Theo báo chí Nam Phi, hôm 18/12 Thamsanga Jantjie đã nhập viện tại một bệnh viện tâm thần, sau khi chính ông này cho biết bị mắc chứng tâm thần phân liệt, để giải thích việc “phiên dịch” loạn xạ trong buổi lễ ở sân vận động Soweto, được truyền hình trực tiếp trên toàn thế giới.

Sau buổi lễ, ông Jantjie nói với các nhà báo : “Tôi thấy các thiên thần hạ cánh xuống sân vận động và nghe những tiếng nói, nên tôi bị mất tập trung”. Khi AFP liên lạc hôm thứ Hai, ông trả lời điện thoại một cách vô nghĩa và hung hăng, kết tội người đối thoại là “quỷ sứ”.

Nhật báo The Star cho biết, phiên dịch viên “dỏm” này có hẹn gặp bác sĩ để khám tổng quát về tâm thần đúng hôm 10/12 ấy, nhưng ông ta đã hủy cuộc hẹn khi được đề nghị làm việc trong lễ tưởng niệm Mandela.

Hôm qua, vợ ông Thamsanga Jantjie đã đưa ông đến một bệnh viện tâm thần, và ông được cho nhập viện ngay lập tức. Bà nói : “Những ngày gần đây thật là khó khăn. Chúng tôi đã hỗ trợ ông ấy vì có lẽ ông bị trầm cảm”.

Vụ “phiên dịch” của ông Thamsanga Jantjie đã gây ra đến hai xì-căng-đan chấn động. Trước hết là nơi cộng đồng người khiếm thính, khi chỉ vài phút sau đã nhận ra ông ta không thể diễn đạt đúng đắn ý nghĩa câu nói.

Một thông dịch viên chính thức của Liên đoàn những người khiếm thính Nam Phi, Delphin Hlungwane tố cáo : “Ông ta chỉ hoa tay múa chân tứ tung. Ông không biết ngữ pháp, không sử dụng bất kỳ cấu trúc nào, không hề biết nguyên tắc nào của ngôn ngữ ký hiệu”.

Chính phủ Nam Phi thông qua Thứ trưởng phụ trách về người tàn tật, Hendrietta Bogopane-Zulu, đã chính thức lên tiếng xin lỗi cộng đồng người điếc Nam Phi, nhìn nhận rằng Thamsanga Jantjie “không phải là thông dịch viên chuyên nghiệp”. Vị Thứ trưởng khẳng định chính quyền đã bị công ty đã gởi phiên dịch “dỏm” này đến lừa gạt.

Xì-căng-đan tiếp theo là các tiết lộ về quá khứ của thông dịch viên dỏm: ông ta có tiền sử bệnh tâm thần. Theo nhiều phương tiện truyền thông Nam Phi, nhân vật này còn liên can trong một vụ sát nhân tập thể, một vụ hãm hiếp và một số vụ trộm cắp.

Hôm Chủ nhật, tờ Sunday Times khẳng định Thamsanga Jantjie đã nhìn nhận có tham gia vào một vụ giết người năm 2003. Tờ báo trích lời ông này cho biết : “Đó là một thứ hiệu ứng tập thể mà người ta gọi là công lý của đám đông, và tôi cũng có mặt ở đó”. Tuần báo nói thêm, ông ta thoát tội vì được nhận định là mắc bệnh tâm thần ở mức độ đủ để không bị truy tố.

Các thông tin trên đây của báo chí không được cảnh sát hay tư pháp xác nhận, và Jantjie dường như chưa bao giờ bị can án. Tuy vậy sự hiện diện của ông ta trên khán đài danh dự ở sân vận động Soweto, tiếp xúc trực tiếp với các nguyên thủ thế giới trong đó có Tổng thống Mỹ Barack Obama đặt ra câu hỏi về việc kiểm tra an ninh trước đó của Nam Phi.

Theo báo chí, thông dịch viên dỏm trứ danh này đã từng đi lang thang ở tòa án thành phố ông ta đang sống là Bloemfontein, mặc bộ áo thụng đen của luật sư. Thamsanga Jantjie cũng từng hành nghề thầy pháp, sau đó đã bị vạch mặt.

Việc “phiên dịch” loạn xạ của ông ta đã từng bị phát hiện trong một sự kiện khác của đảng cầm quyền ANC. Deaf SA (Hiệp hội những người khiếm thính Nam Phi) đã gởi báo cáo cho chính phủ nhưng bị xếp xó.