Sau chuyến công du các nước châu Á đầu năm 2015 trở về Mỹ, Thứ trưởng phụ trách khu vực Đông Á Thái Bình Dương của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Daniel Russel, đã có một cuộc họp bán ngắn thông báo về chính sách của Mỹ tại khu vực này trong năm mới 2015 với cam kết mở rộng và làm sâu thêm nữa quan hệ của Mỹ với các nước trong khu vực.

Chiến lược của Hoa kỳ ở Châu Á TBD

Năm 2015 là một năm tuyệt với với những chuyến đi liên tục của các giới chức cao cấp Hoa Kỳ tới khu vực châu Á Thái Bình  Dương thể hiện cam kết chiến lược của Hoa kỳ với khu vực. Thứ trưởng phụ trách khu vực Đông Á Thái Bình Dương của Bộ Ngoại giao Mỹ, Daniel Russel, đã mở đầu bài phát biểu của mình như vậy trong cuộc họp báo ngắn vào chiều ngày 4 tháng 2 tại Washington DC.

Theo ông Daniel Russel, năm 2015, Tổng thống Barack Obama có 2 chuyến thăm và Ngoại trưởng John Kerry có 5 chuyến thăm đến khu vực châu Á Thái Bình Dương chưa kể nhiều chuyến thăm liên tục của những giới chức chính phủ Hoa Kỳ khác tới khu vực. Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ cũng nói đến những mốc kỷ niệm quan trọng trong năm nay giữa Hoa Kỳ và các nước trong khu vực bao gồm kỷ niệm kết thúc chiến tranh thế giới thứ hai, Singapore được độc lập, 40 năm kết thúc chiến tranh Việt Nam và kỷ niệm 20 năm bình thường hóa quan hệ hai nước Việt Nam Hoa Kỳ. Bên cạnh đó ông cũng nói đến hiệp định xuyên Thái Bình Dương với 12 nước thành viên và đặt nhiều hy vọng vào sự hoàn tất sớm của hiệp định này như một cam kết mạnh mẽ của Hoa Kỳ với khu vực.

Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ phụ trách khu vực Đông Á, ông Daniel Russel

Nói về chiến lược tái cân bằng về khu vực châu Á Thái Bình Dương, Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ cho rằng kể từ khi Mỹ tuyên bố chuyển trục chiến lược về châu Á Thái Bình Dương vào năm 2008 đến nay sự can dự của Hoa Kỳ vào châu Á đã trở nên bình thường. Theo ông, cam kết của Hoa Kỳ trong khu vực trong năm mới cũng thể hiện rõ nét trong việc đề nghị tăng ngân sách của Tổng Thống Barack Obama trong đó có 8% tăng dành cho trợ giúp các nước thuộc khu vực Đông Á Thái Bình Dương.

Trong buổi họp báo ngắn, Thứ trưởng Daniel Russel đã tóm tắt lại chuyến đi của ông tới các nước Đông Nam Á bao gồm Philippines, Malaysia, Thái Lan, Campuchia với cam kết hợp tác chặt chẽ trên lĩnh vực an ninh, quốc phòng, kinh tế và ủng hộ tiến trình dân chủ, nhân quyền tại các nước liên quan.

Biển Đông

Liên quan đến vấn đề biển Đông, Thứ trưởng Daniel Russel cho rằng những khác biệt trong quan điểm giữa Mỹ và Trung Quốc không thể cản trở quan hệ hai nước nhưng ông cũng bày tỏ quan ngại về những hành động đòi chủ quyền đơn phương gây mất ổn định tại khu vực.

Daniel Russel: chúng tôi (Hoa Kỳ) đã bày tỏ những quan ngại về một số những hành động đơn phương làm thay đổi hiện trạng và gây căng thẳng trong khu vực. Chúng tôi đã làm rõ điều này với phía Trung Quốc theo tinh thần xây dựng. Chúng tôi cũng lo ngại về những ảnh hưởng không tính trước của những hành động và thái độ đó đối với quan hệ của Trung Quốc với các nước láng giềng…. Hoa Kỳ có lợi khi Trung Quốc có quan hệ tốt với các nước láng giềng bao gồm các nước láng giềng quan trọng như Việt nam, Philippines, Malaysia…Đó là lý do mà chúng tôi kêu gọi các bên kiềm chế đặc biệt đối với các hoạt động mở rộng các bãi đá thành các trạm dùng cho quân sự.

Philippines gần đây đã nhiều lần lên tiếng cáo buộc Trung Quốc cho mở rộng các bãi đá đang tranh chấp trong khu vực quần đảo Trường Sa để biến thành những đảo lớn có sân bay và cơ sở quân sự phục vụ cho chiến lược lâu dài của Trung Quốc trong khu vực.

Vấn đề Bắc Hàn và chương trình hạt nhân của nước này cũng được đề cập trong họp báo, theo đó người đại diện Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết Hoa Kỳ sẵn sàng nói chuyện với Bắc Hàn nhưng không chấp nhận những mặc cả mà Bắc Hàn đưa ra trước đó như đòi Hoa Kỳ không được tham gia tập trận thường niên với Nam Hàn. Ông Daniel Russel cũng cho rằng những đe dọa gần đây của Bắc Hàn nhắm vào Mỹ và Nam Hàn chỉ là những lời đe dọa suông, những tính từ sáo rỗng quen thuộc mà thôi.

Vấn đề về nhà nước Hồi giáo ISIS và vụ giết hai con tin người Nhật gần đây cũng được đề cập trong họp báo. Thứ trưởng Daniel Russel khẳng định cam kết ủng hộ Nhật Bản và cho rằng vấn đề khủng bố phải được coi là vấn đề chung không chỉ của riêng Hoa Kỳ, Nhật bản mà còn của các nước khác trong khu vực.

Việt Hà