Kỹ thuật số (Digital)

Freeedom House: là một tổ chức phi chính phủ có tầm vóc quốc tế, có chức năng theo dõi tiến trình dân chủ toàn cầu, cũng như khảo sát và nghiên cứu về tình trạng thực thi tự do chính trị cũng như các quyền tự do cơ bản của công dân tại các quốc gia trên thế giới. Hàng năm, Freedom House đều có một bản báo cáo – đánh giá về tình hình tự do trên của các nước trên thế giới.
Ông Michael Abramowitz là chủ tịch của Freedom House.  Michael Chertoff là Chairman của Freedom House, cựu Bộ trưởng An ninh Nội địa và giám đốc điều hành Công ty Chertoff, gần đây có viết chung một bài cảnh báo quan trọng “The global threat of China’s digital authoritarianism – Sự đe dọa toàn cầu của chủ nghĩa độc tài toàn trị   kỹ thuật số (digital) của Tàu Cộng”

Dưới đây là bài chuyển ngữ của Lê Hoàng Long

Chiến tranh thương mại của Hoa Kỳ đối với Tàu Cộng tập trung vào các sản phẩm từ nông phẩm đến thiết bị gia dụng, nhưng Hoa Kỳ và các nền dân chủ trên thế giới nên lo lắng về một loại hàng xuất khẩu khác của Tàu Cộng đó là: chủ nghĩa độc tài kỹ thuật số (digital).

Nhà cẩm quyền Bắc Kinh đang cung cấp cho các chính phủ trên khắp thế giới những kỹ thuật công nghệ và đào tạo nhân viên cho phép họ kiểm soát chặt chẽ đời sống riêng tư của người dân của mình. Khi các công ty Tàu Cộng cạnh tranh với cá đối tác quốc tế của họ trên các lĩnh vực quan trọng như trí thông minh nhân tạo và điện thoại động 5G thì các chuẩn định dân chủ toàn cầu bị thoái hóa. Khi nói đến tự do Internet, nhiều chính phủ đang mong muốn mua sản phẩm với mô hình hạn chế thông tin mà Tàu Cộng đang bán.

Giới lãnh đạo Cộng sản Tàu Cộng khá cởi mở về ý định thay thế trật tự quốc tế tự do bằng tầm nhìn độc đoán của riêng mình, một dự án mở rộng rõ ràng tới lĩnh vực kỹ thuật số.

“Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường”, một dự án đầy tham vọng gây ảnh hưởng của Tàu Cộng trên toàn thế giới thông qua các khoản vay và các dự án cơ sở hạ tầng song phương, trong đó bao gồm một phần lớn về công nghệ thông tin kỹ thuật số. Trong số 65 quốc gia được khảo sát bởi cơ quan Freedom House về tự do Internet được công bố hôm thứ Năm (1/11), có 38 nước đã tìm thấy thiết bị viễn thông quy mô lớn từ các công ty hàng đầu Tàu Cộng như Huawei, ZTE hoặc China Telecom. Huawei đang xây dựng hệ thống Wi-Fi công cộng lớn nhất châu Mỹ Latinh ở Mexico, hệ thống Internet di động 5G của Bangladesk, dịch vụ 4.5G của Campuchia, và đang tư vấn cho chính phủ Kenya về “kế hoạch tổng thể” cho các công nghệ thông tin và truyền thông.

Khi các công ty này xây dựng một “Con đường tơ lụa kỹ thuật số” liên kết các quốc gia chủ nhà thông qua đường cáp quang (fiber-optic cables), các chuyên gia đã cảnh báo rằng những thiết bị có thể bị giám sát bởi tình báo của Tàu Cộng. Vào tháng Giêng năm nay, có báo cáo rằng mạng IT được xây dựng bởi Tàu Cộng của Liên Minh Châu Phi ở Ethiopia đã được truyền dữ liệu bí mật đến Thượng Hải hàng ngày trong suốt thời gian năm năm qua.

Một số công ty Tàu Cộng rõ ràng tập trung vào việc chế biến xuất khẩu công nghệ giám sát. Ở 18 trong số 65 quốc gia được đánh giá bởi Freedom House – bao gồm Zimbabwe, Singapore và một số nước châu Âu – các doanh nghiệp như Yitu, CloudWalk và Hikvision phần lớn thuộc quyền sở hữu công ty nhà nước Tàu Cộng đang kết hợp những tiến bộ trong trí thông minh nhân tạo và nhận ra khuôn mặt để tạo ra “Thành phố thông minh” làm hệ thống giám sát rất hữu hiệu. Điều này cho phép các chính phủ độc quyền nhận diện và theo dõi và kiểm soát các hành động của công dân.

Sự khủng bố không ngừng của nhà cầm quyền Tàu Cộng đối với người Hồi Giáo trong khu vực Tân Cương đang sử dụng một dụng cụ thông tin và bắt người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ  chúng tỏ sự đáng lo ngại về khả năng của những công cụ này. Cư dân được theo dõi thông qua máy bay giám sát, máy ảnh đường phố và các ứng dụng phần mềm gián điệp cài đặt trong điện thoại của họ. Những người bị nghi ngờ sẽ bị đưa đến các trại cải tạo “bí mật” ở Tân Cương.

Người Duy Ngô Nhĩ cầu nguyện trong một nhà thờ Hồi giáo ở Hotan, trong khu vực Tân Cương phía tây của Tàu Cộng, trong năm 2015. Cư dân nơi đây bị theo dõi bằng những thiết bị không người lái, camera lắp đặt trên đường phố, và phần mềm gián điệp bị bắt buộc tải trên điện thoại của họ.

Bắc Kinh không những chỉ chuyển giao công nghệ kiểm soát của mình cho các chính phủ ở nước ngoài cùng mục tiêu, mà còn mời các giới chức và cơ quan truyền thông của nước đó đến Tàu Cộng để đào tạo và huấn luyện nhằm kiểm soát những người bất đồng chính kiến qua cách kiểm soát ​​trực tuyến. Theo Freedom House cho biết, các giới chức Tàu Cộng đã tổ chức các buổi đào tạo về kiểm soát truyền thông và kiểm duyệt thông tin của 36 trong số 65 nước.

Các nước tự do dân chủ cần phải có hành động ngay lập tức để ngăn chận sự phát triển mở rộng công nghệ thông tin “độc tài kỹ thuật số” của Tàu Cộng. Chính phủ các nước tự do nên áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với các công ty cung cấp kỹ thuật đàn áp ở những nơi như Tân Cương chẳng hạn. Các nhà lập pháp ở Hoa Kỳ nên thông qua Đạo luật Tự do Trực tuyến Toàn cầu, và chỉ thị cho Bộ Ngoại Giao có thái độ với các nước hạn chế tự do Internet và cấm xuất khẩu sang các quốc gia đó bất kỳ mặt hàng nào có thể được sử dụng để kiểm duyệt hoặc giám sát thông tin của người dân. Luật cũng sẽ yêu cầu các công ty công nghệ hoạt động trong  môi trường đàn áp đưa ra các báo cáo hàng năm về những gì họ đang làm để bảo vệ quyền con người và tự do thông tin.

Nhưng cách tốt nhất cho các nền dân chủ để ngăn chặn sự nổi lên của chủ nghĩa “độc tài kỹ thuật số” là chứng minh rằng có một mô hình tốt hơn về quản trị Internet. Chúng ta sẽ phải giải quyết các thao tác trên phương tiện truyền thông xã hội và lạm dụng dữ liệu theo cách tôn trọng nhân quyền, đồng thời bảo trì hệ thống Internet toàn cầu, tự do và an toàn.

Các nhà hoạch định chính sách nên thực hiện những nỗ lực nghiêm chỉnh để bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng và dữ liệu cá nhân của công dân khỏi bị lạm dụng bởi nhà nước, công ty nước ngoài [hacker] và tội phạm. Các công ty công nghệ nên mở rộng đáng kể công việc của họ với các chuyên gia dân sự-xã hội để tối đa hóa sự minh bạch của họ và bảo đảm rằng họ không bị lạm dụng để lây lan thông tin không chính xác. Như các cuộc bầu cử năm 2016 tại Hoa Kỳ cho thấy, việc kiểm soát có trách nhiệm hơn về truyền thông xã hội và quyền riêng tư mạnh mẽ hơn là cần thiết để ngăn chặn các tác nhân độc hại khai thác các xã hội mở để làm suy yếu nền dân chủ.

Bắc Kinh đang nỗ lực để tuyên truyền hệ thống của mình trên khắp thế giới. Nếu các nền dân chủ không thể thúc đẩy các nguyên tắc và ích lợi riêng của họ với sự quyết tâm bình đẳng, thì chủ nghĩa tài đoán kỹ thuật số đe dọa sẽ trở thành hiện thực mới cho tất cả chúng ta.

The global threat of China’s digital authoritarianism

Chuyển ngữ: Lê Hoàng Long