Trong cáo phó của gia đình: “Jeb, Neil, Marvin, Doro và tôi đau buồn thông báo rằng sau 94 năm phi thường, người cha thân yêu của chúng tôi đã qua đời”, cựu tổng thống George W. Bush, tức Bush “con”, nói trong thông báo được công bố bởi người phát ngôn của gia đình Bush, Jim McGrath.

“George H.W. Bush là người đàn ông với những tính cách tốt đẹp nhất và là người cha tuyệt vời nhất mà một đứa trẻ có thể có. Toàn bộ gia đình Bush biết ơn sâu sắc cho cuộc đời và tình yêu của ông, cho sự tận tâm của những người đã quan tâm và cầu chuyện cho cha, cho lời chia buồn của bằng hữu và những người đồng bào”, cựu tổng thống Bush “con” cho biết.

Cuộc đời 94 năm của cựu tổng thống Bush “cha” bao gồm sự nghiệp chính trị kéo dài suốt 3 thập niên, một lần tái tranh cử thất bại vào Tòa Bạch Ốc nhưng lại được chứng kiến cảnh con trai mình, George W. Bush, trở thành tổng thống sau đó.

Washington Post nói rằng sự ra đi của ông đánh giá sự kết thúc của một kỷ nguyên, khi ông chính là người cuối cùng của thế hệ các cựu binh Đệ II Thế Chiến trở thành tổng thống, và là vị tổng thống đã chứng kiến nước Mỹ và thế giới bước khỏi cuộc Chiến Tranh Lạnh (Cold War) kéo dài 4 thập niên.

Bush bước vào Phòng Bầu Dục dưới chiếc bóng phủ của người tiền nhiệm Ronald Reagan, người từng là đối thủ và cũng là người ông từng phục vụ với vai trò Phó Tổng Thống. Nhưng cũng không có tổng thống nào bước vào Tòa Bạch Ốc với kinh nghiệm phong phú hơn ông: một phi công của Hải Quân Mỹ, một lãnh đạo trong ngành dầu mỏ, một nghị sĩ, một đại biểu tại Liên Hợp Quốc, chủ tịch đảng Cộng hòa, đặc phái viên đến Bắc Kinh, giám đốc CIA.

New York Times nhận định ông là một nhà ngoại giao và nhà kỹ trị xuất sắc, đã giúp kết thúc 4 thập niên Chiến tranh Lạnh và cả mỗi đe dọa xung đột hạt nhân, đã ứng phó thành công với sự sụp đổ của Liên Xô… Thế nhưng bất chấp mọi thành công về đối ngoại, nhiệm kỳ của ông đã kéo theo sự thất vọng của những cử tri cho rằng tổng thống đã xa rời cuộc sống hiện tại của họ. Năm 1992, cử tri từ chối Bush “cha” và chọn lấy một thống đốc thuộc đảng Dân Chủ vẫn còn ít tên tuổi từ Arkansas, Bill Clinton, để trở thành Tổng Thống Mỹ, mở ra kỷ nguyên các nhà lãnh đạo sinh ra trong thời hậu Thế chiến.

Nếu nhiệm kỳ của Bush “cha” đặt dấu chấm hết cho một kỷ nguyên, ông cũng kịp mở ra một thời đại mới. Năm 1991, ông tập hợp một liên minh toàn cầu tấn công vào Iraq để buộc nước này rút quân khỏi Kuwait. Chiến tranh Vùng Vịnh lần 1 là một thành công, ông đứng trên bục phát biểu tại Đồi Capitol và nghe những tiếng hô “Bush! Bush!” sau bài phát biểu. Tỷ lệ ủng hộ ông tăng đến 85% trong 4 ngày không kích thủ đô Baghdad của New York.

Tuy nhiên, cuộc chiến đó không phải một chiến thắng hoàn toàn. Ông thường phải bênh vực quyết định của mình về việc dừng cuộc tấn công trước khi lật đổ được Saddam Hussein và việc viện trợ trước đó cho Hussein.

Thế nhưng, nhiệm kỳ của ông cũng chứng kiến sự than phiền của cả 2 đảng Dân Chủ và Cộng Hòa rằng ngay giữa thời điểm kinh tế Mỹ tồi tệ nhất kể từ Thế chiến 2, ông Bush không có chương trình nghị sự nào cả.

Ông qua đời vào ngày 30/11 ở tuổi 94. USA Today gọi sự ra đi vào lúc này của cựu tổng thống là một chi tiết “không khác gì tiểu thuyết của Shakespeare”, khi người vợ suốt 73 năm của ông, Barbara Bush vừa qua đời hồi tháng 4 năm nay.

Bush “cha” là con trai của thượng nghị sĩ Pescott Bush, bang Connecticut. Hai người con trai của ông, một người là George W. Bush, là tổng thống thứ 43 của Mỹ, người còn lại là Jeb Bush, thống đốc của Florida trong hai nhiệm kỳ.

Tin từ báo chí Mỹ