Ông Tom Malinowski, trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề dân chủ, nhân quyền và lao động,  nhận xét, năm ngoái các vụ bắt bớ và sách nhiễu các nhà ly khai ôn hòa tại Việt Nam đã giảm hẳn. Nhưng nay ông nói với AP chính quyền Hà Nội đã gia tăng bắt giữ các nhà hoạt động và blogger trong năm nay, và vấn đề này đã được nêu ra trong cuộc đối thoại “cởi mở và thẳng thắn” hôm thứ Hai.

Các viên chức cao cấp Việt-Mỹ hàng năm vẫn tiến hành đối thoại về nhân quyền – hiện vẫn là một vướng mắc trong việc cải thiện quan hệ hai nước. Phái đoàn Việt Nam do ông Vũ Anh Quang, vụ trưởng vụ Tổ chức Quốc tế, bộ Ngoại Giao dẫn đầu.

Tổng thống Mỹ Obama sẽ thăm Việt Nam vào tháng Năm. Ông sẽ là tổng thống Mỹ thứ ba đến Việt Nam, bốn thập kỷ sau khi chiến tranh kết thúc.

Hoa Kỳ và Việt Nam trong những năm gần đây đã siết chặt thêm quan hệ. Washington tìm cách mở rộng vòng thân hữu tại Đông Nam Á, đã tìm được điểm chung với Hà Nội – hiện phải đối đầu với nước láng giềng khổng lồ Trung Quốc đang gia tăng sức mạnh quân sự. Việt Nam còn là thành viên Hiệp định Đối tác Chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) do Mỹ chủ xướng, được ký kết hồi tháng Hai.

Gần đây Việt Nam đã thông qua một số đạo luật để cải thiện việc bảo vệ pháp lý cho công dân, và chấp thuận cho thành lập công đoàn độc lập – mà lâu nay vẫn bị cấm đoán – thông qua một điều khoản sẽ có hiệu lực một khi TPP được cả hai nước phê chuẩn.

Tuy nhiên đảng Cộng sản cầm quyền vẫn không nới tay đối với những người bất đồng chính kiến. Theo báo cáo mới đây của bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, đến cuối 2015 vẫn còn 95 tù nhân chính trị tại Việt Nam. Human Rights Watch cho biết trong tuần lễ cuối tháng Ba Việt Nam đã kết án tù bảy blogger và nhà hoạt động nhân quyền.

Theo AP, trong số các trường hợp bị giam giữ được phía Mỹ nêu ra hôm thứ Hai 25/4, có luật sư Nguyễn Văn Đài, bị bắt tháng 12/2015 với cáo buộc tuyên truyền chống Nhà nước. Hồi năm 2007, ông Đài đã bị án tù bốn năm vì tội danh tương tự.

Ông Malinowski nói rằng Hoa Kỳ cũng quan sát chặt chẽ các tiến triển về cải cách luật pháp của Việt Nam. Theo ông, các đạo luật biểu tình, luật về các tổ chức phi chính phủ và về tín ngưỡng mà Quốc Hội Việt Nam sẽ xem xét trong năm nay có thể có tác động quan trọng đến việc tôn trọng nhân quyền.

Thụy My