Hỏa tiễn Tomahawk phóng vào Syria

Trung Cộng, Bắc Hàn và các nước đang theo dõi Hoa Kỳ sẽ trừng phạt chính quyền Syria ra sao khi lực lượng của Tổng thống Assad bị cáo buộc tấn công dân thường bằng vũ khí hóa học.

Ông Joseph Bosco, nguyên giám đốc về Trung Cộng trong Bộ quốc phòng Mỹ giai đoạn 2005-2006, đưa ra một số phân tích về chủ đề này trong bài viết trên tờ The Diplomat hôm 12/4. Ông cho rằng khi Tổng thống Trump chuẩn bị đáp trả bằng quân sự đối với cuộc tấn công khí độc gần đây nhất của Syria khiến hàng chục thường dân thiệt mạng, chính quyền Hoa Kỳ chắc chắn cân nhắc không chỉ mục tiêu sẽ nhắm, mà còn xem xét phản ứng của các bên khác trong “trò chơi” chiến lược này.

Nga, Iran, Nhà nước Hồi giáo IS, Thổ Nhĩ Kỳ, người Kurd, lực lượng chống Assad và chính quyền Assad, có thể thấy “vận mệnh” của họ ở Syria sẽ thay đổi đáng kể bởi hành động trừng phạt mà Tổng thống Donald Trump đang làm, thay mặt cho người dân Syria và toàn thể nhân loại. Mọi người hãy hy vọng rằng cho mục tiêu và lợi ích lâu dài, đó sẽ là một chiến dịch được Mỹ lập kế hoạch kỹ lưỡng, kết hợp với Israel, Pháp, Anh và các quốc gia khác, cam kết ngăn chặn việc xử dụng vũ khí hoá học, ông Bosco bình luận.

Theo ông Bosco, mọi người không nên đánh giá thấp những rủi ro trả đũa và leo thang bởi một hoặc nhiều bên tham gia xung đột. Nhưng cũng không nên phóng đại, và cũng không được phép một lần nữa làm “tê liệt” ý chí của phương Tây. Những gì đang bị đe dọa, chính là việc thực thi các tiêu chuẩn nhân đạo phổ quát và quy tắc tồn tại liên quan đến các tội ác chiến tranh và các tội ác chống lại nhân loại.

Thay vì né tránh hành động gây ảnh hưởng đến Nga, Iran, và thậm chí Thổ Nhĩ Kỳ, nước thứ yếu hơn, ảnh hưởng đến các đồng minh NATO của Mỹ, và đôi khi đến lực lượng chống đối [chính phủ], Washington cần áp đặt một mức trừng phạt thích đáng đối với bất kỳ quốc gia hoặc bất kỳ bên nào đồng loã với sự vi phạm nhân đạo trắng trợn của ông Assad. Đó là một sự nguy hiểm mà họ thấy rõ khi tiến hành, và cần phải ngăn chặn họ hành động trở lại, ông Bosco nhận định.

Khi thế giới đang chờ đợi phản ứng của Mỹ đối với thách thức cơ bản này, các quốc gia ở Đông Á đang đặc biệt quan tâm vì những hệ quả khủng hoảng đang hiện ra lờ mờ trong khu vực. Trung Cộng và Bắc Hàn, những nước có chính sách hung hăng chống phương Tây, có mối liên hệ gắn bó chặt chẽ không thể thoát ra được, đang theo dõi xem họ cần phải nắm bắt cảnh báo của chính quyền Trump nghiêm trọng như thế nào, về những hành động trên bán đảo Bắc Hàn, Biển Đông, Biển Hoa Đông và Đài Loan.

Tàu khu trục Mỹ USS Ross phóng tên lửa Tomahawk trong đợt không kích Syria tháng 4/2017. (Ảnh: Reuters)

Một năm trước đây tại khu bất động sản nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, Tổng thống Trump đã xử dụng cuộc tấn công khí độc của ông Assad, để gửi đi một thông điệp đến Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình đang ở thăm Mỹ khi đó. Ông Trump đã ra lệnh phóng 60 quả tên lửa hành trình vào đường băng của Syria, nơi tội ác đã khởi xướng. Cuộc tấn công không những thực hiện giới hạn đỏ mà cựu Tổng thống Barack Obama đã vạch ra nhưng sau đó không thực hiện, mà còn giúp ngăn chặn hành vi của ông Assad trong tương lai.

Hành động này cũng gởi đến cho ông Tập, cũng như ông Kim Jong Un của Bắc Hàn, rằng ông Trump là một tổng thống Mỹ, luôn xem xét nghiêm chỉnh các vấn đề an ninh quốc gia. Nhưng, cuối cùng ở Syria, trong suy nghĩ của Nga và Iran, các nước tài trợ cho Syria, cuộc tấn đó được hiểu chủ yếu mang tính biểu tượng, không giống như cuộc tấn công tên lửa của cựu Tổng thống Bill Clinton vào Iraq năm 1998.

Nhưng bây giờ sau khi Thế vận hội ở Hàn Quốc tạm thời làm dịu bớt căng thẳng, cách tiếp cận cho cuộc họp cấp cao phi hạt nhân sắp tới giữa ông Trump và ông Kim, các đàm phán được tăng cường trước cuộc họp cấp cao, hai nước Trung Cộng và Bắc Hàn có thể nhận thấy sự lưỡng lự trở lại tư thế đối đầu của Mỹ. Sự hăng hái của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đối với giải pháp ngoại giao hòa bình, cũng góp phần tạo ra cảm giác rằng Mỹ ít nhất một phần khó có khả năng can thiệp, theo ông Bosco.

Việc số lượng các cuộc tập trận Mỹ – Hàn giảm đi trong thời gian gần đây, đã thu hút sự chú ý của Bắc Kinh và Bình Nhưỡng.

Đúng vào thời điểm khi mà chính quyền của ông Trump phải đối mặt với một thách thức lịch sử và tiềm ẩn to lớn từ mối quan hệ gần gũi giữa Trung Cộng và Bắc Hàn, thì trục [liên minh] Nga – Syria – Iran đã gây bất ngờ khi tạo ra một sự hỗn loạn mới. Một sự đáp trả toàn diện của Mỹ ở Syria sẽ ảnh hưởng mạnh mẽ đến động lực chiến lược, không chỉ ở Trung Đông mà còn ở khắp Đông Á, ông Bosco nhận xét.

AB