Sáu nhà văn Việt Nam đã được Human Right Watch trao giải thưởng uy tín Hellman/Hammett ngày 4 tháng 8, 2010. Video dưới đây là CNN phỏng vấn Blogger Mẹ Nấm tức cô Nguyễn Ngọc Như Quỳnh một trong 6 người nhận giải thưởng.

Sáu nhà văn Việt Nam nhận giải thưởng uy tín Human Right Watch 2010

Ngày 4 tháng 8 năm 2010, Tổ Chức Nhân Quyền thế giới có trụ sở ở New York thường gọi Human Right Watch tuyên bố  trao giải thưởng uy tín Hellman/Hammett cho 42 nhà văn từ 20 quốc gia trên thế giới. Trong đó Việt Nam đã nhận 6 giải thưởng  đó là: Ông Bùi Văn Hiếu viết trong blog với bút hiệu Người Buôn Gió, Blooger Nguyễn Ngọc Như Quỳnh với bút danh Mẹ Nấm, và 4 người đang ở trong tù Cộng Sản Việt Nam là nhà hoạt động nhân quyền Phạm Văn Trội, nhà thơ Bùi Đức Thạch nguyên bộ đội Việt Cộng tự diễn biến, nhà giáo Vũ Hùng và nhà văn nữ Trần Khải Thanh Thủy.

Ông Phill Robertson

Tất cả những người này đều bị Cộng Sản Việt Nam đàn áp và bỏ tù vì vùng lên đòi tự do ngôn luận bằng ngòi bút và dùng các phương tiện truyền thông Internet nói lên sự bất đồng chính kiến của mình đối với chế độ độc tài Cộng Sản Việt Nam.

Trong bài phỏng vấn ông Phill Robertson có nói: “chúng tôi đã chọn 6 người cầm bút Việt Nam trong 42 người cầm bút từ 20 quốc gia phản ảnh hai vấn đề. Thứ nhất, phản ảnh về sự can đảm của các người cầm bút tại Việt Nam, những người này rất đặc biệt, rất hiếm có. Họ đang làm một việc rất to lớn trong việc đòi quyền lợi họ đáng phải có và cuối cùng thì họ phải trả một giá rất đắt khi phải chịu sự quấy nhiễu của chính quyền và đôi khi bị cầm tù” và ông còn cho biết: “Khi các người cầm bút nhận giải thường này thì những gì họ đã và đang làm, sẽ được chú ý hơn và sẽ bảo vệ cho họ vì bây giờ họ đã được cả thế giới biết đến”.

Ghi nhận từ thân nhân những người được giải Hellman/Hammett

Trong số 6 người cầm bút Việt Nam được trao giải thưởng nhân quyền quốc tế Hellman/ Hammett năm nay, có 4 người đang thụ án tù vì đã có tác phẩm hoặc bài viết trình bày quan điểm chính trị khác biệt với nhà cầm quyền Cnộg Sản Việt Nam.

Những người tù lương tâm là ai và họ đã làm gì?

4 nhà văn nhà báo đang bị chính quyền Việt Nam cầm tù được Human Rights Watch vinh danh và trao giải nhân quyền Hellman/Hammett 2010 gồm: bà Trần Khải Thanh Thủy, ông Vũ Văn Hùng, ông Trần Đức Thạch và ông Phạm Văn Trội. Tiểu sử các nhân vật này được ghi nhận trong thông cáo báo chí ngày 4/8/2010, theo đó:

Con gái nhà văn Trần Khải Thanh Thủy là cô Đỗ Thủy Tiên (trái) thay thế mẹ nhận giải thưởng vào năm 2009…

Trần Khải Thanh Thủy là một tiểu thuyết gia và một nhà báo nổi tiếng; bà viết về quyền sử dụng đất của nông dân, nhân quyền, nạn tham nhũng, và đa nguyên chính trị. Bà thường chỉ trích nhà nước và Đảng Cộng sản Việt Nam. Vào tháng Mười năm 2006, bà bị đấu tố tại một phiên tòa dàn dựng trước hàng trăm người. Tháng sau, bà bị đuổi việc và bị quản chế tại gia. Vào tháng Tư năm 2007, bà bị bắt tại nhà và bị biệt giam tại trại giam B14 ở Hà Nội trong 9 tháng. Vào năm 2008 và năm 2009, bà thường xuyên phải chịu sự xách nhiễu của công an cộng sản và của các băng nhóm khu phố được sắp đặt, bao gồm ít nhất là 14 lần bị côn đồ ném phân và chuột chết vào nhà. Tháng Mười năm 2009, bà bị bắt sau khi cố gắng tới dự phiên tòa xử các nhà bất đồng chính kiến khác và bị kết án 42 tháng tù giam. Bà bị bệnh lao và bị tiểu đường, nhưng không được nhận chăm sóc y tế trong tù.

Con gái lớn của nhà văn Trần Khải Thanh Thủy là Cô Đỗ Thủy Tiên 18 tuổi, đang theo học ngành xã hội trường đại học Marseille 01 Pháp quốc. Được tin mẹ được trao giải thưởng Hellman/Hammett, giải thưởng cao quí ghi nhận sự dũng cảm của người cầm bút đối mặt với khủng bố chính trị, Cô Đỗ Thủy Tiên phát biểu với Đài RFA:

“Đại diện cho mẹ cháu và gia đình, mẹ cháu nhận được giải thường này là điều hơi bất ngờ. Cháu cảm thấy hãnh diện và vinh dự thay cho mẹ bởi vì đây là một giải thưởng lớn của một tổ chức nhân quyền ở nước ngoài dành cho các nhà văn. Cháu cảm thấy rất vui, rất cảm kích mặc dù mẹ cháu hiện giờ đang bị vùi dập ở trong tù nhưng mà mọi người đều nghĩ tới mẹ cháu.”

Về tình trạng sức khỏe của nhà văn Trần Khải Thanh Thủy ở trong tù, Thủy Tiên cho biết:

“Bố cháu và gia đình mỗi tháng được thăm mẹ cháu 1 lần, mỗi lần được thăm nửa giờ. Mẹ cháu bị giam ở Thanh Hóa, Nghe nói sức khỏe của mẹ cháu không tốt, nghe nói bị chúng nó bắt ra đội trồng rau, công việc rất nặng nhọc, đó là những điều bố cháu cho cháu biết.”

Trong số những người cầm bút đang ngồi tù được trao giải thưởng nhân quyền Hellman/Hammet 2010 có ông Vũ Văn Hùng. Tiểu sử của ông được Human Rights watch ghi nhận:

Nhà giáo Vũ Hùng trước tòa án Cộng Sản Việt Nam

Vũ Văn Hùng là một nhà giáo và cộng tác viên của tập san bất đồng chính kiến Tổ Quốc. Ông bị cơ quan sa thải vì có quan hệ với các nhà hoạt động dân chủ và các nhà văn bất đồng chính kiến. Ông bị tạm giữ chín ngày vào ngăm 2007 và sau đó bị quản chế tại gia. Ông viết Chín Ngày trong Tù, kể lại việc mình bị thẩm vấn. Vào tháng Tư năm 2008, ông bị bắt và bị đánh đập thậm tệ vì tham gia cuộc biểu tình ôn hòa chống Trung Quốc trong thời gian rước đuốc Olympic Bắc Kinh qua Thành phố HCM. Vào tháng Chín năm 2008, ông lại bị bắt vì đã treo khẩu hiệu trên cầu kêu gọi dân chủ đa đảng. Hiện ông đang chịu án tù giam ba năm, và sau khi ra tù sẽ chịu thêm ba năm quản chế tại gia. Phiên tòa xử ông vào năm 2009 diễn ra chỉ vài tháng sau khi Nhóm Công tác Liên Hiệp Quốc chuyên Giám sát việc Giam giữ Tùy tiện xác nhận rằng ông là nạn nhân của việc giam giữ sai trái và tùy tiện. Có tin rằng ông hiện đang bị giam tại Trại giam Hỏa Lò 2 ở Hà Nội; ông gặp nhiều vấn đề về sức khỏe sau khi bị đánh đập thậm tệ trong khi thẩm vấn và sau một tháng tuyệt thực.
Bà Vũ Văn Hùng nhủ danh Lý Thị Tuyết Mai từ Hà Nội phát biểu với Đài RFA:

“Gia đình chúng tôi cảm thấy bất ngờ về tin này,  cảm ơn các tổ chức đã quan tâm đến công việc mà chồng tôi đã làm, quan tâm đến chính chồng tôi. Tôi rất cảm động và cảm ơn tất cả mọi người, các tổ chức đã quan tâm. Tôi nghĩ rằng chồng tôi anh ấy làm việc có tâm, tôi nghĩ rằng làm việc theo cái tâm của mình thì chẳng có gì là sai. Tôi rất ủng hộ chồng tôi.”

“Chồng tôi hiện đang bị giam tại trại Nam Hà, lần cuối đi thăm là ngày 29/5 nhưng anh ấy đang bị kỷ luật nên gia đình đến thăm mà không được gặp, cũng không được gởi quà tiếp tế. Cũng không biết tình trạng sức khỏe của anh ấy, nhưng chủ nhật vừa rồi chị vợ anh Túc đi thăm nuôi về có nhắn rằng, hiện giờ anh Hùng yếu lắm cần gia đình đến thăm. Nhưng mà nếu gia đình có đến cũng không được gặp vì bị kỷ luật họ cấm ba tháng không được thăm nuôi.”

Ngoài bà Trần Khải Thanh Thủy, ông Vũ Văn Hùng còn hai người cầm bút đang ngồi tù có tên trong danh sách được trao giải thưởng nhân quyền Hellman/ Hammett năm nay. Đó là các ông Trần Đức Thạch và Phạm Văn Trội. Theo tiểu sử lược ghi của Human Rights Watch:

Nhà thơ Trần Đức Thạch (trái)

Trần Đức Thạch là tác giả của một tiểu thuyết, hàng trăm bài thơ, bài báo và các báo cáo lên án tham nhũng, bất công và các vụ lạm dụng nhân quyền. Là cựu chiến binh Quân đội CSVN, ông cũng là hội viên Hội Nhà văn Nghệ An. Tiểu thuyết Đôi Bạn Tù hoàn thành năm 1988 mô tả bản chất tùy tiện của hệ thống pháp lý và tình trạng phi nhân của nhà tù ở Việt Nam. Các bài thơ xuất bản với tiêu đề Những Điều Chưa Thấy viết về cuộc sống không có tự do và công lý. Trần Đức Thạch thường xuyên bị sách nhiễu kể từ năm 1975.

Vào năm 1978, áp lực trở nên thô bạo tới mức ông phải tự thiêu và bị bỏng nặng. Kể từ đó, ông đã bị bắt 10 lần và bị đưa ra tòa bốn lần, lần nào tòa cũng phải thả vì thiếu chứng cứ. Năm 2009, Nhóm Công tác Liên hợp quốc chuyên Giám sát việc Giam giữ Tùy tiện xác nhận rằng ông bị giam giữ sai trái và tùy tiện vào lần bị bắt sau cùng hồi tháng Chín năm 2008. Bất chấp điều đó, ông bị kết án ba năm tù giam và ba năm quản chế.

Kế tiếp là ông Phạm Văn Trội được Human Rights Watch vinh danh giải thưởng nhân quyền Hellman/Hammett, theo đó:

Anh Phạm Văn Tội bị công an CSVN đánh đập thương tích đầy mặt

Phạm Văn Trội sử dụng nhiều bút danh khác nhau để viết về nhân quyền, dân chủ, quyền sử dụng đất đai, tự do tôn giáo và những tranh chấp về lãnh thổ giữa Việt Nam và Trung Quốc. Ông là thành viên tích cực trong Ủy ban Nhân quyền Việt Nam. Ông cũng viết cho tập san bất đồng chính kiến Tổ Quốc. Kể từ năm 2006, ông bị công an sách nhiễu và triệu tập nhiều lần. Ông bị bắt vào tháng Chín năm 2008 và bị truy tố với tội danh phát tán tài liệu tuyên truyền chống chính phủ. Vào tháng Năm năm 2009, Nhóm Công tác Liên hợp quốc chuyên Giám sát việc Giam giữ Tùy tiện (the UN Working Group on Arbitrary Detention) xác định rằng Phạm Văn Trội đã bị giam giữ một cách sai trái. Bất chấp kết luận của nhóm này, vào tháng Mười năm 2009, ông bị kết án bốn năm tù giam và bốn năm quản chế.

Vừa rồi chúng tôi đã trình bày tiểu sử 4 người cầm bút Việt Nam hiện đang thọ án tù vì cổ vũ dân chủ nhân quyền tự do tôn giáo. Được trao giải Hellman Hammett năm nay, ngoài 4 nhân vật Trần Khải Thanh Thủy, Vũ Văn Hùng, Trần Đức Thạch, Phạm Văn Trội còn có 2  người viết Blog là Bùi

Ng Tiến Trung (trái) – Đếi Cày (giữa) – Bùi Thanh Hiếu (Phải)

Thanh Hiếu “Người Buôn Gió” và Nguyễn Ngọc Như Quỳnh với bút danh “Mẹ Nấm”.

Theo Human Rights Watch 6 nhân vật được giải năm nay từ Việt Nam đều là những người cầm bút  mà tác phẩm và hoạt động của họ bị chính phủ đàn áp trong nỗ lực nhằm hạn chế tự do ngôn luận, kiểm soát các phương tiện truyền thông độc lập, giới hạn việc truy cập và sử dụng Internet.

Viết theo RFA và Human Right Watch