Máy bay B-2 Spirit

Nếu các bạn lưu  tâm tìm hiểu quân sự, đặc biệt là máy bay chiến đấu, thì  tên B-2 chắc hẳn không còn xa lạ gì. Máy bay tàng hình B-2 Spirit  (Northrop Grumman B-2 Spirit) là máy bay ném bom của không quân Hoa Kỳ sản xuất, bắt đầu được đưa ra chiến trường năm 1997, đây là nỗi khiếp sợ đối với các quốc gia thù địch với Mỹ. Nói đến B-2 Spirit, ngoài hình dáng dáng độc đáo, khác hẳn với những loại máy bay ném bom thông thường, chúng ta không thể không nhắc đến những tinh cụ chống radar nổi tiếng của nó. B-2 Spirit có thể xuyên thủng mọi hệ thống phòng thủ radar của địch, thực hiện các nhiệm vụ ném bom và bay trở về mà không để lại một dấu vết gì trên màn hình radar của đối phương cả….“Tiểu sử” của B-2 Spirit

Mặc dù được chính thức giới thiệu vào tháng 4 năm 1997 nhưng những ý tưởng đầu tiên về B-2 Spirit đã có từ gần một thập kỷ trước đó.  Máy bay ném bom này xuất phát từ một dự án bí mật có tên Máy Bay Ném Bom Kỹ Thuật Cao (Advanced Technology Bomber – ATB) vào năm 1979.

Tại thời điểm này, cuộc chiến tranh lạnh đang diễn ra, ứng cử viên tổng thống Mỹ lúc đó là Ronald Reagan đã tuyên bố sẽ khôi phục lại sức mạnh quân sự của Hoa Kỳ. Vào ngày 22 tháng 8 năm 1980, một thành viên thuộc nội các của tổng thống Jimmy Carter đã công bố với báo giới rằng Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ đang phát triển nhiều mẫu máy bay mới, trong đó có cả ATB.

Sau khi nhận xét thiết kế mẫu của nhiều công ty, chỉ có 2 đơn vị lọt vào vòng chung kết, đó là Northrop-Boeing và Lockheed-Rockwell. Hai tổ hợp công ty này sẽ cạnh tranh với nhau để chọn ra 1 thiết kế duy nhất cho dự án ATB. Vì là dự án bí mật nên trong suốt thời gian tiến hành, tất cả những người có liên quan đều sử dụng ký tự  “Aurora” khi nói đến ATB. Vào ngày 20/10/1981, thiết kế của Northrop-Boeing thắng cuộc.

Thiết kế của Northrop sau đó được đặt mã B-2 kèm theo tên gọi “Spirit”. Vào giữa những năm 1980, thiết kế của B-2 Spirit có thay đổi do mục tiêu của dự án được thay đổi từ máy bay ném bom tầm cao sang tầm thấp. Việc thay đổi thiết kế đã khiến ngày cất cánh đầu tiên của B-2 Spirit bị dời lại 2 năm, kéo theo đó là thêm khoảng 1 tỷ USD chi phí cho dự án. Đến năm 1989, khoảng 23 tỷ USD được chi cho dự án phát triển B-2 một cách bí mật. Vào những lúc cao điểm, đã có đến gần 13,000 nhân viên tham gia vào dự án.

B-2 Spirit ra mắt công chúng lần đầu tiên vào ngày 22/11/1988 tại nhà máy 42 thuộc Không quân Mỹ, đặt tại thành phố Palmdale, California, đó là nơi lắp ráp. Buổi giới thiệu đầu tiên được canh phòng  cẩn thận và những khách mời không được phép xem phía đuôi của B-2. Tuy nhiên, do không đặt ra quy định cấm bay trên không phận khu vực diễn ra buổi ra mắt nên một số phóng viên đã chụp được những bộ phận bí mật của máy bay từ trên cao. Chuyến bay chính thức đầu tiên của B-2 Spirit được thực hiện vào ngày 17/7/1989 cũng ngay tại sân bay này.

Ban đầu, chính phủ Mỹ lên kế hoạch sẽ sản xuất 132 máy bay tàng hình B-2 Spirit. Sau đó, con số này được giảm xuống còn 75. Đến năm 1992, dưới áp lực về ngân sách quốc phòng của quốc hội, tổng thống Bush (Bush cha) tuyên bố sẽ giảm xuống 20 chiếc B-2 được (sau này tăng lên thành 21 chiếc nhờ vào việc tân trang lại một chiếc thử nghiệm). Một điểm khá thú vị về phi đội B-2 Spirit là mỗi chiếc đều có một tên gọi chính thức, được đặt theo tên các tiểu bang và thành phố của Mỹ, ví dụ như “Spirit of Texas” hay “Spirit of Hawaii”.

Chi phí cho dự án phát triển B-2 Spirit

Dự án chế tạo máy bay ném bom B-2 là một chủ đề gây nhiều tranh cãi trong công chúng Mỹ. Năm 1996, Văn phòng kiểm kê chính phủ (GAO) cho biết “đây là dự án chế tạo  máy bay ném bom có chi phí cao nhất, tính trên mỗi chiếc máy bay sản xuất”. Mỗi chiếc B-2 cần 119 giờ bảo trì (so với mức 53 giờ của “pháo đài bay” B-52) và tốn 3,4 triệu USD/tháng tiền chi phí bảo trì. Sở dĩ B-2 có mức chi phí cũng như thời gian bảo trì cao là do nhu cầu cần có nhà chứa đủ rộng cho chiếc máy bay có cánh dài đến 52.4 m. Không những thế, nhà chứa phải đầy đủ nhu cầu về nhiệt độ để bảo vệ lớp vỏ “tàng hình” của B-2.

Theo báo cáo của GAO, tổng chi phí cho mỗi chiếc B-2 tại thời điểm năm 1997 là 929 triệu USD. Đến năm 2004, Mỹ đã chi tổng cộng 44,75 tỷ USD (trị giá quy đổi năm 1997) cho dự án B-2. Chi phí này bao gồm nghiên cứu, sản xuất, cơ sở vật chất và phụ tùng dự trữ. Nếu chia đều cho số lượng máy bay được sản xuất thì mỗi chiếc B-2 giá thành 2.13 tỷ USD.

Thiết kế của B-2 Spirit

Vài con số kỹ thuật của Northrop Brumman B-2 Spirit

Chiều dài cánh: 52.4 m
Chiều dài thân: 21 m
Chiều cao: 5.2 m
Trọng lượng không tải: 45 tấn
Trọng lượng khi tải: 170 tấn
Tốc độ tối đa: 2146 km/h
Độ cao: từ 15 km trở lên
Tầm bay xa: 9660 km
Động cơ: 4 động cơ phản lực F118 của GE Corp
Phi hành: 2 người
Vũ khí: có thể chuyên chở đến 21 trái bom hạt nhân B61, hoặc 16 trái bom hạt nhân B83, hoặc 80 trái bom Mk 82 trọng lượng 227 kg. Có thể kết hợp nhiều loại bom dẫn đường độ chính xác cao.

Chính thiết kế sải cánh ngang khác thường và các chất liệu tổng hợp đặc biệt của B-2 cũng góp phần vào việc tăng khả năng tàng hình của nó. Động cơ của B-2 được đặt ngay trong cánh của máy bay để dấu vị trí các quạt hút cũng như ống xả.

Sự kết hợp giữa kỹ thuật chống radar, thiết kế khí động học và trọng tải lớn đã giúp B-2 Spirit có nhiều ưu thế so với các mẫu máy bay ném bom trước đó. Không quân Hoa Kỳ cho biết B-2 có tầm bay xấp xỉ 11000 km. Bên cạnh đó, nhờ khả năng tàng hình, B-2 có thể hoạt động tự do hơn, nhờ vậy mở rộng thêm tầm bay và tăng khả năng quan sát cho cảm biến của máy bay.

Máy bay được trang bị hệ thống GPS hỗ trợ xác định mục tiêu (GATS), kết hợp với các loại bom có gắn thiết bị GPS. Công nghệ này sử dụng radar APQ-181 để hiệu chỉnh sai số GPS của mục tiêu, qua đó tăng cường độ chính xác khi thực hiện các nhiệm vụ oanh tạc. B-2 có thể dội bom 16 mục tiêu chỉ trong một lần bay ngang qua, với các loại bom có trọng lượng từ 230-900 kg.

Khoang lái của B-2 Spirit có 2 chỗ ngồi: phi công sẽ ngồi bên trái, chỉ huy ngồi bên phải. Ngoài ra, trên B-2 có một ghế dự trữ dành cho người thứ 3 trong trường hợp cần thiết. So với phi hành đoàn của máy bay đánh bom B-52 cần 5 người, buồng lái của B-2 gọn nhẹ hơn nhiều. Hệ thống lái của B-2 phần lớn được tự động hóa . Một trong 2 phi công  có thể ngủ, đi vệ sinh hoặc chuẩn bị bữa ăn trong khi người  còn lại điều khiển máy bay.

Ban đầu, thiết kế của B-2 có một khoang chứa hóa chất chống tạo khói khi bay, song nó đã bị thay thế bằng một cảm biến có nhiệm vụ thông báo cho phi công biết khi nào cần thay đổi độ cao. Việc thay đổi độ cao là rất cần thiết đối với B-2, để tránh tạo ra các luồng khói khiến máy bay bị phát giác .

Mặc dù được áp dụng những kỹ thuật  khoa học quân sự tối tân  nhất, nhưng B-2 Spirit cũng có một số nhược điểm :

• Chi phí sản xuất, bảo trì cao. Sở hữu một chiếc B-2 đồng nghĩa với việc phải bỏ ra một khoản tiền lớn để bảo trì định kỳ.
• Trọng tải bom không cao. Do cách thiết kế của B-2 với tất cả vũ khí được giấu vào trong thân máy bay, điều này đã hạn chế số lượng bom mà B-2 có thể chứa trong một đợt tấn công.
• Sự mệt mỏi của phi công. Với tầm bay không nghỉ lên đến gần 10000 km, phi công sẽ phải chịu những ảnh hưởng nhất định của sự mệt mỏi. Trong chiến tranh Kosovo, các máy bay B-2 của Mỹ đã phải thực hiện những chuyến bay thẳng có lộ trình như sau: 24 giờ đến tiếp cận mục tiêu, 10 phút oanh tạc, 24 giờ sau trở về căn cứ.

Một số loại bom được sử dụng trên máy bay tàng hình B-2 Spirit

Mk82, trọng lượng 227 kg, tối đa 80 quả. Mk84, trọng lượng 925kg, tối đa 16 quả. Bom hạt nhân B61, trọng lượng 320 kg, tối đa 16 quả. Bom hạt nhân B63, trọng lượng 1100 kg, tối đa 16 quả. Bom thông minh JDAM, trọng lượng từ 230 – 910 kg.

Các hoạt động gián điệp xung quanh dự án phát triển B-2 Spirit

Năm 1984, một nhân viên của Northrop, Thomas Cavanaugh, đã bị bắt khi đang cố gắng bán những tài liệu mật về B-2 cho Liên Xô (cũ). Những tài liệu này đã được Thomas chuyển lậu ra khỏi nhà máy đặt tại thành phố Pico Rivera, bang California. Thomas khi đó bị tuyên án tù chung thân, nhưng đã được thả tự do trước thời hạn vào năm 2001.

Một kỹ sư thiết kế phụ trách hệ thống đẩy của B-2, cũng đa bị bắt vào tháng

10/2005 khi đang bán những tài liệu mật về dự án cho nước ngoài. Việc làm này đã khiến Noshire phải “bóc lịch” trong tù đến 32 năm, bản án được tuyên vào ngày 24/1/2011.

Lịch sử chiến đấu của B-2 Spirit

Tính đến nay, máy bay ném bom tàng hình B-2 đã tham gia vào cả thảy 4 chiến dịch quân sự của Mỹ.

–        Trận mở màn là trong thời kỳ chiến tranh Kosovo năm 1999. Nhiệm vụ của B-2 trong chiến dịch này là phải phá hủy 33% mục tiêu trong vòng 8 tuần đầu tiên kể từ ngày Mỹ bắt đầu tham chiến. Những chiếc B-2 của không quân Mỹ đã bay thẳng từ tiểu bang Missouri đến Kosovo, oanh tạc mục tiêu, và trở về. Cuộc chiến Kosovo cũng là lần đầu tiên không quân Mỹ sử dụng loại bom thông minh JDAM được dẫn đường bằng vệ tinh GPS.

–        B-2 Spirit còn được sử dụng trong 2 chiến dịch Tự Do Lâu Dài tại Afghanistan và Tự Do Iraq tại Iraq.

–        Gần đây nhất, trong cuộc nội chiến tại Lybia diễn ra hồi đầu năm 2011, Mỹ đã xử dụng B-2, cùng với liên quân NATO ủng hộ phe đối lập chống lại đại tá Gaddafi.

Tai nạn kỹ thuật B-2 Spirit ,

Ngày 23/2/2008, chiếc B-2 Spirit of Kansas đã gặp tai nạn trên phi đạo khi vừa cất cánh khỏi căn cứ không quân Andersen ở đảo Guam. Cho đến lúc gặp nạn, chiếc B-2 này đã có tổng cộng 5176 giờ bay, và nó cũng là chiếc B-2 đầu tiên xảy ra tai nạn. Phi hành đoàn  đã kịp thời thoát ra khỏi buồng lái, song máy bay đã bị phá hủy hoàn toàn. Thiệt hại của tai nạn này ước tính khoảng 1.4 tỷ USD. Công tác điều tra sau đó đã kết luận rằng nguyên nhân xảy ra tai nạn là do độ ẩm trong bộ cảm biến của máy bay. Độ ẩm đã làm sai lệch thông tin chuyển về hệ thống dữ liệu, gây ra các tính toán sai lệch về tốc độ cất cánh, cộng thêm với góc cất cánh không chính xác, đã khiến máy bay bị chếch một góc 30 độ khi đang cất cánh.

Trưng bày B-2 Spirit

Chi phí cao, vai trò chiến lược trong hoạt động quân sự Mỹ, những bí mật về việc chế tạo lớp vỏ tàng hình là những nguyên nhân chính khiến cho chiếc B-2 Spirit không bao giờ được trưng bày dài ngày trước công chúng. Tuy nhiên, tính đến nay mẫu máy bay ném bom tàng hình nổi tiếng này cũng đã tham dự một số hội chợ hàng không .

Năm 2004, một mẫu thử nghiệm của B-2 (không được gắn động cơ và phụ tùng) đã được trưng bày tại Bảo Tàng Không Quân quốc gia Hoa Kỳ ở bang Ohino. Từ năm 1989 đến 2004, Bảo tàng không quân và không gian Nam Dakota đã trưng bày một bản mẫu của chiếc B-2 Spirit, có tỷ lệ bằng 60% sản phẩm thật. Bản mẫu này được Honda Bắc Mỹ sản xuất năm 1988 để phục vụ cho một chiến dịch quảng cáo của hãng. Tuy chỉ là bản mẫu, nhưng chiếc B-2 của Honda giống thật đến mức đã có ý kiến nghi ngờ Honda đã tiếp cận được với những tài liệu mật về dự án B-2. Honda tặng bản mẫu này cho Viện Bảo Tàng Nam Dakota vào năm 1989. Đến năm 2005, Viện Bả Tàng hủy bản mẫu trên sau khi nhận được một chiếc B-1 Lancer để trưng bày.
B-2 Spirit không chỉ là một phương tiện chiến tranh, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật thật sự

Mỗi lần B-2 Spirit cất cánh là sẽ có một số mục tiêu bị hủy diệt.

B-2 Spirit luôn xuất phát với 2 máy bay hộ tống đi theo bảo vệ – là một “bóng ma” trên bầu trời

MỸ BỐ TRÍ B-2 Ở CHÂU Á áp sát Trung Cộng

Hai máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit của Không quân Mỹ đang được điều động tới căn cứ Không quân Andersen trên đảo Guam, khu vực khá gần Trung cộng.

Máy bay ném bom tàng hình Mỹ đến gần TQ

Tháng 11/2012, Không quân Mỹ đã tuyên bố kế hoạch  khai triển huấn luyện loại máy bay B-2 Spirit trên khắp thế giới. Và giờ đây, kế hoạch mang tên World Spirit Tour này đang đưa hai máy bay có khả năng tránh sự phát giác của radar, thuộc phi đội ném bom số 509 tại căn cứ Không quân Whiteman đến căn cứ Không quân Andersen, Thái Bình Dương.

Nằm cách phía đông Trung cộng khoảng 2900 km, căn cứ Andersen là nơi bố trí lực lượng máy bay ném bom chiến lược kể từ năm 2004.

Máy bay ném bom chiến lược B-2 Spirit được coi là vũ khí tấn công tầm xa của Mỹ và hiện vẫn là máy bay ném bom tàng hình tầm xa duy nhất trên thế giới. Theo đánh giá của các chuyên gia, B-2 Spirit là một trong những loại phi cơ có khả năng chống chịu thời tiết tốt nhất . Đây là loại máy bay của Mỹ quy tụ cả 3 đặc tính tầm xa, trọng tải lớn và tàng hình.

Nó có thể bay hơn 11112 Km mà không cần tiếp nhiên liệu, và hơn 18250 Km với chỉ một lần tiếp nhiên liệu trên không. B-2 Spirit có khả năng chở hơn 20 tần vũ khí hạt nhân và ném bom một cách chính xác dưới mọi điều kiện thời tiết.

Những khả năng , kể cả tính năng tàng hình, đã cho phép loại máy bay này xâm nhập các hệ thống phòng không tối tân nhất, và các mục tiêu được bảo vệ nghiêm ngặt, có giá trị cao của đối phương nên B-2 Spirit là nỗi ám ảnh nguy hiểm.

B-2 cũng được coi là loại máy bay chiến đấu đắt nhất trong lịch sử hàng không trên thế giới. Tính chính xác cả chi phí nghiên cứu và phát triển, giá trị mỗi chiếc B2 vào thời điểm hiện nay khoảng 2.1 tỷ USD.

Mỹ đã xác nhận chiến lược trục xoay hướng trọng tâm về châu Á – Thái Bình Dương – khu vực mà sức mạnh quân sự Trung cộng đang trỗi dậy khiến Washington cùng các đồng minh địa phương lo ngại.

Admin https://www.vietquoc.org sưu tầm