Nhân vật sắp rời bỏ vai trò đứng đầu Lầu Năm Góc cho rằng chính quyền Trung Quốc nên tránh dùng biện pháp đối để tìm kiếm giải pháp đối thoại hòa bình với Nhật Bản cũng như các láng giềng khác trên vấn đề tranh chấp lãnh thổ.

Sau bài nói chuyện trước các sinh viên tại đại học Georgetown, khi được hỏi về những căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật Bản trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, ông Panetta đã tỏ ý lo ngại rằng « đấy là loại tình huống mà các đòi hỏi chủ quyền có thể vuột khỏi tầm kiểm soát » của các bên. Ông nói thêm : « Bất kỳ một quốc gia nào cũng có thể phản ứng theo một cách có nguy cơ tạo ra một cuộc khủng hoảng lớn hơn. »

Tranh chấp Trung-Nhật về chủ quyền khu vực quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ngoài biển Hoa Đông trong những ngày gần đây đã căng thẳng hẳn lên sau khi Tokyo công khai tố cáo Trung Quốc là đã cho chiến hạm dùng radar định hướng tên lửa ‘nhắm bắn’ tàu chiến cũng như trực thăng của Nhật Bản tại vùng biển Hoa Đông Trung Quốc. Thậm chí, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe còn đánh giá rằng đó là những động thái « nguy hiểm » và mang tính chất « khiêu khích ».

Bên cạnh đó, Trung Quốc hôm 01/02 vừa còn loan báo tung chiến hạm vào « tuần tra và tập trận » tại khu vực Biển Đông, nơi mà Bắc Kinh cho là thuộc lãnh thổ Trung Quốc, ngang nhiên bác bỏ tuyên bố chủ quyền của các nước khác. Theo Tân Hoa Xã, hạm đội cử xuống Biển Đông bao gồm khu trục hạm mang tên lửa Thanh Đảo và hai hộ tống hạm Yên Đài và Diêm Thành, mang theo 3 chiếc trực thăng.

Hành động thị uy của Trung Quốc đã làm tăng tình hình căng thẳng trong vùng Biển Đông. Đối với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, thì Trung Quốc, Hoa Kỳ và các nước khác nên làm việc với nhau để giải quyết « những thách thức chung », trong đó có vấn đề hải tặc, thiên tai và tranh chấp lãnh thổ.

Ông Panetta xác nhận nội dung căn bản của những gì ông đã nói với phía Trung Quốc : « Vì lợi ích của chính quý vị, quý vị nên làm việc với các nước khác để giải quyết những vấn đề đó, bởi vì nếu lợi ích của quý vị nằm ở một khu vực Thái Bình Dương hòa bình và phát triển thịnh vượng trong tương lai, thì quý vị phải góp phần vào… Trung Quốc không thể nào là một nước đi đe dọa người khác, đi đòi đất đai của nước khác và tạo ra các tranh chấp lãnh thổ. »

Trọng Nghĩa