Máy bay P-8 Poseidon của Mỹ. Ảnh chụp ngày 16/04/2014

Đây là lần đầu tiên, sự tồn tại của các phi vụ trinh sát này được công khai xác nhận. Trong một thông báo, Hải quân Hoa Kỳ cho biết là các chiếc P-8A đã được triển khai tại Philippines trong ba tuần lễ từ đầu tháng Hai cho đến ngày 21/02/2015. Các chiếc phi cơ này đã thực hiện hơn 180 giờ bay trên vùng Biển Đông.

Trước đây, từ năm 2012, Mỹ từng dùng loại trinh sát cơ P-3C Orion cũng từ Philippines bay ra tuần tra vùng Biển Đông, nhưng đây là lần đầu tiên mà P-8A được sử dụng.

Trong tư cách là đồng minh của Philippines tại châu Á, Hoa Kỳ đã cam kết chia sẻ ngay cho Manila thông tin « tức thời » về những gì xảy ra trong vùng biển của Philippines mà các phi vụ trinh sát thu thập được. Các thông tin này rất quan trọng vào lúc Trung Quốc gia tăng các hoạt động bồi đắp đảo đá tại Biển Đông.

Trung Quốc đòi quyền sở hữu trên hầu như toàn bộ Biển Đông, bất chấp tuyên bố chủ quyền của 4 láng giềng Đông Nam Á (Philippines, Việt Nam, Malaysia, Brunei) và Đài Loan. Hoa Kỳ luôn luôn xác định không thiên vị bên nào trong cuộc tranh chấp, nhưng thường xuyên kêu gọi các bên đừng xây cất gì thêm tại các vùng tranh chấp. ,  Trung Quốc phớt lờ trước những khuyến cáo của Washington.

Sự kiện Hải quân Mỹ tung phi cơ P-8A vào các phi vụ trinh sát tại Biển Đông đã rất được quân đội Philippines hoan nghênh. Theo hãng tin Anh Reuters, Đại tá Restituto Padilla, một phát ngôn viên của lực lượng vũ trang Philippines đã tỏ ý hy vọng rằng Hoa Kỳ sẽ cho triển khai nhiều phi cơ trinh sát hơn trong khu vực.

Mai Vân