BTQP James mattis tại phi trường Biên Hòa ngày 17/10/2018

Trong ngày đầu tiên công du Việt Nam 16/10, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis nói rằng Hoa Kỳ rất lo ngại vì Trung Cộng đang thực hiện chính sách kinh tế “cá lớn nuốt cá bé” đối với các nước láng giềng nhỏ yếu hơn, đồng thời gia tăng thị uy sức mạnh quân sự trên biển Đông.
Theo truyền thông trong nước, Tướng Mattis đã tới Việt Nam vào trưa ngày 16/10 trên một chiếc Boeing E-4B, đáp xuống sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất. Ông đã được Bí Thư Thành ủy Tp.HCM Nguyễn Thiện Nhân ra đón tiếp.
Có các ý kiến nhận định rằng việc Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm Việt Nam hai lần trong một năm cho thấy Hoa Kỳ coi Việt Nam là một đối tác chiến lược quan trọng trong nỗ lực xây dựng liên minh chống lại Trung Cộng trong khu vực.

Mỹ-Trung hiện căng thẳng trên nhiều mặt trận chứ không chỉ còn thương mại. Hôm 30/9, một tàu chiến Trung Cộng cắt ngang mặt một tàu chiến Mỹ đang thực thi quyền tự do hàng hải ở biển Đông ở cự ly gần khiến suýt dẫn đến va chạm. Gần đây, các quan chức cao cấp trong chính quyền Hoa Kỳ lần lượt lên tiếng tố cáo Trung Cộng đang tìm cách can thiệp cuộc bầu cử Quốc hội Hoa Kỳ ngày 6 tháng 11 sắp tới và muốn triệt hạ ông Trump. Những căng thẳng này đã khiến ông Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis phải hủy điểm đến Bắc Kinh trong chuyến công du Châu Á này của mình.

Nhưng phát biểu hôm 16/10 tại Việt Nam, Bộ trưởng Mattis khẳng định Hoa Kỳ không “tìm cách cản trở” Trung Cộng, đối thủ chính của Washington tại Thái Bình Dương. Ông giải thích: Mỹ và Trung Cộng là “hai đại cường quân sự và kinh tế có lúc dẫm chân lên nhau, do vậy, cả hai sẽ phải tìm ra một cách hữu hiệu để quản lý mối quan hệ song phương trong tinh thần xây dựng”.

Khi đề cập đến những bất đồng trong quan hệ Mỹ-Trung, người đứng đầu Ngũ Giác Đài có dụng ý tố cáo Bắc Kinh lấn áp các nước Đông Nam Á, “ỷ mạnh hiếp yếu” trang giành chủ quyền ở Biển Đông.

“Hoa Kỳ rất quan ngại trước tình trạng nhiều khu vực tại biển Đông tiếp tục bị quân sự hóa. Chưa hết, trong lĩnh vực kinh tế, Trung Cộng cư xử với các nước nhỏ như một con thú săn mồi, dùng chính sách tín dụng dễ dãi để làm các quốc gia nghèo vì thiếu nợ ngập đầu phải nhượng một phần chủ quyền cho Bắc Kinh”.  Cụ thể là trường hợp Sri Lanka, vì không đủ khả năng trả nợ 1,4 tỷ USD, đã phải phải nhượng cho Bắc Kinh quyền quản lý hải cảng nước sâu trong 99 năm.

Hôm 17/10, ông Mattis sẽ tới thăm căn cứ không quân Biên Hòa. Đây từng là một căn cứ quân sự quan trọng của Mỹ trong thời chiến tranh Việt Nam, hiện giờ là tâm điểm của một chiến dịch do Mỹ bảo trợ để dọn sạch chất độc Màu da cam mà quân đội Mỹ đã rải trong cuộc chiến. Chính quyền Obama đã cam kết chi khoảng 390 triệu USD để dọn sạch khu vực này.

“Chúng tôi đã hứa sẽ trợ giúp… vì vậy đây là Hoa Kỳ đang giữ lời hứa khắc phục một phần quá khứ”, ông Mattis nói thêm.

Sau khi kết thúc chuyến thăm Việt Nam hôm nay, ông Mattis sẽ tới Singapore dự Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN.

Tin tổng hợp