Một xưởng đóng tàu tại cảng ở Taicang, tỉnh Giang Tô, miền đông Trung Quốc (Hình: AFP/Getty Images)

Mặc dù kinh tế kiệt quệ đã báo hiệu cho năm 2025, nhưng “Giấc Mơ Trung Hoa” của Tập Cận Bình vẫn không thay đổi! Theo một bản báo cáo từ Trung Tâm Nghiên Cứu Chiến Lược và Quốc Tế CSIS (Center for Strategic and International Studies), các công ty đóng tàu nước ngoài vì hám lợi đã vô tình giúp đỡ cho Hải Quân Trung Cộng lớn mạnh không ngừng, nay gây ra mối đe dọa an ninh đối với Mỹ và các đồng minh của mình.
Bản báo cáo viết: “Ngành đóng tàu của Trung Cộng đã trải qua những sự biến đổi đáng kinh ngạc. Hai mươi năm trước, quốc gia này đứng bên lề danh sách đóng tàu thế giới. Ngày nay, họ thống trị ngành này”.
Tổng thống Trump đang nhắm đến việc đánh thuế lên 1,5 triệu USD cho mỗi chiếc tàu thủy của Trung Cộng nhập vào nước Mỹ. Đáp lại, Trung Cộng tuyên bố sẽ “thực hiện các biện pháp cần thiết” để bảo vệ bất kỳ khoản phí nào như vậy. Mao Ninh, nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Cộng nói rằng Mỹ tính phí đối với các tàu thủy của Trung Cộng “cuối cùng cũng không thể phục hồi ngành đóng tàu của Hoa Kỳ”.

Theo phân tích của nhóm nghiên cứu CSIS: Trung Cộng đã đi từ việc sản xuất dưới 5% số tàu ​​thương mại của thế giới năm 2000, năm 2024 đã chiếm hơn 50% sản lượng toàn cầu. Trong khi đó, Hoa Kỳ chỉ chiếm 0.1%. (nhìn biểu đồ dưới đây sẽ thấy rõ)

Nguồn: Cơ quan Thương mại và Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNCTAD)

Sự trổi dậy của Trung Cộng như một gã khổng lồ đóng tàu thủy bắt đầu vào đầu những năm 2000 do sự cung cấp dồi dào tài chánh của nhà nước. Ngành công nghiệp đóng tàu đã trở nên quan trọng hơn nữa dưới thời Tập Cận Bình (nắm quyền 11/2012), Tập đặt mục tiêu sẽ biến Trung Cộng thành một cường quốc hàng hải cạnh tranh với Mỹ. Hải Quân Trung Cộng (PLAN/People’s Liberation Army Navy) hiện là lực lượng sở hữu số tàu chiến lớn nhất thế giới, vượt qua Hải Quân Mỹ về số lượng.

Công ty đóng tàu Trung Cộng (CSSC/China State Shipbuilding Corporation) xếp vào hạng lớn nhất thế giới, được quản trị trực tiếp từ các nhân vật Bộ Chính Trị và các tướng quân sự hàng đầu của Trung Cộng. Công ty nhà nước này (CSSC) là một nhà thầu quốc phòng lớn nhất cung cấp cho Hải Quân Trung Cộng, nhưng nó cũng có các hoạt động đóng tàu thương mại, giống như các công ty lưỡng dụng ở Hoa kỳ như Boeing và Lockheed. Ở Mỹ máy bay dân dụng và máy bay quân sự bắt đầu bằng chữ F (Fighter).

Không rõ ràng như các công ty Hoa Kỳ, tại Trung Cộng ranh giới hoạt động giữa thương mại và quân sự của CSSC không rõ ràng! Hình như nó che dấu như một bí mật chiến lược quốc gia để dễ bề đánh cắp kỹ thuật đóng tàu của các nước Tây Phương để áp dụng vào quân sự.

Theo phân tích của hình ảnh vệ tinh của CSIS, các tàu chở hàng thương mại bán cho khách hàng ở Châu Âu và Châu Á được đóng chung tại các xưởng đóng tàu Hàng Không Mẫu Hạm, tàu ngầm chạy bằng năng lượng nguyên tử và tàu chiến trên mặt nước.

Nhà máy đóng tàu Taicang của Trung Quốc, gần Thượng Hải. (AFP/Getty Images)

Báo cáo CSIS phát hiện ra rằng hơn 75% tàu ​​được sản xuất tại các xưởng đóng tàu CSSC là phục vụ mục đích quân sự. Kỹ thuật có được từ các công ty nước ngoài, trong đó có cả công ty của các nước có mối quan hệ an ninh chặt chẽ với Hoa Kỳ như Đan Mạch, Pháp, Hy Lạp, Nhật Bản, Singapore và Nam Hàn.

Báo cáo CSIS kết luận rằng “Bằng cách Trung Cộng mua tàu từ các xưởng đóng tàu ngoại quốc đó để hiện đại hóa hải quân của họ”.

Các công ty đóng tàu lưỡng dụng này đang giúp Trung Cộng tăng cường sức mạnh Hải Quân. Một phân tích của CSIS vào cuối năm ngoái cho thấy hiện nay hải quân Trung Cộng có 234 tàu chiến trong khi hải quân Hoa Kỳ có 219 tàu chiến.

Báo cáo kết luận rằng hạm đội của Hải Quân Trung Cộng (PLAN) đang trên đà đạt tới 425 tàu chiến vào năm 2030, số tàu này được duy trì bởi một cơ sở kỹ thuật công nghiệp có khả năng thay thế và sửa chữa nhanh hơn nhiều so với các xưởng đóng tàu của Hoa Kỳ. 

Mối liên kết chặt chẽ giữa các lĩnh vực thương mại và quân sự của Trung Cộng đã biến đất nước này trở thành một gã khổng lồ đóng tàu. Trong khi các xưởng đóng tàu ở Nam Hàn, Nhật Bản và Hoa Kỳ phải đóng cửa trong thời kỳ suy thoái kinh tế thì các công ty đóng tàu Trung Cộng vẫn duy trì hoạt động nhờ các đơn đặt hàng từ Hải Quân Trung Cộng (PLAN) cũng như liên tục bơm tài chánh từ ngân hàng trung ương Trung Cộng.

Nam Hàn và Nhật Bản, lần lượt là nhà sản xuất tàu lớn thứ hai và thứ ba thế giới, đã nhanh chóng mất thị trường. Các công ty Châu Âu cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng khi Trung Cộng bắt đầu đóng tàu du lịch.

Từ năm 2019 đến năm 2023, Trung Cộng cho ra đời thêm bốn xưởng đóng tàu nằm dưới quyền của CSSC, từ thành phố Đại Liên ở phía bắc đến Quảng Châu ở phía nam đã hạ thủy ít nhất 39 tàu chiến, có thể đem so sánh lớn hơn toàn bộ của Hải Quân Hoàng Gia Anh.

Theo Matthew Funaiole, một trong những tác giả của báo cáo trong CSIS cho rằng: điều đó có nghĩa là các công ty nước ngoài có thể vô tình bù đắp chi phí mở rộng và hiện đại hóa cho sự bành trướng Hải Quân của Trung Cộng.

Matthew cho biết thêm: “Sở dĩ nước khách hàng ngoài mua tàu thương mại vì Trung Cộng sản xuất hầu hết các loại tàu trên thế giới như tàu buôn, tàu chở hàng, tàu du lịch, v.v… Họ sản xuất nhanh chóng và có phẩm chất không tệ”.

Một ví dụ nổi bật liên quan đến Đài Loan, nền dân chủ tự quản mà Bắc Kinh coi là một tỉnh ly khai và Tập Cận Bình đã cam kết “thống nhất” vào Trung Cộng, mặc dù hòn đảo này chưa bao giờ do Đảng Cộng Sản Trung Cộng cai trị. Công ty vận tải biển Đài Loan Evergreen Marine Corp. đã đặt hàng một số tàu chở hàng từ CSSC. CSIS tính toán rằng 15 phần trăm đội tàu hiện tại của công ty được đóng tại cùng một xưởng đóng tàu Trung Cộng sản xuất tàu chiến được thiết kế riêng để hỗ trợ một cuộc tấn công qua eo biển Đài Loan.
Báo cáo cho biết “Biểu tượng của thân tàu màu xanh lá cây đặc biệt của Evergreen được đóng ngay bên cạnh tàu sân bay Phúc Kiến của PLAN, được đặt theo tên của tỉnh mà Trung Cộng sẽ phát động cuộc xâm lược Đài Loan”.

Trả lời câu hỏi về việc liệu các xưởng đóng tàu lưỡng dụng của Trung Cộng có đóng góp vào sự thống trị của nước này trong lĩnh vực này hay không, Bộ Ngoại giao Trung Cộng cho biết sự phát triển của ngành đóng tàu là “kết quả của đổi mới kỹ thuật công nghệ và sự tham gia tích cực vào cạnh tranh thị trường trên thế giới”- “Trung Cộng luôn là người xây dựng hòa bình thế giới”. Ý nói không bán tàu gây chiến tranh.

Với số lượng tàu chiến Hải Quân như vậy, làm sao Mỹ không lo ngại về chiến lược Ấn Độ-Thái Bình Dượng gặp khó khăn, dù biết rằng Tàu Chiến của Hải Quân Trung Cộng không tối tân và trang bị vũ khí bằng tàu chiến Mỹ, nhưng với số đông “sói bầy hơn cọp đơn” cũng làm cho làm cho Mỹ ngủ không yên giấc.

Viết theo tài liệu của CSIS