Hài cốt lính Mỹ được phía Bắc Triều Tiên trao trả vào năm 1998

Giới chức Bắc Hàn ngày 12/7 không đến dự cuộc họp với Mỹ theo dự trù tại biên giới liên Triều để bàn về việc trao trả hài cốt lính Mỹ thiệt mạng trong cuộc Chiến tranh Triều Tiên. New York Times và Washington Post dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết.

Trong cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Cộng Sản Bắc Hàn Kim Jong-un ở Singapore hồi tháng trước, Kim đã cam kết hồi hương hài cốt lính Mỹ. Tuần trước, Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết sau chuyến đi Bình Nhưỡng của ông rằng các phiên họp ở cấp độ làm việc về vấn đề này sẽ được tổ chức vào Thứ Năm ngày 12/7 hoặc vào khoảng thời gian xung quanh đó ở làng đình chiến Bàn Môn Điếm giữa hai miền Triều Tiên.

Mặc dù các quan chức Mỹ đã đến Bàn Môn Điếm đúng hẹn, nhưng phía Bắc Hàn lại không xuất hiện, New York Times dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ ẩn danh do tính chất nhạy cảm của vấn đề, cho biết. Một quan chức chính phủ Hàn Quốc yêu cầu được giấu tên cũng xác nhận thông tin này với New York Times.

Hiện chưa rõ liệu các quan chức Mỹ có bị phía Bắc Hàn cố tình “cho leo cây” hay không. Trước đó, Ngoại trưởng Pompeo đã lưu ý rằng cuộc họp được dự định ở làng Bàn Môn Điếm “có thể được dời xuống một hay hai ngày”. Điều này cho thấy rằng hai phía chưa chốt lại tất cả các chi tiết trước khi ông Pompeo rời Bình Nhưỡng hôm 7/7.

Khi ông Trump và ông Kim có cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử ở Singapore hôm 12/6, ông Kim bên cạnh đưa ra lời hứa mơ hồ là “làm việc hướng đến phi nguyên tử hóa” trên bán đảo Bắc Hàn cũng đã cam kết trao trả hài cốt binh lính Mỹ được tìm thấy tại những chiến trường lớn ở nước ông, trong đó có việc “hồi hương ngay lập tức những hài cốt đã được nhận dạng”.

Hiện không có bất kỳ cuộc gọi điện thoại hay lời giải thích gì từ phía các quan chức Bắc Hàn là tại sao họ bỏ không dự họp, theo CNN.

Đài này cũng cho biết Ngoại trưởng Mike Pompeo đã phớt lờ câu hỏi của phóng viên đi chung với ông đến Brussels hôm thứ Năm ngày 12/7 về hành động của Bình Nhưỡng rõ ràng là làm bẽ mặt Mỹ.

Diễn biến mới sẽ càng làm gia tăng nghi ngờ về cam kết của Bình Nhưỡng đối với việc phi nguyên tử hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên. Tổng thống Trump đã ca ngợi việc trao trả hài cốt binh sỹ Mỹ là “một trong những thành công” của hội nghị thượng đỉnh với ông Kim ở Singapore.

Sau đó, phía Bình Nhưỡng được mong đợi sẽ trao trả những hài cốt này – được cho là trong khoảng từ 200-250 người đã phục vụ trong quân đội Mỹ – trong những tuần sau cuộc gặp thượng đỉnh. Phía Mỹ đã đưa quan tài và quốc kỳ Mỹ đến làng Bàn Môn Điếm để nhận những bộ hài cốt này.

Hồi tháng trước, ông Trump đã nói rằng phía Bắc Hàn “đã trao trả, hay đang trong quá trình trao trả, hài cốt của những anh hùng vĩ đại của chúng ta.” Tuy nhiên, việc trao trả này vẫn chưa hề diễn ra, theo New York Times.

Sau chuyến đi Bình Nhưỡng vào tuần trước, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo đã không chứng minh được đã có tiến triển trong cuộc đàm phán phi nguyên tử hóa. CNN dẫn một nguồn tin am hiểu sự việc cho biết Nhà Trắng đã cảm thấy cuộc đàm phán đó “đã diễn ra hết sức tệ hại”.

Theo nguồn tin này thì Bình Nhưỡng khi đó đã “tìm đủ trò đùn đẩy” và “không nghiêm túc về việc tiến về phía trước”. Ngoài ra, ông Pompeo cũng không được gặp ông Kim Jong-un, vốn đã hứa từ trước là sẽ gặp ông khi ông tới Bình Nhưỡng.

Tuy nhiên, khi có mặt ở Brussels để tham dự hội nghị thượng đỉnh NATO, cả ông Trump lẫn ông Pompeo đều bày tỏ tin tưởng vào tiến trình ngoại giao với Bắc Hàn bất chấp không có dấu hiệu cụ thể gì về tiến triển.

Ông Trump một lần nữa đã ca ngợi cuộc gặp của ông với ông Kim Jong-un, nói rằng đó là “một cuộc gặp tuyệt vời” và ông và ông Kim đã “thiết lập mối quan hệ rất tốt”.

Nỗ lực của Lầu Năm Góc để tìm kiếm và trao trả hài cốt của những quân nhân Mỹ mất tích lâu nay liên tiếp gặp trở ngại do những căng thẳng chính trị xung quanh chương trình vũ khí nguyên tử và tên lửa của Bắc Hàn. Việc hồi hương đang được thương thảo hiện nay sẽ là đợt hồi hương đầu tiên kể từ khi các chuyên gia quân sự Mỹ và các công nhân Bắc Hàn làm việc trong giai đoạn từ năm 1996 cho đến 2005 phát hiện các hài cốt được tin rằng là của trên 220 lính Mỹ.

Tuy nhiên, những nỗ lực tìm kiếm này đã bị dừng lại hồi năm 2005 khi quan hệ giữa hai bên trở nên xấu đi xung quanh chương trình vũ khí nguyên tử và với việc Lầu Năm Góc trở nên quan ngại về sự an toàn của các đội tìm kiếm của họ.

Trump: Bắc Kinh giật dây Bình Nhưỡng phá hoại phi nguyên tử hóa (VOA 10/07)

TT Trump tự tin Bình Nhưỡng giải trừ vũ khí nguyên tử

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm thứ Hai ngày 9/7 nói Bắc Kinh có lẽ đang tìm cách làm chệch hướng các nỗ lực nhằm phi nguyên tử hóa bán đảo Triều Tiên, nhưng bày tỏ tin tưởng rằng nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Jong-un sẽ vẫn tuân thủ thỏa thuận đã đồng ý tại cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều hồi tháng trước.

Washington và Bình Nhưỡng trong những ngày qua đã đưa ra những quan điểm khác biệt về phi nguyên tử hóa sau cuộc họp thượng đỉnh Trump-Kim ở Singapore hôm 12/6. Tổng thống Trump cho rằng Trung Cộng, đồng minh chủ chốt của Bắc Hàn, có lẽ đã can thiệp để phản ứng lại lập trường của chính quyền Trump trong vấn đề thương mại Trung-Mỹ.

“Tôi có lòng tin rằng ông Kim Jong-un sẽ tôn trọng bản hợp đồng mà chúng tôi đã ký kết và thậm chí quan trọng hơn nữa, là cái bắt tay của chúng tôi. Chúng tôi đã đồng ý phi nguyên tử hóa Bắc Hàn,” ông Trump viết trên Twitter. “Trong khi đó, Trung Cộng có lẽ đã gây áp lực tiêu cực lên thỏa thuận do lập trường của chúng ta đối với thương mại Trung Cộng – Hy vọng là không phải vậy!”

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã kết thúc hai ngày thảo luận với các quan chức Bắc Hàn ở Bình Nhưỡng hôm 7/7 và cho biết các cuộc đàm phán về phi nguyên tử hóa với Bắc Hàn “sẽ khó khăn”.

Về phần mình, Bình Nhưỡng đã mô tả các cuộc đàm phán với Mỹ với những lời lẽ chua chát. Việc này đã đặt dấu hỏi về các cuộc đàm phán trong tương lai trong lúc giới chức Mỹ đang tìm cách chấm dứt chương trình vũ khí nguyên tử của Bình Nhưỡng.

Sau cuộc gặp thượng đỉnh hôm 12/6 với ông Trump ở Singapore, ông Kim đã đưa ra một thỏa thuận chung chung là “làm việc hướng đến phi nguyên tử hóa” bán đảo Triều Tiên nhưng bản thỏa thuận giữa hai ông lại không có chi tiết cụ thể về khi nào và bằng cách nào quốc gia khép kín này sẽ giải trừ chương trình vũ khí nguyên tử của họ. Trong khi đó, ông Trump đã ra lệnh dừng vô thời hạn các cuộc tập trận mà ông cho là “khiêu khích” với Hàn Quốc – một hành động được cho là làm cho Bình Nhưỡng và Bắc Kinh hài lòng.