Lê Thành Nhân (lethanhnhan@vietquoc.org)

Hiện nay nhiều lời đồn cho rằng Nga chỉ phô trương sức mạnh quân sự ở biên giới Ukraine để hù dọa nhằm chiếm lợi thế trên bàn đàm phán. Suy nghĩ như vậy thì coi thường tình báo của Mỹ và các nước châu Âu chẳng biết gì về đường đi nước bước của Nga hay sao? Hãy đọc một đoạn tin trên hãng truyền thông uy tín của Mỹ: “Hiện Nga đang đưa quân qua biên giới Ukraine, đến những vùng ly khai xung quanh hai thành phố Donetsk và Luhansk ở miền đông Ukraine, hoặc di chuyển đến sông Dnieper. Một giới chức cao cấp giấu tên tiết lộ là Ngũ Gíác Đài Hoa Kỳ đang nghiên cứu 5 hoặc 6 phương án khác nhau tùy thuộc vào mức độ điều quân Nga tại Ukraine, nếu tình huống xảy ra”.

Nói vậy là từng bước chuyển dịch của quân đội Nga thì Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu đều biết rõ qua hình chụp từ vệ tinh, từ tình báo có mặt ngoài thực địa và từ những phương tiện tình báo tối tân nhất hiện nay.

Cho nên cho rằng việc Nga điều quân sát biên giới Ukraine để tạo sức ép chiếm lợi thế trên bàn đám phán không được thuyết phục cho lắm. Vì sao? Vì hù dọa mà để đối phương biết rõ hết từng bước đi của mình, thì còn hù ai được nữa?!

Ngoại trưởng Antony Blinken và TT Biden đều tuyên bố tin rằng Nga có thể sẽ tấn công Ukraine

Thiết nghĩ rằng không ai có đầy đủ tin tức về tình hình của Nga bằng hai ông Bộ Trưởng Ngoại Giao và Tổng Thống Mỹ đối với vần đề “Nga có đánh Ukraine hay không”. Những tin tức của hai nhân vật này dựa trên những dữ kiện tình báo cung cấp và những giới chức cao cấp dày dặn kinh nghiệm phân tích góp ý. Từ đó họ mới phát biểu chứ không phải do cá nhân tự phát ra theo cảm tính.

Ngày 19/01/2022 ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đến thăm Ukraine, sau đó ông họp với ngoại trưởng Anh, Pháp và Đức để lấy sự đồng thuận mà đàm phán với Ngoại Trưởng Nga Sergei Lavrov ở Genève ngày thứ Sáu 21/01/2022. Báo chí Âu-Mỹ cho rằng cuộc đàm phán Blinken-Lavrov là “điểm dừng cuối cùng trước khi tàu đắm” và những dự đoán của giới quan sát tây phương cho rằng “hy vọng thật mong manh”. Nhưng có ai biết được là năm 1962 chiến tranh đến giờ thứ 25 mà Kennedy-Khrushchev đã dừng lại.

Ông Blinken sau khi rời Ukraine tuyên bố: “Nga có thể phát động một cuộc tấn công mới vào Ukraine với một “thông báo rất ngắn” – Như vậy là mọi chuyện Nga đã sẵn sàng, chỉ cần một mệnh lệnh ngắn từ Putin là quân Nga tràn qua lãnh thổ Ukraine, phi cơ chiến đấu bay trên trời và xe tăng tiến từng đoàn dưới đất… Tờ Bloomberg cũng cho biết Nga cũng chuyển quân đến Belarus để tập trận chung với nước chư hầu này. Đây có thể là cánh quân để tấn công Ukraine từ phía bắc, đông và nam khi chiến sự xẩy ra.

Trong chuyến thăm Ukraine hôm 19/01, ngoại trưởng Blinken đã ủng hộ tinh thần cho Ukraine, ông đã viện trợ bổ sung an ninh $200 triệu USD cho Ukraine thêm vào số viện trợ năm ngoái $450 triệu USD, dự trù cho tình trạng Nga tấn công Ukraine. Một giới chức cao cấp trong phái đoàn xin dấu tên nói rằng: “Chúng tôi cam kết giúp Ukraine bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và sẽ tiếp tục cung cấp cho nước này những khoản hỗ trợ cần thiết”.

Tuy tình hình là như vậy, nhưng với tư cách một nhà ngoại giao ông Antony Blinken thể hiện sở trường của ông và “ông sẽ nỗ lực ngoại giao không ngừng để ngăn chặn hành động xâm lược mới và thúc đẩy đối thoại và hòa bình”.

Ngày 19/01/2022 TT Biden có cuộc họp báo tại Tòa Bạch Ốc đánh dấu một năm nhậm chức Tổng Thống Mỹ. Khi báo chí hỏi ông về việc Nga tấn công Ukraine hay không? Ông Biden trả lời: “Tôi tin ông ấy [Putin] sẽ hành động. Ông ấy phải làm điều gì đó”.

Bên cạnh đó, ông Biden cũng không quên cảnh cáo: “Nga sẽ phải chịu trách nhiệm nếu họ tấn công và điều đó phụ thuộc vào hành động của họ. Nếu đó chỉ là cuộc động binh nhỏ, chúng tôi sau đó có thể bàn đến về những gì nên làm và không nên làm. Nhưng sẽ là một thảm họa với Nga nếu họ tấn công vào Ukraine”. 

Với Putin: Hiện nay không ai biết được chắc chắn, kể cả thành viên thân cận nhất của Vladimir Putin cũng chẳng biết được ông ta đang dự tính chiến tranh toàn diện với Ukraine như thế nào. Kể cả ông Fyodor Lukyanov – một chuyên viên nổi tiếng phân tích chính sách đối ngoại của Nga, người cầm đầu Hội Đồng Tư Vấn Điện Kremlin nói với NY Times trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại, Lukyanov trả lời “Chịu thôi, ai mà biết được?”.

Như vậy chuyện gì có thể xẩy ra? 

Vào tháng 12 năm ngoài, Putin bắt đầu điều động hằng trăm ngàn quân đến biên giới Ukraine thì cùng lúc Putin cũng gửi những yêu sách cho khối NATO và Hoa Kỳ như:
– NATO hủy bỏ quyết định kết nạp Ukraine và Gruzia đã đệ trình đơn xin gia nhập năm 2008,
– NATO phải cam kết “kiềm chế, không mở rộng về phía đông, bao gồm không kết nạp Ukraine và các nước khác vào khối NATO”,
– Rút hết những vũ khí hạt nhân của Mỹ ra khỏi châu Âu,
– Rút quân của NATO ra khỏi Ba Lan và các nước Estonia, Latvia, và Lithuania thuộc khối Liên Xô cũ,
– NATO không được đều động quân đội, vũ khí đến các quốc gia thành viên gia nhập khối NATO sau năm 1997 mà không có sự đồng ý của Nga.
– NATO hạn chế bố trí hỏa tiễn tầm trung (1000-3000 km) và tầm ngắn (1-1000 km) uy hiếp Biển Đen, vùng Baltic và an ninh lãnh thồ Nga.

Nếu NATO và Mỹ thỏa mãn những yêu cầu trên của Nga thì chẳng khác gì tự “trói tay, cúi đầu, quỳ gối” xin đầu hàng Vladimir Putin! Vì những yêu sách quái đản trên, nên những cuộc đàm phán giữa Nga-Mỹ và châu Âu đều thất bại trong tuần vừa qua.

Vậy thì chuyện gì có thể xẩy ra – Nga đánh Ukraine hay không?

Trường hợp đàm phán: Những cuộc đàm phán giữa Nga-Mỹ, Nga-EU, Nga-OSCE tuần trước đều bế tắt ngay từ ngưỡng cửa số 1: “NATO hủy bỏ quyết định kết nạp Ukraine và Gruzia đã đệ trình đơn xin gia nhập năm 2008″. Chưa có cơ hội bàn đến những yêu sách tiếp theo. Tuy vậy theo những tuyên bố úp mở của Blinken thì ông sẵn sàng đàm phán cho tới cùng và về tất cả mọi điều. Nếu tiếp tục đàm phán thì báo chí châu Âu và Hoa Kỳ tốn nhiều giấy mực để phân tích những cuộc đàm phán kéo dài. Việc này chờ ngày 21/01/2022 xem có mở ra tia hy vọng hòa bình nào giữa Blinken-Lavrov hay không? 

Nếu không đàm được thì Nga sẽ đánh, có ba trường hợp xẩy ra: 

Trường hợp Nga tấn công toàn diện Ukraine: Thì Mỹ và các nước châu Âu trong khối NATO sẽ không đưa quân vào lãnh thổ Ukraine để đánh với Nga (kể cả quân Mỹ đang đóng ở châu Âu), NATO chỉ viện trợ vũ khí cho chính phủ Ukraine. Các cường quốc ở châu Âu trong khối NATO (Anh, Pháp, Đức, Ý…) chắc chắn  hành động theo Mỹ. Tuy nhiên, tất cả thành viên trong khối NATO và Mỹ cùng với những đồng minh, đối tác xa gần trên thế giới lên án hành động Nga (nặng nhẹ tùy theo mỗi một nước. CSVN có thể im lặng- hay có thể bẻ cong ngòi bút nói tốt cho Nga (?)). Rồi Mỹ và EU có biện pháp chế tài mạnh mẽ nền kinh tế và ngoại giao đối với Nga (cụ thể như thế nào, giờ chưa rõ). Còn chế tài như cỡ Nga xâm lăng Crimea năm 2014 thì chẳng chết thằng tây con nào! Nga vẫn sống hùng, sống mạnh cho đến ngày nay và tiếp tục đem quân xâm lăng….

Trường hợp Nga đưa quân xâm lăng một phần lãnh thổ của Ukraine: Những vùng đó là những tỉnh sát biên giới Nga-Ukraine, dân chúng ở đó phần lớn người Nga. Điều này bản đồ nước Nga sẽ to ra và Ukraine sẽ thu hẹp lại. Mỹ và các đồng minh NATO có biện pháp trừng phạt giới hạn hơn so với chiếm toàn bộ nước Ukraine. Như Tổng Thống Joe Biden tuyên bố trong cuộc họp báo tại Tòa Bạch Ốc hôm 19/01/2022: “Washington và các đồng minh phương Tây sẽ điều chỉnh tùy thuộc vào những hành động của Moscow, trong tình trạng Mỹ lo ngại một chiến dịch quân sự nhắm vào Ukraine có thể được thực hiện trong vài ngày hoặc vài tuần tới”.

Nga âm thầm rút quân về: Chuyện này khó có thể xẩy ra, làm như vậy chẳng khác gì từ đây Nga quá mất mặt và không có cơ hội thứ hai để rửa mặt. Cuộc “cách mạng màu” sẽ dần dần tiến tới điện Kremlin.

Ngày 20 tháng 01 năm 2022
Lê Thành Nhân (lethanhnhan@vietquoc.org)