Trong mấy ngày nay, Ủy Ban Quân Lực của Hạ Viện Hoa Kỳ đã mở phiên điều trần về Biển Đông, đã kết luận rằng Chính Quyền của TT Obama “quá rụt rè” trong vấn đề ứng xử với những hành động “phi pháp” của Trung Cộng tại Biển Đông. Đồng thời đề nghị những sách lược cụ thể để đối phó với Trung Cộng. Thế nhưng, chỉ còn chưa đầy 4 tháng nữa là TT Barcak Obama sẽ rời Tòa Bạch Ốc. Ông là một vị Tổng Thống đang mang danh “Sứ giả Nobel Hòa Bình” nên rất sợ động binh. Các bình luận gia quốc tế lại tiên đoán rằng Trung Cộng sẽ lợi dụng dân Mỹ chú trọng theo dõi trong mùa bầu cử Tổng Thống, và nhất là những tháng cuối cùng của một TT Mỹ ít ai có những hành động táo bạo, TC sẽ tuyên bố vùng nhận dạng phòng không trên biển Đông hoặc chiếm bãi cạn Scarborough của Phillipines.
Trong cuộc tranh cử TT Hoa Kỳ đang diễn ra,  Ông Trump tấn công phe Dân Chủ của TT Obama là “hèn nhát, yếu bóng vía”…Nếu Trung Cộng mà làm quá trớn thì biết đâu vì muốn đảng Dân Chủ thắng cử, TT Barack Obama lại ra tay mạnh để kiếm phiếu cho bà Hilary Clinton?

Hạ Viện Mỹ đả kích thái độ rụt rè của chính quyền Obama về Biển Đông

Ngày 21/09/2016, tiểu ban Hải Lực (Seapower and Projection Forces) thuộc Ủy Ban Quân Lực Hạ Viện Mỹ đã mở phiên điều trần về Biển Đông, và đã nghe tham luận của 3 chuyên gia nổi tiếng. Không hẹn mà gặp, tất cả các ý kiến đều nêu bật thái độ bị cho là quá rụt rè của chính quyền Obama, với hệ quả là đã không ngăn cản được việc Bắc Kinh áp đặt được quyền kiểm soát thực tế trên khu vực Biển Đông.

Trong tuyên bố khai mạc buổi điều trần với chủ đề “Hải lực tại Biển Đông” (Seapower and Projection Forces in the South China Sea), dân biểu Randy Forbes, chủ tịch tiểu ban Hải Lực, chuyên trách các vấn đề liên quan đến Hải Quân Mỹ, đã không ngần ngại đánh giá rằng chiến lược xoay trục qua châu Á-Thái Bình Dương của chính quyền Obama là một chủ trương đúng đắn. Vấn đề là những biện pháp cụ thể và mạnh mẽ để thể hiện chiến lược đó không đủ để chống lại đà vươn lên về quân sự và thái độ càng lúc càng hung hăng của Trung Cộng.

Dân biểu Forbes đã tỏ ý rất quan ngại trước nguy cơ Trung Cộng lợi dụng thời cơ mấy tháng cuối trong nhiệm kỳ của tổng thống Barack Obama để “thiết lập một vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông, mở rộng việc bồi đắp bãi Scarborough, tăng tốc quân sự hóa các đảo nhân tạo (tại Trường Sa)… nhằm thách thức quyết tâm của Hoa Kỳ”.

Trong tình hình đó, Mỹ cần phải có biện pháp mạnh để răn đe không cho Bắc Kinh tiến hành các việc đó, và theo ông Forbes, các ý kiến của giới chuyên gia rất cần thiết để có thể chống lại sự hung hăng của Trung Cộng, trấn an các đồng minh và đối tác của Hoa Kỳ trong khu vực và duy trì một thế cân bằng quân sự ổn định trong vùng châu Á-Thái Bình Dương.

Trong các tham luận của mình, các chuyên gia được mời góp ý – từ James Kraska, giáo sư luật quốc tế tại Học Viện Hải Chiến Hoa Kỳ (US Naval War College), và Andrew Erickson, giáo sư tại Viện Nghiên Cứu về Hàng Hải Trung Cộng cũng thuộc Học Viện Hải Chiến Mỹ, cho đến bà Bonnie Glaser, chuyên gia nghiên cứu Châu Á tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế CSIS, tất cả đều đã phê phán một số hành vi bị xem là quá rụt rè của chính quyền Obama trong việc chống lại những hành vi coi thường luật pháp quốc tế của Bắc Kinh tại Biển Đông.

Các chuyên gia đã cho rằng các hành động như không dám gọi các yêu sách chủ quyền của Trung Cộng tại Biển Đông là “phi pháp”, hay là việc tuần tra nửa vời bên trong vùng 12 hải lý của các đảo nhân tạo của Trung Cộng tại Trường Sa, đều phản tác dụng, không những không răn đe được Trung Cộng, mà thậm chí còn khuyến khích Bắc Kinh “khẳng định chủ quyền một cách phi pháp trên một số đảo trong vùng”.

Biển Đông: Mỹ cần áp dụng một loạt biện pháp mới chống Trung Cộng

Nhân cuộc điều trần hôm 21/09/2016 tại Hạ Viện Mỹ, ba chuyên gia hàng đầu của Mỹ về Biển Đông đã phê phán các thiếu sót trong đối sách của Mỹ chống lại sự bành trướng của Trung Cộng trên Biển Đông. Điểm lý thú là các chuyên gia này đã đề xuất nhiều biện pháp rất cụ thể, cả về pháp lý, chính trị hay quân sự, được cho là có tác dụng răn đe Bắc Kinh nhiều hơn.

Về pháp lý, tiến sĩ James Kraska, giáo sư luật quốc tế tại Học Viện Hải Chiến Hoa Kỳ (US Naval War College) cho rằng chính quyền Obama đã hoàn toàn sai lầm khi chỉ gọi các yêu sách chủ quyền của Trung Cộng tại Biển Đông là “quá đáng”, mà không dám gọi thẳng đó là “phi pháp”.

Đối với giáo sư Kraska, Hoa Kỳ cần phải làm rõ vấn đề cách gọi, vì yêu sách chủ quyền của Trung Cộng không chỉ là “quá mức” mà là “bất hợp pháp”. Do vậy ông Kraska đề nghị : “Chúng ta phải nói thẳng, phải loại bỏ các từ ngữ quá ngoại giao, vì điều đó chỉ nuôi dưỡng sự mơ hồ và hoài nghi, có lợi cho Trung Cộng”.

Còn bà Bonnie Glaser, chuyên gia nghiên cứu châu Á tại Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế CSIS, thì nhấn mạnh trên tác hại của thái độ quá thận trọng của chính quyền Obama đối với Trung Cộng trong thời gian qua. Đối với chuyên gia này, vì rụt rè, Hoa Kỳ đã không được Trung Cộng coi trọng.

Bà Glaser nêu bật việc chính quyền Obama đã dành ưu tiên hợp tác với Trung Cộng trong lãnh vực biến đổi khí hậu và thỏa thuận hạt nhân Iran, vì thế đã không dám cứng rắn đối với Bắc Kinh trong hồ sơ Biển Đông.

Thế nhưng theo chuyên gia này, chính quyền Mỹ đã sai lầm khi cho rằng quá cứng trên vấn đề Biển Đông sẽ hại cho các hồ sơ khác cần sự hợp tác của Trung Cộng. Đối với bà Glaser Mỹ hoàn toàn “có thể làm cả hai việc cùng một lúc, và nhất thiết phải nói nói rất rõ cho Trung Cộng biết rằng hành vi của họ không thể chấp nhận được.”

Về phương diện quân sự, các chuyên gia đều chỉ trích thể thức “qua lại vô hại” (innocent passage) mà Hải Quân Mỹ đã áp dụng trong ba chuyến tuần tra bên trong vùng 12 hải lý của các đảo nhân tạo do Trung Cộng bồi đắp tại Trường Sa.

Đối với giáo sư luật Kraska, Hoa Kỳ không nên dùng thủ tục yếu nhất để thách thức đòi hỏi chủ quyền vô lý của Trung Cộng, vì rõ ràng là Công Ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển không công nhận lãnh hải chung các đảo nhân tạo của Trung Cộng.

Giáo sư Kraska đề nghị là Hoa Kỳ phải cho phi cơ bay qua các đảo nhân tạo trong tay Trung Cộng ở Trường Sa, chẳng hạn như qua Đá Vành Khăn (Mischief Reef), và tiến hành nhiều cuộc tuần tra hơn vì quyền tự do hàng hải trong khu vực, một mình hay với nước khác.

Đấy cũng là khuyến nghị của bà Glaser, muốn Hoa Kỳ thực hiện các cuộc tuần tra một cách thường xuyên hơn để phá vỡ chiến thuật ngăn chặn tàu Mỹ của Bắc Kinh.

Riêng tiến sĩ Andrew Erickson, giáo sư tại Viện Nghiên Cứu về Hàng Hải Trung Cộng cũng thuộc Học Viện Hải Chiến Mỹ, thì phê phán các quan chức Mỹ không dám thừa nhận một cách công khai là ngoài lực lượng Hải Quân và Hải Cảnh, Trung Cộng còn có một lực lượng thứ ba đang giúp Bắc Kinh thâu tóm Biển Đông : Đó là lực lượng “dân quân biển”. Đối với chuyên gia này, Washington phải cấp tốc đề ra một chiến lược toàn diện hơn để đối phó với Bắc Kinh.

Trong chiến lược toàn diện này có vấn đề pháp lý và giáo sư Kraska gợi ý rằng nếu Trung Cộng không sẵn sàng chấp nhận phán quyết của Tòa Trọng Tài Thường Trực, thì các nước vẫn có thể kiện Trung Cộng ra các tổ chức quốc tế khác về các vi phạm mà Tòa Trọng Tài nêu bật.

Tổ chức Hàng Hải Quốc Tế có thể xét xử vụ Hải Cảnh và dân quân biển Trung Cộng vi phạm các quy định quốc tế về phòng ngừa va chạm trên biển (COLREGS), Tổ Chức Hàng Không Dân Dụng Quốc Tế có thể xử lý các vi phạm mã số bay, và Tổ chức Lương Nông Liên Hiệp Quốc có thể phán quyết về việc biến tàu cá thành công cụ của quân đội.

Trọng Nghĩa (RFI)