Giáo sư Sở Thụ Long (phải) trong một cuộc hội thảo.

Theo tường thuật của tác giả bài báo, thì tại cuộc hội thảo về Biển Đông ở Trung tâm CSIS, các diễn giả ở Mỹ, hay đến từ các nước Nhật Bản, Việt Nam và Philippines đã “điểm mặt Trung Cộng” về các hành động “khiêu khích”, “hung hăng”, “bức hiếp” và “làm thay đổi hiện trạng”.

Những cáo buộc này, theo bài báo, đã khiến cho ông Sở Thụ Long (Chu Shulong), một giáo sư khoa học chính trị và quan hệ quốc tế tại Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh, cảm thấy khó chịu vì ông cho rằng chính chiến lược xoay trục của Mỹ qua vùng châu Á-Thái Bình Dương, “đặc biệt kể từ bài phát biểu của Ngoại trưởng (Hillary) Clinton tại Hà Nội vào tháng Bảy năm 2010”, đã làm căng thẳng leo thang ở Biển Đông.

Để chứng minh thái độ thiên vị của Mỹ, vị giáo sư Trung Cộng đã nêu bật rằng trong hai ngày hội thảo tại Trung tâm CSIS, không có một quan chức Mỹ nào nói về các hành vi sai trái của các nước khác, ngoại trừ Trung Cộng. Ông nhấn mạnh rằng khi Philippines đưa tàu quân sự lớn ra đảo Hoàng Nham (tên Trung Cộng đặt cho bãi Scarborough) ở Biển Đông, Mỹ đã giữ im lặng, cũng như khi Việt Nam thông qua pháp luật (tức là Luật Biển) để đơn phương thay đổi hiện trạng.

Tại cuộc hội thảo, vị giáo sư này nói tiếp chỉ thấy chiếu hình ảnh về các công trình xây dựng do Trung Cộng thực hiện trên các bãi đá hay rạn san hô ở Biển Đông, mà không thấy hình ảnh công trình của các nước khác. Học giả từ Đại học Thanh Hoa Bắc Kinh đã mỉa mai Hoa Kỳ là đã phê phán Trung Cộng không tôn trọng luật quốc tế trong khi chính mình lại là nước không tham gia nhiều định chế quốc tế, từ Tòa án Hình sự Quốc tế cho đến Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển…

Mỹ đã cáo buộc Trung Cộng đe dọa sử dụng vũ lực hoặc bức hiếp láng giềng, nhưng đối với ông Sở Thụ Long, việc Washington gia tăng sự hiện diện quân sự tại Biển Đông cũng đồng nghĩa với việc đe dọa sử dụng vũ lực hay bức hiếp.

Điểm qua các luận cứ được giáo sư Sở Thụ Long nêu lên, giới phân tích đều thấy rõ đó chỉ là tập hợp các quan điểm chính thống của chính quyền Trung Cộng trên vấn đề Biển Đông.

Về luận điểm cho rằng chính chính sách của Mỹ, từ bài phát biểu của bà Clinton tại Hà Nội năm 2010 đã làm cho tình hình căng thẳng, học giả này đã không nói đến một loạt các hành vi trước đó của Trung Cộng, như dùng võ lực thô bạo để đánh chiếm nhiều hòn đảo của Việt Nam tại Trường Sa năm 1988, giết hại hàng chục binh sĩ Việt Nam, sau đó lại cưỡng chiếm Đá Vành Khăn (Mischief Reef) dưới quyền kiểm soát của Philippines vào năm 1995.

Đó là chưa kể đến các quyết định đơn phương ban hành lệnh cấm đánh cá trên vùng Biển Đông, vốn dĩ là ngư trường truyền thống của ngư dân Việt Nam hay Philippines, gây sức ép trên các tập đoàn dầu khí quốc tế để họ không làm ăn với Việt Nam hay Philippines…

Danh sách các hành vi gây căng thẳng của Trung Cộng từ trước lúc Mỹ tiến hành chính sách xoay trục phải nói là rất dài. Nhưng cốt lõi của vấn đề là tham vọng độc chiếm Biển Đông của Trung Cộng, với tấm bản đồ hình lưỡi bò lần đầu tiên được Trung Cộng chuyển đến Liên Hiệp Quốc vào năm 2009, trước cả cái mốc 2010 được ông Sở Thụ Long nêu lên.

Theo giới phân tích quốc tế, chính các hành động hung hăng hẳn lên của Bắc Kinh sau ngày công khai hóa tấm bản đồ đó – nhằm áp đặt yêu sách chủ quyền của Trung Cộng tại Biển Đông – mới là nguyên do làm cho tình hình căng thẳng. Tuy nhiên, đây là điều không được giáo sư Đại học Thanh Hoa nhắc đến.

Tờ China Daily dẫu sao cũng thừa nhận một thực tế : Lập trường bênh vực Bắc Kinh trên vấn đề Biển Đông rất hiếm hoi khi phải kết luận rằng giáo sư Sở Thụ Long “có lẽ hơi đơn độc trong số các diễn giả tại cuộc hội thảo ở Trung tâm CSIS tuần qua”.

Trọng Nghĩa