Obama chờ đợi Tập Cận Bình với các hồ sơ gai góc
Nhật báo kinh tế Les Echos (22/09/2015) có bài viết mang tựa đề “Obama chờ đợi Tập Cận Bình với các hồ sơ gai góc”. Tập khởi đầu chuyến công du Hoa Kỳ bảy ngày, trong lúc quan hệ với Mỹ đang ở mức tệ hại nhất, đặc biệt là về vấn đề tin tặc.
Tập Cận Bình trước hết đến Seatle, rồi mới đi Washington và sau đó là diễn đàn Liên Hiệp Quốc ở New York. Chuyến đi của ông ta diễn ra trong bầu không khí giá băng giữa hai nước. Nhiều người Mỹ đủ mọi khuynh hướng đả kích sự đón tiếp trân trọng dành cho Chủ tịch nước Trung Quốc, và buối dạ yến khoản đãi ở Tòa Bạch ốc. “Nếu tôi là Tổng thống, tôi sẽ mua cho ông ta một chiếc bánh hamburger ở McDonald, rồi bắt đầu làm việc“. Donald Trump, cũng như nhiều ứng cử viên tổng thống Mỹ khác coi Bắc Kinh là nguồn gốc của mọi vấn đề.
Trong khi năm 2015 khởi đầu có vẻ tốt đẹp. Ông Barack Obama và Tập Cận Bình loan báo một kế hoạch chung chống tình trạng hâm nóng khí hậu, cùng xác định các mục tiêu để giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ nay đến năm 2030. Tập Cận Bình cũng ủng hộ hiệp định nguyên tử Iran, mà Nhà Trắng phải hết sức vất vả mới đạt được.
Nhưng chiến tranh thương mại Mỹ-Trung ngày càng dữ dội. Bắc Kinh bị tố cáo trộm cắp các bí mật công nghiệp qua internet, nhờ đó các công ty có thể Trung Quốc thủ lợi. Vấn đề này không mới mẻ gì, nhưng đã trầm trọng thêm trong những tháng gần đây. Các vụ gián điệp tin học tại Hoa Kỳ đã tăng đến 50% so với cùng kỳ năm ngoái – theo công bố mới đây của FBI, và Trung Quốc là thủ phạm hàng đầu.
“Tập Cận Bình không ngần ngại gây hấn với thế giới bên ngoài, khác hẳn với những người tiền nhiệm”. Ông David Lampton, giáo sư chuyên về quan hệ quốc tế của trường đại học John Hopkins nhận xét. Tổng thống Obama đe dọa trả đũa bằng cách hạn chế nhập khẩu từ Trung Quốc.
Nhưng Tập Cận Bình có được các đồng minh bất ngờ : ngày 22/9 tại Seatle, ông ta gặp gỡ Tổng giám đốc Apple (Tim Cook) và Microsoft (Satya Nadella) và hơn một chục lãnh đạo công ty khác, mà thị trường Trung Quốc đối với họ rất quan trọng.
“Tập Cận Bình sẽ nói với ông Tim Cook rằng ông ta rất vui sướng thấy Apple ăn nên làm ra tại Trung Quốc. Cuộc gặp gỡ này nhằm chứng tỏ các công ty Mỹ có thể làm giàu ở Trung Quốc“. Alec Ross, cựu cố vấn của bà Hillary Clinton lúc bà còn làm Ngoại trưởng, nhận xét. Đây cũng là dịp để nhắc nhở rằng Trung Quốc cũng có thể chơi xỏ lại các tên tuổi của Mỹ nếu muốn.
Cuộc gặp gỡ các doanh nghiệp diễn ra ba ngày trước chuyến viếng thăm chính thức ở Nhà Trắng, như một sự khiêu khích đối với Tổng thống Mỹ. Theo David Lampton, Tập Cận Bình không mấy mặn nồng với Barack Obama do ông Tập còn trị vì thêm bảy năm, trong khi ông Obama chỉ còn 16 tháng nữa là hết nhiệm kỳ.
Báo Les Echos cho rằng Bắc Kinh cũng sẽ tỏ ra cứng rắn về quần đảo Trường Sa, nơi họ đã cho xây nhiều đảo nhân tạo bất chấp sự phản đối của các láng giềng : các quần đảo này là lãnh thổ của Trung Quốc, sự kiện này đã được lịch sử và luật pháp chứng minh – theo Ngoại trưởng Vương Nghị. Ông ta nói thêm : “Đó là quan điểm của Trung Quốc và quan điểm này sẽ không thay đổi”. Tờ báo kết luận, như vậy, cuộc đối thoại rồi sẽ không đi đến đâu.
Thuỵ Mi điểm báo