Châu Âu rất kỳ vọng vào cuộc họp 4 bên của các lãnh đạo chính phủ Nga, Pháp, Đức, Ukraine tại Kazakhstan vào 15/1/2015. Cuộc họp này hy vọng giải quyết được rốt ráo vấn đề khủng hoảng Ukraine. Nhưng phút cuối, người Mỹ đã can thiệp và cuộc họp này không thể diễn ra. 
Có thể thấy rằng cả Đức và Pháp đều muốn giảm bớt cuộc khủng hoảng này nhằm tạo đà cho việc gỡ bỏ lệnh trừng phạt với Nga, tháo ngòi nổ căng thẳng ở Châu Âu. Họ đã cố tình loại Mỹ ra khỏi cuộc họp vì ngại Mỹ nhúng tay vào khiến tình hình thêm căng thẳng. 

Những gì Pháp và đặc biệt là Đức có thể làm thì họ đã làm. Trước khi cuộc họp cấp bộ trưởng 4 bên diễn ra ở Berlin hôm 12/1/2015, thủ tướng Đức Angela Merkel đã tiếp thủ tướng Ukraine, Arseniy Yatsenyuk, khi ông công du Đức và đồng ý cho vay 500 triệu euro để chính quyền Ukraine có ngân sách hoạt động.

Tiếp đến, tổng thống Petro Poroshenko khi sang Pháp là để tham gia tưởng nhớ các nạn nhân vụ khủng bố tại Paris, đã được họp riêng với tổng thống Pháp Francois Hollande và bà Merkel.

Tuy có lãnh đạo 40 nước cùng đến Pháp nhưng chỉ có riêng ông Poroshenko là được gặp riêng với ông Hollande và bà Merkel. Thậm chí, báo giới cũng nói luôn là họ họp bàn về tình hình Ukraine trước cuộc họp 4 bên chứ không phải là hợp tác chống khủng bố.

Tính toán kỹ như vậy nhưng cuối cùng cuộc họp 4 bên cấp ngoại trưởng tại Berlin thất bại do “quan điểm các bên trái ngược”. Ukraine vẫn giữ thái độ cứng rắn không như Pháp, Đức mong muốn và cuộc họp 4 bên này chẳng ra được đáp án.

Các bên cho biết cuộc họp ngoại trưởng phần 2 sẽ diễn ra trong thời gian tới để bàn bạc tiếp nhưng chưa xác định được địa điểm. Cũng vì thế, cuộc họp 4 bên cấp lãnh đạo cao nhất tại Kazakhstan bị hoãn vô thời hạn.

Không khó để xác định nguyên nhân Ukraine trở cờ ngay trước cuộc họp khiến Đức và Pháp không kịp trở tay. Mỹ vẫn tỏ ra là nước cao cờ nhất trên bàn cờ ngoại giao. Trước cuộc họp vài giờ, Mỹ đã ra giá liên tục khiến chính quyền Ukraine không thể lắc đầu vì Mỹ ra giá mua rất cao. 

Theo Interfax, vào buổi chiều hôm 12/1, ít giờ trước khi cuộc họp ngoại trưởng 4 bên tại Berlin, Mỹ thông báo khẩn cấp việc chấp thuận bảo lãnh cho chính quyền Ukraine vay 2 tỷ USD (thông qua IMF) trong cả năm 2015 và 1 tỷ USD sẽ được giải ngân ngay trong 6 tháng đầu năm.

Tổng thống Obama và thủ tướng Ukraine

Thủ tướng Ukraine Yatsenyuk chiều hôm sau khẳng định Mỹ sẵn sàng trong việc cho chính phủ Ukraine vay 2 tỷ USD.  “Mỹ vừa tuyên bố với chính phủ Ukraine rằng Mỹ đã sẵn sàng bảo lãnh để cho Ukraine vay 2 tỷ USD (thông qua IMF)”, ông Yatsenyuk tuyên bố trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Estonia Taavi Riyvasom khi ông  Riyvasom đi thăm Kiev. Một bản tuyên bố thể hiện tính kịp thời của người Mỹ.

Một cuộc ngã giá chóng vánh, gấp 4 lần số tiền mà Đức cho chính phủ Ukraine vay.

Đây là “phần thưởng xứng đáng” cho nỗ lực của chính quyền Yatsenyuk trong việc bảo vệ quan điểm cứng rắn của Mỹ tại Ukraine.

Cái hay của Mỹ là họ biết tung ra đòn đủ mạnh và đúng thời điểm để giành chiến thắng.

Tối mai, Tổng thống Barack Obama có thể yên tâm ăn tiệc cùng Thủ tướng Anh David Cameron tại Nhà trắng.