Ngày 24/10/2010 Hội Nghị Thượng đỉnh giữa Hoa Kỳ vá các nước ASIAN tại New York đã ra một thông báo chung, dưới đây là những điểm trong nội dung thông báo chung Mỹ-ASEAN

Mỹ-ASEAN ra thông cáo chung: ôn hòa và luật quốc tế trên biển Ðông

Kế hoạch chung 2011-2015; ‘Hoa Kỳ lãnh đạo Á Châu’

TT Obama đứng giữa chụp chung hình với lãnh đạo 10 nước ASIAN trong đó có hình Nguyễn Minh Triết Chủ Tịch Cộng Sản Việt Nam đứng cạnh Obama (Nguồn AP: 24/10/2010 – New York)

NEW YORK (NV) – Hoa Kỳ và 10 nước trong Hiệp Hội Các Nước Ðông Nam Á (ASEAN) xác định các tranh chấp chủ quyền biển đảo trên biển Ðông phải căn cứ trên luật biển quốc tế và qua các cuộc thương thuyết ôn hòa.

“Chúng tôi tái khẳng định sự quan trọng của hòa bình khu vực, an ninh hàng hải, các hoạt động thương mại không bị cản, và tự do hải hành, dựa theo các nguyên tắc của luật lệ quốc tế đã được thế giới công nhận, kể cả Công Ước về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc (UNCLOS) và các luật hàng hải quốc tế khác, cũng như dàn xếp ôn hòa tất cả các tranh chấp.”

Ðiểm 18 của Bản Thông Cáo chung Hoa Kỳ-ASEAN công bố hôm Thứ Sáu, 24 tháng 9, 2010 ở New York trong cuộc họp thượng đỉnh lần thứ hai giữa Hoa Kỳ và ASEAN viết như trên.

Bản thông cáo chung dài 5 trang giấy với 25 điểm được nêu ra bao gồm lời tuyên bố hợp tác giữa hai bên về tất cả mọi mặt thúc đẩy gia tăng từ kinh tế, an ninh đến nhân quyền.

Một kế hoạch khai triển hành động cụ thể chung cho 5 năm tới đang được bàn thảo để đem hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung cho khu vực các nước ASEAN cũng như vùng Ðông Á Châu nói chung.

“Chúng tôi hoan nghênh ý kiến nâng mức độ đối tác của chúng ta lên thành đối tác chiến lược và sẽ coi nó là điểm chú tâm chính yếu của Nhóm Nhân Sĩ Nổi Bật (Eminent Persons Group) của hai bên và họ sẽ phát triển cụ thể đưa ra các khuyến cáo thực tế vào cuối năm 2011. Chúng tôi chờ một kế hoạch hành động 5 năm cho giai đoạn 2011-2015.” Bản thông cáo chung viết.

(Eminent Persons Group là một tổ chức được ASEAN thành lập vào cuối năm 2005 qui tụ 10 chuyên gia của 10 nước, đóng vai trò cố vấn cho tổ chức).

Bản thông cáo chung tái xác nhận ASEAN sẽ là khu vực “phi võ khí nguyên tử” cũng như chống lại sự sử dụng võ khí nguyên tử và phát tán võ khí giết người hàng loạt.

Thông cáo chung kêu gọi Miến Ðiện (Myanmar) tổ chức cuộc bầu cử vào tháng 11 tới đây một cách công khai, công bằng và tự do mà cho đến nay, phe đối lập không thể có cơ hội tham gia khi cuộc bầu cử hoàn toàn do nhóm tướng lãnh quân phiệt kiểm soát.

Về vấn đề nhân quyền, bản thông cáo chung nói: “Chúng tôi hoan nghênh Hoa Kỳ yểm trợ cho Ủy Ban Nhân Quyền Liên Quốc Gia của ASEAN và hỗ trợ cho Ủy Ban Cổ Võ và Bảo Vệ Quyền Phụ Nữ và Trẻ Em,” kêu gọi tăng cường hợp tác kinh tế, đầu tư nhiều hơn nữa. Bản thông cáo chung cũng kêu gọi các nước chống tham nhũng và buôn lậu, làm hàng giả và nhấn mạnh đến sự quan trọng của việc tham gia ký kết và thi hành các văn bản chống tham nhũng quốc tế.

“Là tổng thống Mỹ, tôi nói rõ là Hoa Kỳ có ý định đóng một vai trò lãnh đạo ở Á Châu. Bởi vậy, chúng tôi tăng cường các mối quan hệ đồng minh cũ, chúng tôi vừa tiến sâu hơn với các đối tác mới, cũng như chúng tôi đang thi hành với Trung Quốc, chúng tôi tái tham dự với các tổ chức khu vực, gồm cả ASEAN để cùng đối diện với các thử thách và cơ hội của thế kỳ 21.” Trong bài diễn văn khai mạc hội nghị, Tổng Thống Mỹ Barack Obama nói.

Ngày đầu tuần này, sau khi hãng thông tấn AP xì dự thảo nội dung bản thông cáo chung ASEAN-Mỹ nói về biển Ðông, Bắc Kinh cho phát ngôn viên bộ Ngoại Giao bắn tiếng cảnh cáo Mỹ không được chen vào chuyện tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Ðông.

Lên tiếng trong dịp này nhân danh chủ tịch đương nhiệm luân phiên của ASEAN, ông Nguyễn Minh Triết, chủ tịch nước Cộng Sản Việt Nam nói ít câu ngắn ngủi ca ngợi “mối quan hệ giữa ASEAN và Hoa Kỳ đang phát triển tốt đẹp.” Ông nói thêm rằng “Việt Nam và ASEAN luôn luôn ủng hộ tăng cường quan hệ giữa ASEAN và Hoa Kỳ song phương cũng như đa phương. Chúng tôi muốn đưa các mối quan hệ lên tầng cao mới để đạt hòa bình, ổn định và phát triển bền vững cho khu vực.”