United State-Mexico-Canada Agreement (USMCA) thay cho NAFTA

Thẩm Phán Brett Kavanaugh báo hại Tổng thống Trump, khi TT Trump có nhã ý đề bạt ông ta vào Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ, một vị trí cao quý nhất, công bộc hưởng suốt đời, công việc thì nhàn hạ. Lại bị mấy ông “nghị” Đảng Dân Chủ đàn hạch, bêu xấu mọi điều tệ hại thời còn tuổi “nhất quỷ nhì ma thứ ba học trò”.  Đây là cuộc bêu xấu mang mục đích “chính trị” chưa từng có trong lịch sử về việc đề cử một vị Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ. Các đài truyền hình lớn, các báo chí tin tức suốt ngày cứ chạy tít lớn “Brett  Kavanaugh” hàng đầu choáng ngợp cả thông tin đại chúng. Trong khi ba nước Canada, Mỹ, Mexico đang phải đàm phán lại hiệp ước Mậu dịch Thương mại Tự do (NAFTA) đã ký giữa ba nước Bắc Mỹ trước đây 25 năm, nay đã lỗi thời. NAFTA không những bất lợi cho nước Mỹ mà cả ba đều bị “chảy máu dần dần” về tay Trung Cộng, thế mà lại bị cơ quan truyền thông báo chí Mỹ làm lu mờ.

Hiệp ước USMCA (United State-Mexico-Canada Agreement) thay thế NAFTA (North American Free Trade Agreement) là một thành công to lớn, cả ba nước đều vui vẻ, phấn khởi với thành quả hiệp thương đã đạt được.

Sự thành công này mang giá trị như “Kill two birds with one stone” [Một viên đá giết chết hai con chim]. Thứ nhất là có lợi cho nền kinh tế ba nước Bắc Mỹ, và thứ hai là bóp nghẹt nền kinh tế Trung Cộng đang tham vọng bá quyền thế giới.

Hiệp ước NAFTA là gì?  Đó là The “North American Free Trade Agreement” (dịch tiếng Việt: Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ) viết tắt là NAFTA, là Hiệp định Thương mại giữa 3 nước Canada, Mỹ và Mexico, ký kết vào ngày 12/08/1993, và có hiệu lực từ ngày 1/1/1994. Nội dung của hiệp định này là việc Mỹ và Canada có thể dễ dàng chuyển giao kỹ thuật công nghệ sang Mexico, và Mexico cũng dễ dàng chuyển giao nguồn nhân lực sang 2 nước kia. Ngoài ra, hiệp định này còn giúp cho 3 nước có khả năng cạnh tranh kinh tế trên thị trường thế giới với các khối như EU của châu Âu, AFTA của châu Á… Sau 25 năm tồn tại, NAFTA đã lộ ra những rạn nứt nghiêm trọng do những bất cập và lỗi thời khi nền kinh tế thế giới đang vận hành không tuân theo những dự tính chủ quan của NAFTA ban đầu.  NAFTA là nền tảng cho sự thống nhất về kinh tế và chính trị giữa 3 nước Bắc Mỹ, nhưng giờ đây nền tảng này đang có những chấn động dữ dội từ bên trong và đe dọa đến thành công của những bước tiến trong tương lai.

Vì vậy, Tổng thống Trump buộc phải đàm phán để có một hiệp ước thương mại mới giữa ba nước Bắc Mỹ phù hợp với tình hình kinh tế bạn và thù phức tạp hiện nay. Trong ba nước này, Mỹ và Canada là 2 thành viên trong 7 nước có nền kinh tế lớn nhất thế giới gọi là G7. USMCA thay thế NAFTA được thành hình ngày 30 tháng 9 năm 2018 và chấm dứt kết quả đàm phán trong ngày. Với những điều khoản mang nội dung:

Các điều khoản của thỏa thuận trên một phạm vi rộng, bao gồm sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm sản xuất, điều kiện lao động, thương mại kỹ thuật số nhị phân, và những điều khoản khác. Một số khía cạnh nổi bật hơn của sự thỏa thuận là cho nông dân chăn nuôi bò sữa Mỹ tiếp cận với thị trường Canada, hướng dẫn để có tỷ số xe hơi sản xuất cao hơn trong ba quốc gia Bắc Mỹ (Mỹ, Canada, Mexico) hơn là nhập khẩu từ nơi khác và duy trì hệ thống giải quyết tranh chấp tương tự những gì đã được đưa vào Hiệp ước NAFTA trước đây. 

Các dự phòng về sữa cũng tương tự, nhưng cao hơn một chút, đối với những người Canada đã đồng ý tham gia vào Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) chưa được phê duyệt, cho phép Mỹ miễn thuế 3,6%, tăng từ 3,25% theo TPP, 15,2 tỷ USD (tính đến năm 2016) thị trường sữa của Canada. Canada đã đồng ý loại bỏ các quy định về giá của Nhóm G7 đối với một số sản phẩm sữa nhất định, trong khi hệ thống quản lý nguồn cung trong nước của Canada vẫn giữ nguyên. Canada đã đồng ý tăng giới hạn miễn thuế đối với các giao dịch mua từ thị trường Hoa Kỳ lên $150 đô–la từ mức $20 đô–la trước đây, cho phép người tiêu dùng Canada có quyền truy cập miễn thuế vào thị trường của Mỹ nhiều hơn.

Xe hơi và những xe vận tải cỡ lớn ít nhất 75% phụ tùng được sản xuất tại Hoa Kỳ, Mexico hoặc Canada và được bán không tiền thuế nhập nội từ nước này sang nước khác. Vì đây là một sự gia tăng từ yêu cầu hiện tại là 62,5%, thỏa thuận này nhằm khuyến khích việc sản xuất xe hơi ở Bắc Mỹ. Ngoài ra, 30% công việc được thực hiện trên những chiếc xe này phải được thực hiện bởi những người lao động với lương $16 USD/1 giờ (không tính đến lạm phát) bắt đầu từ năm 2020. Lương tăng lên 40% vào khoảng 2023.

Thêm nữa, những điều khoản quy định được xem xét lại bởi ba quốc gia đã ký vào 6 năm một lần, với điều khoản công bố trong 16 năm. Thỏa thuận có thể được gia hạn thêm 16 năm trong thời gian 6 năm rà soát lại một lần.  

United State-Mexico-Canada Agreement viết tắt là USMCA sẽ kéo dài thời hạn bản quyền ở Canada lên 70 năm và 75 năm cho bản ghi âm.

USMCA sẽ tác động đến phương thức các quốc gia thành viên đàm phán các giao dịch thương mại tự do trong tương lai. Điều 32.10 yêu cầu các quốc gia trong USMCA thông báo cho các thành viên USMCA trước ba tháng nếu họ có ý định bắt đầu đàm phán thương mại tự do với các nền kinh tế phi thị trường. Điều 32.10 cho phép các quốc gia của USMCA có khả năng xem xét bất kỳ thành viên giao dịch thương mại tự do nào mới đồng ý tiếp tục. Điều 32.10 được suy đoán rộng rãi với mục đích nhắm vào Trung Cộng.

Hiệp ước USMCA mang những hãng xưởng trở về lại Mỹ, mà những lợi ích của Mỹ đã mất vì NAFTA bất công trước đây. Bản Hiệp ước này, TT Trump đã bỏ công thương lượng rất lâu dưới sự cố vấn của Tiến sĩ Peter Navarro (tác giả của cuốn “Death by China”), mục đích là Hoa Kỳ, Mexico, Canada sẽ hợp tác với nhau làm thành một lực lượng kinh tế hùng hậu ở Bắc Mỹ.

Tân Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ Brett Kavanaugh (Thượng viện thông qua ngày 6/10/2018 với tỷ số 50-48)

Trong khi các cơ quan truyền thông Mỹ tập trung khai thác vụ Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện Brett Kavanaugh, không thấy tập trung nhiều vào vụ Hiệp ước USMCA, lý do họ không muốn mọi người thấy những thành quả to lớn của TT Trump tức là của Đảng Cộng Hòa có ưu thế trong cuộc bầu cử ngày 6 tháng 11 tới. Mặc dù TT Trump cũng tuyên bố trong buổi họp báo “even Democrat said it’s amazing” [Đảng Dân Chủ cũng tuyên bố USMCA là tuyệt vời].

Được giao dịch thương mại với Hoa Kỳ là một đặc ân cho Trung Cộng (cũng như những người khác ngoài Hoa Kỳ), Tàu Cộng đại đa số mua hàng của Mỹ là nông phẩm và chăn nuôi, thì bây giờ Mỹ sẽ bán cho Mexico, Nhật, Nam Hàn. Những hãng xưởng đem lại về Mỹ từ Mexico sẽ cắt luôn những hãng xưởng của Tàu Cộng đầu tư ở Mexico (vì họ đặt hãng của họ ở bên đó để trốn thuế khi nhập vào Mỹ). Từ trước tới giờ trao đổi mậu dịch Mỹ-Trung, Trung Cộng mua nông phẩm của Mỹ là chính, thì bây giờ Mỹ đã tìm được thị trường làm lối thoát cho vấn đề này. Phía Trung Cộng thì mua những linh kiện điện tử ở đâu? Trong khi tất cả mọi linh kiện điện tử trên thế giới phần lớn đều từ Hoa Kỳ, hay có liên hệ ít nhiều với những Công ty điện tử ở Mỹ. Những hãng xưởng của Tàu Cộng ở Mexico, hay các quốc gia khác ngoài Hoa Kỳ sản xuất hàng hóa thì bán ở đâu, khi Hoa Kỳ cũng sản xuất với phẩm chất cao? Trước đó họ cạnh tranh được vì giá thành rẻ, nay bị đánh thuế thì bán làm sao để có lời? Chắc Trung Cộng phải nhắm tới thị trường Phi Châu, mà mấy nước này mua toàn là ký sổ, chờ Tết Congo trả tiền!

Hiệp ước NAFTA cũ trước đó không có lợi cho Mỹ, mà rất có lợi cho Tàu Cộng, Hiệp ước USMCA mới này ngược lại với NAFTA, TT Trump đã thấy là nhờ sự cố vấn của Peter Navarro và thành công qua vua đàm phán Robert Lighthizer. TT Trump nhấn mạnh đến việc hãy dẹp bỏ chế độ Cộng sản Xã hội Chủ nghĩa trước Liên Hiệp Quốc. Việc ông ta làm đầu tiên là kinh tế, vì đó là cách làm thiết thực và dễ dàng nhất trong tình hình hiện nay. Kinh tế không những mở chiến tranh Thương mại Mỹ-Trung mà còn dùng chiến lược bao vây đánh vào nhược điểm của Tàu Cộng.

Reagan là thần tượng của TT Trump, mà Reagan là người chống Cộng như thế nào thì chúng ta đã rõ. Mới cách đây hơn một tuần hay nửa tháng, ông Trump đã trả lời phóng viên báo chí là ông tự bỏ cuộc họp mặt đối mặt với Thủ tướng Trudeau của Canada, vì ông không muốn mất thời giờ do bởi Trudeau vẫn áp dụng mức thuế cao cho hàng hóa Mỹ không công bằng. Bây giờ thì đã đạt được thỏa hiệp, có ai mà biết Canada sẽ đổi được gì của Mỹ?

Nhưng dù sao Mỹ cũng đã tìm ra được lối thoát cho hàng hóa của mình để đạt được mục đích trừng trị Trung Cộng với tham vọng cai trị thế giới!

Lê Hoành Sơn tổng hợp
https://vietquoc.org