải Quân Mỹ, cho biết tầu khu trục có hỏa tiễn dẫn đường USS Chafee, thay thế USS John McCain bị hỏng, đã tiến hành các hoạt động tuần tra bình thường, thách thức “những yêu sách hàng hải quá đáng” của Trung Cộng gần quần đảo Hoàng Sa, trong đó có nhiều đảo nhỏ và bãi cạn đang tranh chấp chủ quyền với các nước láng giềng.

Tuy nhiên, theo Reuters, hoạt động tuần tra lần này không mang tính “khiêu khích » như các chiến dịch trước đó, kể từ khi tổng thống Trump nhậm chức vào tháng 01/2017. Tầu USS Chafee chỉ tiến gần các đảo ở Hoàng Sa. Trong khi đó, vào tháng 08/2017, tầu khu trục USS John McCain đã tiến vào bên trong vùng 12 hải lý của Đá Vành Khăn (Mischief Reef), bị Trung Cộng chiếm giữ ở Trường Sa.

Đây là hành động bảo vệ tự do hàng hải lần thứ tư của chính quyền Trump để phản đối những nỗ lực của Bắc Kinh trong việc hạn chế quyền tự do hàng hải trong vùng Biển Đông chiến lược.

Bộ Quốc Phòng Mỹ không bình luận trực tiếp về hoạt động trên, nhưng cho biết Hoa Kỳ đã tiến hành các hoạt động bảo vệ tự do hàng hải và tiếp tục làm như vậy trong tương lai.

Hạm trưởng, hạm phó USS John McCain bị cách chức

Chỉ huy tầu khu trục USS John McCain, trung tá Alfredo J. Sanchez, và chỉ huy phó Jessie L. Sanchez đã bị bãi nhiệm ngày 11/10/2017 liên quan đến vụ va chạm ngày 21/08/2017 với một tầu chở dầu gần Singapore khiến 10 người chết và 5 người bị thương. Theo thông báo của Hạm Đội 7 Hải Quân Mỹ, “vụ va chạm trên có thể ngừa trước được. Chỉ huy tầu đã phán đoán kém và chỉ huy phó đã thể hiện kém khả năng lãnh đạo trong chương trình huấn luyện của tầu”.

Anh sẽ không tiến hành các chiến dịch bảo vệ tự do hàng hải ở Biển Đông

Trả lời hãng tin Úc Fairfax Media ngày 10/10/2017, bên lề hội nghị của đảng Bảo Thủ ở Manchester, bộ trưởng Quốc Phòng Anh Michael Fallon khẳng định các chiến đấu cơ Typhoon của Anh đã bay trên vùng Biển Đông vào năm 2016 và sẽ tiếp tục hoạt động này. Tuy nhiên, Anh Quốc không có ý định tiến hành các hoạt động đặc biệt ở Biển Đông, như Hoa Kỳ đang làm.

Vẫn liên quan đến vùng Biển Đông, tầu sân bay Adelaide và chiến hạm HMAS Darwin của Hải Quân Úc đã đến Philippines ngày 10/10/2017 để tham gia loạt huấn luyện quân sự chung tại vùng biển Indo-Thái Bình Dương mang tên “ndo-Pacific Endeavour 2017″ kéo dài 5 ngày.

Tran Philstar, trích phát biểu của thuyền trưởng Jonathan Earley, cho biết chuyến thăm lần này thể hiện cam kết của Úc trong việc ủng hộ an ninh và ổn định trong vùng. Đợt huấn luyện diễn ra tại vịnh Subic, tập trung chủ yếu vào các hoạt động nhân đạo và cứu hộ trong trường hợp thảm họa.

Bắc Kinh: Tàu Trung Cộng đuổi tàu chiến Mỹ ra khỏi Hoàng Sa

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Cộng Hoa Xuân Oánh nhắc lại rằng “Hoàng Sa là lãnh thổ của Trung Quốc.”

Bộ Quốc phòng Trung Cộng cho biết hôm thứ Tư 11/10 rằng một tàu chiến, hai máy bay chiến đấu và một chiếc trực thăng đã cảnh cáo tàu chiến Mỹ phải đi ra khỏi vùng biển khu vực gần quần đảo Hoàng Sa. Trung Cộng nói hành động này cùng với “sự khiêu khích” của hải quân Mỹ xâm phạm chủ quyền và an ninh của Trung Cộng, theo hãng tin Reuters.

Bộ Quốc phòng Trung Cộng cho biết sẽ tăng cường các biện pháp phòng thủ hải quân và không quân:

“Chúng tôi yêu cầu phía Hoa Kỳ nghiêm túc thực hiện các biện pháp để khắc phục những sai lầm.”

Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Cộng Hoa Xuân Oánh nói rằng Trung Cộng đã đưa ra các “đề nghị kiên quyết ” với Hoa Kỳ và nhắc lại rằng Hoàng Sa là lãnh thổ của Trung Cộng.

Bà Hoa nói:

“Trung Cộng sẽ tiếp tục có những biện pháp kiên quyết để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và lợi ích biển của Trung Cộng. Trung Cộng kêu gọi Mỹ phải tôn trọng chủ quyền lãnh thổ và lợi ích an ninh của Trung Cộng, tôn trọng những nỗ lực mà các quốc gia trong khu vực đã thực hiện để bảo vệ hòa bình và ổn định ở Biển Đông và ngăn chặn những hành động sai trái.”

Một tàu khu trục của Hoa Kỳ đã di chuyển gần các hòn đảo mà Trung Cộng tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông vào ngày 10/10, ba quan chức Mỹ nói với hãng tin Reuters. hành động này khiến Bắc Kinh giận dữ, ngay cả khi chính quyền Tổng thống Donald Trump muốn tìm kiếm sự hợp tác của Trung Cộng trong việc kiểm soát các chương trình hoả tiễn và hạt nhân của Triều Tiên.

Đây là lần tuần tra gần nhất để chống lại những gì mà Washington cho là nỗ lực của Bắc Kinh nhằm hạn chế quyền tự do hàng hải trong vùng biển chiến lược. Nhưng hành động này không mang tính khiêu khích như những lần trước đây kể từ khi ông Trump nhậm chức vào tháng Giêng.

Các viên chức Mỹ, yêu cầu không nêu tên, nói rằng tàu khu trục có hoả tiễn dẫn đường Chafee, đã tiến hành các hoạt động tuần tra thông thường, thách thức “tuyên bố chủ quyền lãnh hải quá mức” gần quần đảo Hoàng Sa, trong số các đảo nhỏ, các rạn san hô và bãi cạn mà Trung Cộng có tranh chấp chủ quyền với các nước láng giềng.

Tháng tới, ông Trump sẽ đi thăm Trung Cộng trong công du châu Á lần đầu tiên trong tư cách là tổng thống của ông. Lâu nay ông vẫn gây áp lực đòi Trung Cộng kìm tỏa Triều Tiên. Trung Cộng là nước láng giềng và là đối tác thương mại lớn nhất của Triều Tiên.

Ngũ Giác Đài không bình luận trực tiếp về hoạt động tuần tra này, nhưng cho biết Hoa Kỳ đã thực hiện các hoạt động tuần tra tự do hàng hải và sẽ tiếp tục làm như vậy thường xuyên hơn trên Biển Đông.

Bộ trưởng Mattis nói chiến hạm Mỹ đến gần Hoàng Sa “đúng pháp lý”

Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ James Mattis

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis ngày 13/10 bác bỏ các bình luận của Trung Cộng liên quan đến việc tàu khu trục USS Chafee tuần tra bảo đảm tự do hàng hải gần quần đảo Hoàng Sa vừa qua.

“Chúng tôi nghiêm chỉnh tuân theo luật pháp quốc tế nên không vi phạm chủ quyền của bất kỳ ai”, ông Mattis khẳng định với báo The Washington Free Beacon khi được yêu cầu bình luận về vụ Trung Cộng phản đối tàu USS Chafee hoạt động gần Hoàng Sa trong tuần này.

Đây là lần đầu tiên Bộ trưởng James Mattis lên tiếng về  hoạt động duy trì tự do hàng hải của tàu chiến Mỹ gần những đảo Trung Cộng chiếm đóng phi pháp ở Biển Đông từ đầu năm tới nay.

Hôm 10/10, Reuters dẫn lời 3 quan chức Mỹ giấu tên cho hay tàu USS Chafee, được trang bị hệ thống phòng thủ hoả tiễn Aegis, đã thực hiện nhiệm vụ tuần tra bảo đảm “tự do hàng hải” (FONOP) gần Hoàng Sa. Giới chức Mỹ khẳng định hoạt động này nhằm “thách thức tuyên bố chủ quyền quá đáng” của Trung Quốc ở Biển Đông.

Trong khi đó, phía Trung Cộng ngang nhiên cáo buộc tàu Mỹ vi phạm cái gọi là chủ quyền của nước này đối với Hoàng Sa, theo The Washington Free Beacon.

Trong buổi họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao diễn ra vào chiều 12/10, Bà Lê Thị Thu Hằng, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao đã nêu rõ quan điểm của Việt Nam về việc tàu khu trục của Mỹ di chuyển đến gần quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

“Với tư cách là quốc gia có chủ quyền với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, và là thành viên Công ước Liên Hợp Quốc về luật Biển, Việt Nam nhiều lần khẳng định lập trường nhất quán. Theo đó, mọi quốc gia đều có quyền được hưởng quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về luật Biển 1982”, bà Lê Thị Thu Hằng nói rõ.

Người phát ngôn khẳng định, Việt Nam tiếp tục đề nghị các quốc gia có đóng góp xây dựng tích cực, trên cơ sở luật pháp quốc tế, vào việc duy trì hòa bình, ổn định và thượng tôn pháp luật trên Biển Đông.