Ông William Taylor, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine 2006-2009

Những gì hai cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine nói với Nightly trong tuần này trong khi thế giới chờ đợi để biết Putin có bắt đầu cuộc chiến lớn nhất ở châu Âu kể từ những năm 1940 hay không?

Ông William Taylor, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine cho biết, Tổng thống Nga dường như không hiểu về con người Ukraine!

“Putin nghĩ rằng nếu ai đó nói tiếng Nga, họ sẽ ủng hộ ông ấy và nước Nga. Hóa ra, thưa ông Putin, không phải vậy” – Ông Taylor từng là đại sứ của Hoa Kỳ ở Ukraine từ năm 2006-2009 cho biết “kể từ khi Nga xâm lược Ukraine năm 2014, người dân Ukraine, dù nói nói tiếng Nga, Ukraine, Hungary hay Đức, họ rất ghét Tổng Thống Putin”.

Tuy vậy, những trở ngại đó sẽ không giúp gì để ngăn cản Putin xâm lăng Ukraine! Một cuộc xâm lăng mà tình báo Mỹ lượng giá chừng 50,000 dân thường thiệt mạng hoặc bị thương, dẫn đến sự sụp đổ của thủ đô Kiev trong vòng vài ngày và bùng lên một cuộc khủng hoảng nhân đạo đến 5 triệu người tị nạn. Tổng thống Joe Biden hôm nay cho biết: “Vào thời điểm này, tôi tin rằng ông ấy đã đưa ra quyết định”, để xâm lược Ukraine, trích dẫn “khả năng tình báo đáng kể” cho đánh giá của ông Biden.

Nếu chúng ta cho rằng Putin sẽ làm bất cứ điều gì để thay đổi nhận thức của dân Ukraine về Nga, thì đó là một “thất bại lớn”. Ông Steven Pifer, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Ukraine từ năm 1998-2000 và hiện là đồng nghiệp của William J. Perry tại đại học Stanford cho biết, gần 200,000 quân Nga đã xếp hàng để tham gia một cuộc tấn công, điều này đã tạo điều kiện cho khối NATO và các nước phương Tây ủng hộ Ukraine. Cựu đại sứ Pifer cho đó là một sự sai lầm và thất bại to lớn của Putin.

Ông William Taylor nói, không chỉ NATO, châu Âu dính chặt vào nhau mà cả Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky cũng không rời mắt nhìn về NATO, có thể sẽ khiến ông Putin ngạc nhiên. Ông Pifer nói, giờ đây, Putin phải đối diện với một sự lựa chọn: từ chối, đồng ý rút lui với tỏ ra yếu thế, hoặc xâm lược và chấp nhận một cuộc sa lầy… tiến thối lưỡng nan.

Taylor nói, chiến tranh sẽ tàn khốc đối với Ukraine. Hoa Kỳ lượng định Nga có từ 169,000 đến 190,000 quân nhân ở trong và biên giới Ukraine, bao gồm cả quân đội ở biên giới Belarus, Crimea và các lực lượng khác do Nga cầm đầu ở miền Đông Ukraine. Các giới chức Tây Phương cảnh báo rằng các hành động khiêu khích và đạn pháo mới rót vào ở các khu vực ly khai miền Đông Ukraine có thể đó là Putin khiêu khích để Ukraine trả đũa rồi lấy đó là cái cớ để phát động một cuộc tấn công quy mô.

“Mối quan tâm lớn nhất của cựu đại sứ Taylor quân và dân Ukraine sẽ bị giết bởi hỏa tiễn đạn đạo từ xa, chiến đấu cơ dội bom trên không,  đến tuần dương hạm dưới biển nã pháo và rót hỏa tiễn. Tôi rất lo lắng cho nhiều bạn bè tôi ở Ukraine”

Ông Steven Pifer, cựu đại sứ Hoa kỳ tại Ukraine 1998-2000

Ông Steven Pifer nói rằng, để hiểu được thời điểm hiện tại, chúng ta phải xem xét các lựa chọn của Putin trong thập niên qua. Ông nói: Trong khi các chính sách của Putin từ lâu đã khiến Ukraine xa lánh, thì các hành động của ông vào năm 2014 đã làm gia tăng tình cảm chống Nga của người Ukraine. Nga đã xâm lược và sáp nhập Crimea, đồng thời hỗ trợ và xúi dục dân nước này nổi dậy thành lập các tiểu quốc “cộng hòa nhân dân” đòi độc lập gây ra chiến tranh ở vùng Donbass, gây chiến tranh cách đây hơn bảy năm đã khiến hơn 14,000 người thiệt mạng.

Theo một cuộc thăm dò, hiện 62% người Ukraine ủng hộ đất nước của họ gia nhập NATO, tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2014. Con số này phản ánh sự thay đổi thái độ của người Ukraine – Chứng minh rằng Putin khó có thể gây được ảnh hưởng đối với dân Ukraine.

Ông Pifer nói, ông Putin đang đánh giá thấp mức độ phản kháng mà ông sẽ phải đối mặt từ người Ukraine.

Ông Pifer vừa mới rời Ukraine về Mỹ cách đây hai tuần ông cho biết “về cơ bản, dân Ukraine nói rằng nếu quân Nga đến, mỗi người sẽ lấy một khẩu súng”.

Lê Thành Nhân biên soạn
Theo POLITICO Nightly