Lê Thành Nhân (lethanhnhan@vietquoc.org)

Hai người cầm đầu hai nước lớn nhất-nhì thế giới có những quan điểm hoàn toàn trái ngược trên tất cả các lãnh vực! Một bên dựa người dân chọn lựa để lên đỉnh quyền lực, bên kia muốn lên đỉnh quyền lực phải đàn áp người dân tối đa, bên tà bên chánh. Hai bên như ma và đạo thách nhau “đạo cao một thước, ma cao một trượng”.

Lúc 19:46 phút tối (giờ Washington) thứ Hai ngày 15/11 (8:46 sáng thứ Ba ngày 16/11, tại Bắc Kinh), Joe Biden ngồi tại Phòng Roosevelt ở Tòa Bạch Ốc và Tập ngồi ở Đại Lễ Đường Nhân Dân ở Bắc Kinh, nói chuyện với nhau qua màn hình.

Cuộc tiếp xúc trực tuyến ngưng vào lúc 23:30 (giờ Washington). Hai bên nói chuyện gần 4:14 phút – có 15 phút nghỉ giữa giờ.

Joe Biden mở lời trước, Tập nói sau. Qua những lời chào hỏi sơ giao mà tài liệu của Tòa Bạch Ốc ghi lại thì Tập cho biết ông “rất vui” khi gặp lại “người bạn cũ” của mình, trong khi Biden nói rằng hai người “chưa bao giờ có thái độ chính thức với nhau như vậy”. Và cả hai đều nhắc đến chuyện nếu được gặp nhau “bằng mặt, bằng lời” thì tốt hơn.

Những giây phút xã giao qua nhanh, nhường lại cho một loạt vấn đề gai góc của thế kỷ 21 mà Mỹ-Trung đang đối đầu. Theo Biden thì cần trao đổi thẳng thắn…

1) Chuyện chiến tranh thương mại Mỹ-Trung: Dù không dùng ngôn từ thương chiến như thời TT Trump, Biden đưa chuyện Trung Cộng phải tuân thủ thỏa thuận giao thương “Giai đoạn Một” mà họ đã đạt được dưới thời chính quyền Trump. Theo văn bản đã ký, Trung Cộng cam kết mua 200 tỷ USD hàng hóa của Mỹ mỗi năm, trong đó từ 40-50 tỷ USD hàng nông sản. Đổi lại, phía Mỹ sẽ không tăng thuế đối với một số hàng Mỹ nhập từ Trung Cộng.
Sự việc này, Tập không trả lời ngay vào vấn đề có thực hiện giao thương “Giai Đoạn Một” hay không, mà khuyên Biden đừng “chính trị hóa” vấn đề thương mại. Hay nói một cách khác đừng dùng thương mại để áp đặt điều kiện chính trị lên Trung Cộng. Như vậy là phe tà đã không thực hiện “Giai Đoạn Một” mà họ còn tráo trở cho rằng đó là trò chơi chính trị. Rõ là gian tà, những con số ghi lại năm 2020 là Mỹ đã bị thâm thụt thương mại với Trung Cộng $285.5 tỉ USD (1). 

2) Trung Cộng vi phạm nhân quyền: Biden nêu những quan tâm về các hoạt động vi phạm nhân quyền của Trung Cộng ở Tân Cương, Tây Tạng và Hồng Kông…. Nhưng Tập nhắc lại rằng Mỹ không nên can thiệp vào chuyện nội bộ của Trung Cộng. Vậy nhân quyền đưa ra ở đây cũng bằng thừa.
Vấn về nhân quyền mà đem nói với trùm Cộng Sản thì chẳng khác gì “đàn gảy tai trâu”. Hoa Kỳ và các nước dân chủ tây phương cần tìm cách nào khác có kết quả cụ thể chế tài các quốc gia vi phạm nhân quyền. Chứ dùng nước bọt (lên án) và đánh giặc giấy (thông cáo, tuyên cáo) chẳng làm cho chế độ độc tài Cộng sản mất sợi tóc nào. Vì căn bản của chế độ Cộng Sản duy trì quyền lực bằng đàn áp nhân quyền. Còn Cộng Sản thì không thể nào có nhân quyền.

3) Ông Biden nhắc lại tầm quan trọng của tự do và an ninh hàng hải đối với sự thịnh vượng của khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương, và nói rằng Hoa Kỳ thể hiện quyết tâm duy trì các cam kết của mình trong khu vực.

Tập không trả lời trực tiếp về sự xâm chiếm bất hợp pháp các đảo trên vùng Hoa Đông của Nhật, vùng Biển Đông của Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei và chẳng đề cập về Hiệp Ước Biển của Liên Hiệp Quốc 1982 mà Tập quay ngang cảnh cáo Mỹ tăng cường hải quân ở Tây Thái Bình Dương là đang khởi động căng thẳng Chiến Tranh Lạnh.

4) Vấn đề Đài Loan: Đài Loan là điểm được chú trọng trong cuộc họp trực tuyến giữa Tập và Biden.

Joe Biden vẫn cam kết với chính sách “một Trung Cộng – One China” nhưng phản đối mạnh mẽ cách làm đơn phương thay đổi tình trạng hiện nay hoặc phá hoại hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan. Nói rõ ra là mạnh mẽ phản đối việc Trung Cộng dùng biện pháp quân sự với Đài Loan.

Tập đốp chát lại và hăm dọa: “Thống nhất China là mong muốn chung của tất cả người dân China, Trong khi Trung Cộng đại lục sẽ kiên nhẫn để đạt được thống nhất hòa bình với Đài Loan. Bắc Kinh sẽ có những hành động quyết liệt nếu các cường quốc ủng hộ Đài Loan độc lập tức vượt qua là lằn ranh đỏ”.

Rồi Tập cao giọng đe dọa Biden: Nếu Mỹ cố gắng sử dụng vấn đề Đài Loan để đàn áp Trung Cộng là đang đùa với lửa và sẽ tự thiêu.

Ông Joe Biden, sau khi tuyên thệ làm chủ Tòa bạch Ốc, đã năng nổ phục hoạt Bộ Tứ (Mỹ, Nhật, Úc, Ấn), Thành lập Bộ Tam Quân Sự (Anh,Mỹ, Úc – AUKUS), không làm Tập nao núng chút nào. Tập vẫn lù lù tiến tới khiêu khích chiến lược “Ấn Độ-Thái Bình Dương” tự do và rộng mở của Mỹ không một chút nể mặt. Nếu tình trạng kéo dài thì sự va chạm dù muốn dù không cũng sẽ phải xẩy ra. Có lẽ Mỹ muốn làm dịu tình hình như Joe Biden đã nói với Tập lúc mở đầu trực tuyến: “Như tôi đã nói trước đây, đối với tôi, trách nhiệm của chúng tôi với tư cách là các nhà lãnh đạo của Trung Cộng và Hoa Kỳ là bảo đảm rằng sự cạnh tranh giữa các quốc gia của chúng tôi không trở thành xung đột, cho dù có chủ đích hay ngoài ý muốn”.

Nói chuyện gần 4 giờ “cả hai đã dành một thời gian nhiều khủng khiếp – xem ra có vẻ như đã giải quyết nhiều công việc mà cả thế giới đang ngóng tin. Nhưng không! Vẫn như cũ vì cả hai nhà lãnh đạo chưa từng tự mình đặt câu hỏi và suy nghiệm “người đàn ông mà mình đang đối thoại gần 4 giờ đang nghĩ gì?”

Austin ngày 17 tháng 11, 2021

Lê Thành Nhân (lethanhnhan@vietquoc.org)

---

Tham khảo tài liệu The White House:

https://www.whitehouse.gov/briefing-room/statements-releases/2021/11/16/readout-of-president-bidens-virtual-meeting-with-president-xi-jinping-of-the-peoples-republic-of-china/

Ghi chú:

(1) https://ustr.gov/countries-regions/china-mongolia-taiwan/peoples-republic-china