Theo hãng tin Mỹ AP, bộ trưởng Quốc Phòng Philippines còn cho biết thêm hai quyết định khác liên quan đến việc giảm bớt sự hiện diện quân sự của Hoa Kỳ trên lãnh thổ Philippines.

Trước hết, số lượng 107 lính Mỹ hiện đang đồn trú tại miền Nam Philippines để điều khiển các chiếc drone – tức là máy bay không người lái – có nhiệm vụ theo dõi hành tung của phiến quân Hồi Giáo, sẽ phải rời khỏi Philippines sau khi quân đội Philippines tiếp thu xong năng lực sử dụng các phương tiện thu thập thông tin tình báo đó.

Ngoài ra, cũng theo ông Lorenzana, tổng thống Duterte còn muốn đình chỉ số 28 cuộc tập trận quân sự mà quân đội Philippines tiến hành mỗi năm với lực lượng Mỹ. Vào tuần trước, tại Hà Nội, tổng thống Philippines đã tuyên bố rằng ông muốn cuộc tập trận chung Mỹ-Philippines đang diễn ra trong khu vực đảo Luzon là cuộc tập trận với Mỹ cuối cùng trong nhiệm kỳ của ông.

Cho đến nay, bất chấp những tuyên bố chống Mỹ của tổng thống Duterte, cả các quan chức quân đội lẫn bộ trưởng Quốc Phòng Philippines luôn tìm cách giảm nhẹ tầm quan trọng của những phát biểu đó. Tuy nhiên, tuyên bố của bộ trưởng Quốc Phòng Philippines cho thấy là chính quyền Manila bắt đầu thực hiện các “chỉ thị” của tổng thống Duterte. 

Song song với bộ trưởng Quốc Phòng, vào hôm qua, ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cũng lên tiếng hậu thuẫn mạnh mẽ cho quan điểm rời xa Mỹ của tổng thống Duterte.

Theo ghi nhận của hãng tin Anh Reuters, trên trang Facebook của mình, ông Yasay khẳng định rằng Philippines cần phải thoát ra khỏi tình trạng “lệ thuộc” vào Mỹ để “giải quyết hiệu quả những mối đe dọa ở cả trong lẫn ngoài nước”.

Đối với Reuters, tuyên bố trên đây là hậu thuẫn mạnh mẽ nhất của người lãnh đạo ngành ngoại giao Philippines cho lập trường chống Mỹ một cách cứng rắn của đương kim tổng thống Duterte.

Riêng về Biển Đông, ông Perfecto Yasay không ngần ngại chỉ trích thái độ không mặn mà của Mỹ trong việc giúp Philippines bảo vệ chủ quyền của minh khi cho rằng Mỹ không thể bảo đảm trợ giúp Philippines bảo vệ chủ quyền theo tinh thần hiệp định phòng thủ chung giữa hai bên, ký kết năm 1951.

Ông Yasay nhận định nguyên văn như sau: “Lực lượng phòng vệ của chúng ta – tức là Philippines – nói chung vẫn chưa đủ khả năng đối phó với những mối đe dọa an ninh từ những đối thủ tiềm tàng… Tệ hại hơn là đồng minh duy nhất của chúng ta lại không thể bảo đảm rằng bằng một lập trường kiên quyết giúp củng cố quyền chủ quyền của chúng ta theo luật pháp quốc tế, họ sẽ nhanh chóng đển bảo vệ chúng ta căn cứ vào các hiệp định và thỏa thuận quân sự hiện có”.

Trọng Nghĩa