Từ khi đại sứ Hoa Kỳ Terry Brandstatd tại Trung Cộng rồi nhiệm sở  vào tháng 10/2020 đến nay, chiếc ghế đại sứ Mỹ tại Trung Cộng bị bỏ trống – tình trạng này dưa đến như hai “người điếc nói chuyện với nhau”. Như vậy là hơn một năm Bắc Kinh – Washington không có người đại diện để nói chuyện. Tuần rồi Tổng Thống Joe Biden đề cử ông Nicholas Burns là đại sứ Mỹ tại Trung Cộng. 

Vai trò của đại sứ hai nước Mỹ-Trung trong tình hình căng thẳng rất quan trọng . Đại sứ Mỹ tại Trung Cộng cũng là một nhân vậy quan trọng không kém. Theo tình hình cuộc điều trần ông Nicholas Burns trước Ban Đối Ngoại Thượng Viện thì chắc ông Nicholas Burns sẽ là đại sứ Mỹ tại Trung Cộng trong những ngày tới.

Ông Nicholas Burns năm nay 65 tuổi,  bắt đầu sự nghiệp ngoại giao của mình ở Châu Phi và Trung Đông. Từ 1983 đến 1985, ông bước vào nghề ngoại giao tại Tòa Đại Sứ  Hoa Kỳ ở Nouakchott, Mauritania châu Phi, Phó Lãnh sự và Phụ Tá nhân viên cho Tòa Lãnh Sự ở thủ đô Cairo, Ai Cập ở Trung Đông.

Từ 1985 đến 1987, ông là nhân viên đặc trách chính trị tại Tòa Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ ở Do Thái. Trên cương vị này, ông điều hợp và hỗ trợ kinh tế của Hoa Kỳ cho người Palestine ở Bờ Tây, bao gồm cả Đông Jerusalem.

Dưới thời Tổng thống George H. W. Bush (1989-1993), ông là Giám đốc phụ trách các vấn đề của Liên Xô. Trong thời gian này, ông đã tham dự tất cả các hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Liên Xô và nhiều cuộc họp quốc tế khác và chuyên về các vấn đề hỗ trợ kinh tế, quan hệ của Mỹ – Nga và Ukraine, cũng như quan hệ với các nước Baltic.

Từ năm 1990–1995 ông là thành viên Hội đồng An ninh Quốc gia tại Tòa Bạch Ốc. Phụ tá đặc biệt của TT Bill Clinton và Giám đốc về các vấn đề Nga, Ukraine và Âu-Á.

Từ năm 1995-1997, Ông Burns là Phát Ngôn Viên của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ,  và Quyền Phụ Tá Bộ trưởng Các vấn đề Công cộng cho Ngoại trưởng Warren Christopher và Bộ trưởng Madeleine Albright.

Từ năm 1997-2001, Burns là Đại sứ Hoa Kỳ tại Hy Lạp.

Burns là Đại diện Thường trực của Hoa Kỳ tại NATO. Là Đại sứ tại NATO, ông đứng đầu Phái bộ liên hợp của Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ tại NATO vào thời điểm Liên minh cam kết thực hiện các nhiệm vụ mới ở Iraq, Afghanistan và cuộc chiến toàn cầu chống khủng bố.

Sau khi rời ngoại giao, Ông Burns bắt đầu làm việc cho Cohen Group, một tổ chức tư vấn và vận động hành lang cho các công ty bán vũ khí.

Ông cũng là giáo sư Tại Trường Đại Học Harvard và Kennedy, Burns đã giảng dạy về ngoại giao, chính sách đối ngoại của Mỹ và chính trị quốc tế.

Burns từng là cố vấn chính sách đối ngoại cho chiến dịch tranh cử tổng thống Joe Biden 2020.

Tại cuộc điều trần ở Thượng Viện Hoa Kỳ để được thông qua chức đại sứ tại Trung Cộng, ông Burns đã có những phát biểu rất cứng rắn về cách đối phó với Trung Cộng.

Gọi Trung Cộng là “đối thủ nguy hiểm nhất” của Mỹ, ông Burns cho rằng Bắc Kinh đang “lật lại” cam kết duy trì mức răn đe nguyên tử tối thiểu.

Đại Sứ Hoa Kỳ tại Bắc Kinh ông Nicholas Burns phát biểu:

Mỹ cần ngăn Trung Cộng “lấy lại” Đài Loan

Ông Burn khẳng định, những hành động của Trung Cộng ở Tân Cương, Tây Tạng, Hồng Kông và Đài Loan là “bất công và phải dừng lại”.

Ứng viên Đại sứ Mỹ tại Trung Cộng nhấn mạnh, tình trạng Bắc Kinh thường xuyên điều động chiến đấu cơ vào vùng nhận diện phòng không của Đài Loan là đã di quá đà và rõ ràng “họ có ý định lấy lại Đài Loan”. Ông Burns cho là Hao Kỳ cần tăng cường nỗ lực để ngăn chặn điều đó. 

Tuy vậy, Nicholas Burns, nguyên là cựu Đại sứ Mỹ tại NATO, cho rằng Washington đã đúng khi gắn bó với chính sách “Một Trung Cộng” về vấn đề Đài Loan trong khi một số Thượng Nghị Sĩ và Dân Biểu Hoa Kỳ kêu gọi Mỹ xem xét lại chính sách “One China” đã kéo dài nhiều thập niên qua.

Theo ông Burns, mối đe dọa về quân sự của Trung Cộng đối với Đài Loan đang gia tăng nhưng duy trì chính sách “Một Trung Hoa” (One China) là cách hữu hiệu và thông minh nhất để ngăn cản Trung Cộng dùng vũ lực đối với hòn đảo bên kia bờ eo biển.

“Chính sách này có thể thành công nếu ta tiến hành một cách mạnh mẽ và nhất quán”, ông Burns nói trước Ủy ban Quan hệ Quốc tế Thượng viện Mỹ và bổ sung thêm rằng, cách răn đe quan trọng nhất là Hoa Kỳ duy trì vị thế mạnh quân sự ở châu Á Thái Bình Dương.

Hiện diện ở châu Á-Thái Bình Dương

Trong một hành động hiếm hoi, ông Burns thậm chí còn khen ngợi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và cựu Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo vì “truyền sinh khí” cho liên minh Bộ Tứ (Quad) với Mỹ,  Ấn, Nhật,  Úc. Quad là một khối quan trọng đối với Mỹ ở châu Á Thái Bình Dương.

Ông Burns tiết lộ, hiện đã có những báo cáo đáng lo ngại cho thấy Trung Cộng đang theo đuổi nỗ lực xây thêm năng lượng hạt nhân. Tờ Financial Times hồi tháng 8 đã đưa tin về vụ thử nghiệm hỏa tiễn siêu thanh có khả năng mang đầu đạn nguyên tử của Trung Cộng, tuy nhiên  Bắc Kinh phủ nhận thông tin và nói đó chỉ là thí nghiệm tàu vũ trụ thông thường. 

“Trung Cộng không tin rằng mình sẽ bị khống chế ở bất cứ hình thức nào về kiểm soát vũ khí. Mỹ tuân thủ điều đó; Nga tuân thủ điều đó, ít nhất là trong quá khứ. Các đồng minh nguyên tử khác của chúng ta, Pháp và Anh, cũng tuân thủ – Trung Cộng thì không”. 

“Tôi biết chính quyền Trump đã nỗ lực làm điều đó và thúc đẩy người Trung Cộng nghĩ tới nghĩa vụ của mình là 1 điều đúng đắn. Nhưng chắc hẳn có những diễn biến đáng ngại từ phía Trung Cộng”. 

Chính quyền ông Trump đã tìm cách kéo Trung Cộng tham gia cuộc họp ba bên cùng Nga, Mỹ với mục tiêu kiểm soát vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, nỗ lực này không đem lại kết quả. 

Ông Burns nhấn mạnh: Bắc Kinh đang “cản trở” thế giới khi đề cập tới vấn đề nguồn gốc của virus SARS-CoV-2 (virus Vũ Hán).

“Chúng ta cần điều tra. Chúng ta không biết chắc chắn virus có nguồn gốc như thế nào, có rất nhiều giả thuyết Trung Cộng cần trả lời các câu hỏi được đặt ra”, ông Burns nói.

Reuters cho rằng, nhiều khả năng ông Burns sẽ dễ dàng thông qua điều trần với sự hoan nghênh đến từ nhiều thành viên trong cả hai đảng. “Tôi nghĩ, ông Burns được bổ nhiệm vào vị trí ấy là phù hợp”, Thượng nghị sĩ Jim Risch nói.

Nếu được xác nhận, ông Burns sẽ đảm nhiệm vai trò đại sứ Mỹ tại Trung Cộng – vốn đã bị bỏ trống suốt một năm – trong tình hình căng thẳng đang diễn ra giữa Washington và Bắc Kinh, mối quan hệ mà ông gọi là “phức tạp và quan trọng”. 

Với những lời phát biểu rất ăn ý với các Thượng nghị Sĩ cả hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ, trong vài ngày tới sẽ thông qua với dại đa số để ông Nicholas Burns trở thành Đại Sứ của Mỹ tại Trung Cộng. Đó là về phía Hoa Kỳ, nhưng những lời phát biểu cứng rắn của ông Burns không biết có gặp trở ngại gì ở Bắc Kinh hay không?

Tin https://vietquoc.org