Tìm hiểu về động đất rùng rợn ở Haiti và thế giới hiện gấp rút đổ xô vào cứu trợ. Chúng ta đã một lần là người tị nạn mang ơn cứu trợ của nhân loại trong những ngày ở trại tị nạn, ngày nay trước cảnh thương tâm hãy mở rộng lòng từ thiện ủng hộ người dân đau khổ Haiti…”An ủi lớn nhất của đời người là bố thí”.

Haiti tai nạn khủng khiếp thế giới xúc động!

Một phóng viên về những biến cố thiên tai của hảng truyền hình NBC News có mặt tại Haiti hôm nay (16-01-2010) đã nói rằng “ông ta đã có mặt tại nhiều nơi xẩy ra thiên tai trên thế giới, nhưng chưa có nơi nào rùng rợn và dễ sợ như trận đụng đất ở Haiti ngày 12 tháng 1, 2010”. Thế giới cho rằng đây là một tai nạn lịch sử trong hơn một thế kỷ qua. Chúng ta thử tìm hiểu tại sao động đất với địa chấn 7.0 tại San Francisaco chỉ chết dưới 100 người mà trận động đất cùng một địa chấn ở Haiti lại chết khủng khiếp ít nhất là 100,000 và có thể đến 200,000.

Haiti ở đâu?

 

Bản đồ Haiti thủ đô Port-Au-Prince nơi xẩy ra động đất 120-1-2010

Haiti một vùng đất thuộc Châu Mỹ La Tinh, từ Miami tiểu bang Florida đi máy bay đến Haiti khoảng chừng 681 miles, bay ngoài khơi Cuba vượt qua biển Caribean là đến Haiti. Tên nước là Cộng Hoà Haiti (Republic of Haiti) nằm trên đảo Hispaniola trong quần đảo có núi cao, điểm cao nhất của quốc gia này là Pic La Selle với độ cao 2,680 m. Diện tích 27,751 km2, dân số gần 10 triệu, xử dụng tiếng thổ ngữ Creole Haiti và tiếng Pháp là chính trong trường học, công sở và văn thư hành chánh, thủ đô là Port-au-Price cũng là thành phố xảy ra trận động đất khủng khiếp vừa qua chỉ cách tâm điểm địa chấn 15 km.

Lịch sử của Haiti khá hấp dẫn, là quốc gia người da đen đầu tiên ở Châu Mỹ La Tinh và có thể nói đầu tiên trên thế giới thoát khỏi ách thống trị thực dân Pháp vào năm 1804, gần 55 năm sau Pháp mới bắt đầu tấn công Đà Nẵng 1859. Haiti cũng là quốc gia duy nhất mà sự độc lập là nhờ cuộc nổi loạn của dân nô lệ. Những người nô lệ nỗi lên giành độc lập ở Saint-Domingue ngày 01/01/1804 rồi tuyên bố độc lập một quốc gia mới tên là Haiti. Dù là quốc gia có liên hệ mật thiết láng giềng với Hispano-Caribbe, Haiti sử dụng tiếng Pháp làm ngôn ngữ chính.

Cảnh sống của người dân Haiti (ảnh năm 2006)

Mặc dù với lịch sử độc đáo với nến độc lập lâu đời lại dùng ngôn ngữ tiếng Pháp đầy cơ hội tiếp xúc với nền văn minh Tây Phương như vậy đáng lý ra đã có một xã hội văn minh, và là một quốc gia dân chủ tiến bộ, nhưng lạ lùng thay! đây là một quốc gia nghèo, chậm tiến vào bậc nhất thế giới với lợi tức bình quân hơn $2 USD/một ngày cho một đầu người. Đọc lịch sử của Haiti chúng ta thấy rằng phần đất bất hạnh này là một chuỗi dài lê thê sau ngày dành độc lập lại bị liên tiếp cai trị từ chế độ độc tài này sang chế độ độc tài khác, mỗi một chế độ đều lo cho túi tham nhũng chứ chẳng có minh quân nào lo cho đời sống nhân dân. Một chuỗi nối tiếp chính trị độc tài cộng với tham nhũng đã biến Haiti thành một nước như ngày nay chúng ta thấy trên truyền hình (nếu Việt Cộng còn cai trị Việt Nam chẳng khác gì Haiti). Pháp và Mỹ là hai quốc gia thò tay thao túng nền chính trị quốc gia này nhiều nhất. Và cho đến sau năm 1990, Haiti mới bắt đầu có chế dân chủ nhờ sự giúp đỡ từ thời TT Bill Clinton.

Trở lại vấn đề động đất tại sao lại chết nhiều như vậy?

Những cơn địa chấn trong trận đụng đất vừa qua

Máy địa chấn ghi nhận là động đất 7.0 vào lúc 16:53 PM (giờ địa phương), trung tâm địa chấn nằm cách thủ đô Port-au-Prince 15 cây số (km) và độ sâu động đất chỉ có 8km khiến cho lực tàn phá rung chuyển mặt đất rất mạnh bạo, thay vì địa chấn 7.0 nhưng độ sâu hơn trong lòng đất thì sức tàn phá ít hơn.

Tiến Sĩ David Rothery, nhà nghiên cứu địa chấn của Anh quốc cũng có một kết luận tương tự là “động đất ở Haiti nằm gần mặt đất là nguyên nhân chính tạo cho mặt đất chuyển động mạnh hơn so với động đất cùng một địa chấn”, hơn thế nữa “độ rung còn rất mạnh vì Port Au Prince ở ngay trên trung tâm địa chấn 15km, cho nên ảnh hưởng tàn phá rất trầm trọng”, thêm nữa “một chuỗi hơn mười trận động đất phụ (gọi là dư địa chấn) có địa chấn cao hơn 5.0 khiến mức độ tàn phá thêm phức tạp”

Cảnh nhà cửa đổ nát sau ngày động đất

Nhà xây ở Haiti không theo một tiêu chuẩn kiến trúc nào, mà xây nhà như tại các thôn xã Việt Nam, tự mua xi măng về đúc làm tường, đổ nền nhà, xây tường bằng tay ngang, sau đó con cái lớn lên lập gia đình rồi xây thêm tầng lầu để có chổ ở chứ không để ý đến vấn đề an toàn khi gặp thiên tai. Những kết cấu bê tông đơn giản theo lối kiến trúc bừa bãi như vậy ở thủ đô Port-Au-Prince thì sẽ sụp đổ khi gặp động đất như vừa rồi.

Đó là hai lý do chính đã cướp mất ít nhtất 100,000 sinh mạng tại Haiti, tòa nhà Tổng Thống và Quốc Hội, trường học, bệnh viện đều đổ nát, chính quyền tê liệt và làm cho cả thế giới phải lo lắng cứu trợ!

Thế giới đổ dồn vào giúp Haiti;

Hàng ngày các hãng tin lớn truyền hình của Mỹ, Anh, Pháp trên thế giới đều dành nhiều thì giờ nói về cứu trợ động đất ở Haiti, Mỹ tập trung vào cứu trợ cho thiên tai tại Haiti, tổng thống Obama, bà Michele Obama cũng như hai cựu tổng thống Clinton và Bush đều xuất hiện trước ống kính truyền hình toà Bạch Ốc cùng tổng thống đương nhiệm lập quỹ cứu trợ Clinton-Bush. Bà ngoại trưởng Hilary Clinton rút ngắn chuyến đi các nước Á châu để đặt chân đến Haiti với lời trấn an người bị nạn…đủ biết tầm mức quan trọng của cơn động đất tai hại như thế nào!

Radio RFI bản tin ngày 15 tháng 01, 2010 cho biết rằng:

Theo ước tính của Liên Hiệp Quốc riêng tại thủ đô Haiti, có đến 300.000 người đang lâm vào cảnh màn trời chiếu đất, nơi mà nhà cửa gần như bị sụp đổ hoàn toàn. Cho đến nay đã có khoảng 30 quốc gia tham gia vào chiến dịch cứu trợ khẩn cấp, với số tiền cam kết giúp đỡ đã lên tới 268,5 triệu đô la tính tới sáng 15/01.

Thành phố xác chết Port-Au-Prince sau động đất

“Sau hơn hai ngày xảy ra động đất, thành phố Port au Prince hoàn toàn bị tàn phá hủy. Các khu nhà đổ nát, vỉa hè đường xá bị sụt lở. Cực chẳng đã, người dân cố gắng tìm đường thoát cho dù thành phố vẫn trong cảnh khói bụi mù mịt và mùi hôi thối khó chịu bắt đầu bốc lên. Rất nhiều xác chết được lôi ra khỏi đống đổ nát vẫn chưa được đem đi chôn vì thiếu phương tiện. Xác người chết được đặt ngay trên mặt đất dọc các tuyến phố.

Nhiều nhân chứng tại chỗ cho biết người dân thành phố Port-au-Prince đã lấy xác người chết để phong tỏa một một số đường phố. Đây là cách để họ thể hiện nỗi thất vọng và phẫn nộ trước việc cứu trợ nhân đạo đến chậm trễ.

Quân Đội Hoa Kỳ phối hợp với nhân viên Liên Hiệp Quốc phát thực phẩm cứu trợ

Đội quân gìn giữ hòa bình của LHQ cũng không có mặt vì bản thân họ cũng phải hứng chịu hậu quả nặng nề của vụ động đất và đang phải lo đào bới các đống đổ nát. Đường phố thủ đô tràn đầy các cảnh cướp bóc hôi của, người ta nghe thấy có tiếng súng nổ trong thành phố. Một người dân ở Port au Prince cho biết thủ phạm của các vụ cướp đồ này có thể là những kẻ tội phạm nổi tiếng vừa thoát khỏi các trại giam.

Nhưng ưu tiên hiện nay là phải làm sao tồn tại được. Những người sống sót phải  đi tìm bà con họ hàng quen biết đã may mắn vẫn còn giữ được ngôi nhà nguyên vẹn để trú thân, nếu không thì họ sẽ phải qua đêm ở ngoài trời hay trong các công viên.

Lúc này, người ta vội vã bỏ chạy nhưng tất nhiên vẫn mong đợi hàng cứu trợ đến. Sẽ rất nguy hiểm trong những ngày tới đây là làm sao vượt lên những khó khăn vật chất để vận chuyển hàng cứu trợ đến cho những người dân đang vô cùng cần”.

Trong lãnh vực cứu trợ, Hoa Kỳ là nước đi đầu, với 100 triệu đô la được đích thân tổng

Quân đội Hoa Kỳ đã đến Haiti cứu trợ

thống Barack Obama loan báo vào hôm qua. Washington còn cử cấp tốc chiếc hàng không mẫu hạm chạy bằng năng lượng nguyên tử Carl Vinson đến túc trực ngoài khơi Port au Prince để tiếp sức với các toán cứu cấp. Một lực lượng hơn 5.000 quân nhân, bao gồm 3.500 lính nhảy dù và 2.000 thuỷ quân lục chiến sẽ đến nơi trước cuối tuần này, vừa trực tiếp tham gia, vừa bảo đảm an toàn cho công cuộc cứu trợ.

Nước Pháp cũng tích cực tham gia công tác cứu trợ, đồng thời lo cho tương lai của Haiti. Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy vào hôm qua đã để xuất ý kiến triệu tập ngay một Hội nghị Quốc tế để giúp đỡ Haiti. Hai tổng thống Pháp và Mỹ đã nói chuyện với nhau qua điện thoại, và đã nhất trí hợp tác tiến hành Hội nghị này, cùng với Brazil, Canada và một số nước khác.

Hội nghị có thể mở ra vào tháng ba sắp tới. Trước mắt, hôm nay Paris đã yêu cầu Câu Lạc bộ Paris, cơ chế tập hợp các nước chủ nợ của thế giới, xoá bỏ hoàn toàn món nợ của Haiti để giúp đỡ quốc gia này.

Quân đội Mỹ thiết lập một cầu không vận khổng lồ

Sức mạnh của Hoa Kỳ được thể hiện rõ ràng nhất trong chiến dịch này qua vai trò của quân đội. Hơn 4.000 lính Mỹ đã có mặt tại chỗ, và từ đây cho đến tuần sau, 6.000 lính Mỹ khác cũng sẽ tham gia đợt cứu trợ. Căn cứ Guantanamo của Mỹ đặt tại Cuba đang trở thành địa điểm trung chuyển hậu cần.

Hàng Không Mẫu Hạm USS Carl Vinson đã đến Haiti

Quân đội Mỹ đã được chính quyền Haiti chuyển giao nhiệm vụ kiểm soát sân bay Port au Prince. Lực lượng hải quân Mỹ, đặc biệt là hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson đã đến Haiti, chỉ 3 ngày sau cơn địa chấn ở cường độ 7. Trong khi chờ đợi, tàu bệnh viện mang tên là Comfort, với 250 giường bệnh và 12 phòng giải phẫu, sẽ cập bến Haiti trong tuần tới.

Sứ mạng đầu tiên của Mỹ tại Haiti, theo Lầu Năm Góc, là phân phát hàng cứu trợ và cứu

Tàu bệnh viện của Mỹ trên đường trực chỉ Haiti

nguy cho nạn nhân trong tình trạng hiểm nghèo. Trong hướng này, một cầu không vận khổng lồ tiếp tế cho Haiti đã bắt đầu hoạt động với trang thiết bị cấp cứu được chuyên chở bằng máy bay Hercule C-130. Lầu Năm Góc đang điều hành căn cứ hậu cần được đặt trên các tàu chiến của Mỹ, trong đó có hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson vừa kể.

Vãn hồi trật tự

Một em bé mồ côi sau trận động đất

Sứ mạng của lực lượng Mỹ tại Haiti, ngoài ra, còn bao gồm việc vãn hồi trật tự. Ở điểm này, các lãnh đạo Mỹ đã luôn luôn nhấn mạnh đến việc phối hợp hành động, một mặt với Liên Hiệp Quốc, và thứ nhì với chính quyền sở tại. Hoa Kỳ chỉ gánh vác việc giữ gìn trật tự trị an, nếu chính phủ Haiti kêu gọi. Trong hướng này, ngoại trưởng Mỹ, bà Hillary Clinton ngay khi đặt chân sang Haiti hôm qua, đã làm việc với tổng thống René Préval.

Trên nguyên tắc, vào ngày hôm nay, chủ nhật 17 tháng giêng, Hoa Kỳ và Haiti sẽ công bố một thông cáo chung về các quyết định đã được thỏa thuận trong cuộc hội đàm hôm qua giữa ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton và tổng thống Haiti René Préval. Hoa Kỳ đang cùng với Haiti và Liên Hiệp Quốc soạn thảo trên giấy trắng mực đen một văn kiện ấn định rõ chức năng của lính Mỹ và của các chuyên gia dân sự Mỹ hoạt động cứu trợ tại chỗ. Bà Hillary Clinton nhấn mạnh : ‘‘Mỹ đến đây để yểm trợ Haiti, chứ không phải để thay thế chính quyền Haiti’’.

Theo tiết lộ của phía Mỹ, bà Clinton đang mong đợi Quốc hội Haiti, hay nói đúng hơn một số dân biểu sống sót, ban bố tình trạng khẩn cấp tại Haiti. Việc này sẽ cho phép ông René Préval, tổng thống Haiti, được nắm nhiều đặc quyền, trong đó có khả năng ban hành tình trạng giới nghiêm và ủy thác cho quân đội Mỹ vai trò vãn hồi trật tự”

Tình trạng Haiti trở thành tin hàng đầu quan trọng choán hết các tin tức khác trên các truyền thanh, truyền hình và báo chí Tây Phương.

Đây là vedio cảnh hoan tàn đổ nát, thương tâm của người Haiti

Cảnh hoan tàn đổ nát sau trận động đất 12-01-2010 tại Haiti (sẽ nói tất cả)