Thông cáo đã điểm lại những gì mà tổng thống Mỹ gặt hái và quyết định tại Việt Nam trong đó có viêc củng cố Quan Hệ Đối Tác Toàn Diện Mỹ-Việt, được cho là một yếu tố quan trọng của một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và mở cửa.

Một cách cụ thể, thông cáo nhắc lại rằng hai bên đã đạt được thỏa thuận cấp đất cho Mỹ tại Hà Nội để xây dựng đại sứ quán mới, xem đấy là một ví dụ cụ thể cho thấy quan hệ ngày càng phát triển giữa hai nước.

Riêng trong lãnh vực quốc phòng, Toà Bạch Ốc cho biết là hai bên đã đúc kết một Kế Hoạch Hành Động 3 Năm về Hợp Tác Quốc Phòng nhằm tăng cường các hoạt động hải quân song phương.

Mỹ cũng chính thức bàn giao cho Việt Nam một tàu tuần duyên (lớp Hamilton), giúp Việt Nam nâng cao năng lực giám sát và bảo đảm an ninh hàng hải.

Đặc biệt bản thông cáo cũng nhắc lại rằng hai lãnh đạo Mỹ và Việt Nam hoan nghênh kế hoạch dự trù cho một hàng không mẫu hạm Mỹ ghé thăm Việt Nam ngay trong năm 2018.

Riêng về Biển Đông, bản thông cáo của Toà Bạch Ốc ghi nhận việc hai bên tái khẳng định tầm quan trọng của quyền tự do hàng hải và hàng không trên Biển Đông và cam kết giải quyết các tranh chấp hàng hải dựa trên luật pháp quốc tế.

Điểm thu hút sự chú ý chính là sự kiện Toà Bạch Ốc ra một thông cáo về kết quả chuyến công du Việt Nam của ông Trump, trong lúc mà các nội dung nêu trong thông cáo đều đã được ghi chi tiết trong bản Tuyên Bố Chung Việt-Mỹ công bố sau cuộc họp thượng đỉnh Donald Trump-Trần Đại Quang.

Việt Nam và Hoa Kỳ kêu gọi làm rõ yêu sách ở Biển Đông

Phần về Biển Đông trong bản Tuyên Bố Chung đó đã nhắc lại hầu như nguyên văn các cam kết của Mỹ từ trước đến nay, đồng thời kêu gọi các bên “làm rõ yêu sách” chủ quyền, một thông điệp được cho là gởi đến Bắc Kinh, nước cho đến nay vẫn mập mờ :

“Lãnh đạo hai nước nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của quyền được tiếp cận tự do và mở khu vực Biển Đông đối với cộng đồng quốc tế, tầm quan trọng của việc duy trì thương mại hợp pháp không bị cản trở, và sự cần thiết phải tôn trọng tự do hàng hải – hàng không và các hình thức sử dụng biển hợp pháp khác.

Hai bên tái khẳng định lập trường về Biển Đông được nêu trong các Tuyên bố chung Việt Nam – Hoa Kỳ và Hoa Kỳ – ASEAN trước đây, bao gồm việc kêu gọi các bên không có những hành động làm leo thang căng thẳng, quân sự hóa các cấu trúc đang tranh chấp, và hạn chế một cách phi pháp các quyền tự do trên biển; tái khẳng định cam kết chung đối với việc giải quyết hòa bình các tranh chấp, bao gồm việc tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý.

Lãnh đạo hai nước kêu gọi thực thi đầy đủ và hiệu quả Tuyên Bố về Ứng Xử của các bên ở Biển Đông (DOC), và sớm hoàn tất một Bộ Quy Tắc Ứng Xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả, có tính ràng buộc về mặt pháp lý.

Hai bên cũng kêu gọi tất cả các bên yêu sách ở Biển Đông làm rõ và thực thi những yêu sách hàng hải của mình phù hợp với luật pháp quốc tế, như được phản ánh trong Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982, và thực hiện một cách thiện chí những trách nhiệm pháp lý quốc tế của mình trong quá trình quản lý và giải quyết tranh chấp.”

Theo RFI