Chung quanh việc Joe Biden rút lui vị trí Ứng Cử Viên Tổng Thống của đảng Dân Chủ hiện nay.
Nhiều nguồn tin trong Đảng Dân Chủ và giới tài phiệt ủng hộ Joe Biden nói rằng “Ứng Cử Viên Joe Biden nên rút lui vị trí chạy đua ghế Tổng Thống 2024 để thay thế một ứng cử viên khác”. Trong Đảng Cộng Hòa, hôm qua, Chủ Tịch Hạ Viện Mike Johnson lên tiếng đề nghị “Nội các nên xem xét loại bỏ Biden thông qua Tu chính án thứ 25” (Cabinet should consider removing Biden through 25th Amendment). Ông Johnson nói “các thành viên trong Nội các của Tổng thống Biden nên cân nhắc việc xử dụng Tu chính án thứ 25 để loại ông Biden khỏi chức vụ do thành tích tranh luận yếu kém của ông vào tối thứ Năm”. Có lẽ Tu Chánh Án 25 là truất quyền của một tổng thống đương nhiệm hơn là Ứng Cử Viên Tổng Thống của một Đảng Dân Chủ. Tu chính án thứ 25 của Hiến Pháp Hoa Kỳ quy định việc kế nhiệm tổng thống rằng: Nếu phó tổng thống và đa số Nội Các có thể bỏ phiếu tuyên bố tổng thống “không thể thực hiện các quyền hạn và nhiệm vụ của Tổng Thống” và chuyển giao quyền hạn cho phó tổng thống. Điều đề nghị của Chủ Tịch Quốc Hội thuộc đảng Cộng Hòa dường như khó thực hiện bởi Phó Tổng Thống Kamala Harris hiện đang mạnh mẽ bênh vực cho cuộc tranh luận TT Joe Biden, thì không có lý do gì mà bà ta đề nghị TT Biden từ bỏ chức vụ Tổng Thống nước Mỹ.
Về việc nội bộ Đảng Dân Chủ muốn “thay ngựa giữa dòng” cũng không dễ dàng. Nếu có thì xẩy ra trong những trường hợp như sau:
1) Joe Biden tự ý rút lui ứng cử viên Tổng Thống 2024 (UCVTT 2024) trước Đại Hội Toàn Quốc Đảng Dân Chủ tại Chicago tiểu bang Illinois từ 19-22 tháng 8 năm 2024?
2) Nếu Joe Biden KHÔNG tự ý rút lui cuộc đua Tổng Thống?
3) Nếu Joe Biden tự động rút lui sau Đại Hội Đảng Dân Chủ vào 19-22/08/2024 tại thành phố Chicago?
Trường hợp Biden tự ý rút lui trước Đại Hội đảng Dân Chủ tháng 8/2024:
Đây là trường hợp dễ dàng nhất cho Đảng Dân Chủ để tự do chọn một ứng cử viên tổng thống mới. Ông Biden có thể làm như vậy trong thời gian còn lại của nhiệm kỳ Tổng Thống ở Tòa Bạch Ốc. Trường hợp này là Joe Biden tự động rút lui trước khi được chính thức đề cử Ứng Cử Viên TT năm 2024 tại đại hội Đảng Dân Chủ vào tháng 8/2024 tại Chicago.
Chuyện này, thấy dễ nhưng không suôn sẻ và đưa đảng Dân Chủ đến phức tạp cho cuộc chạy đua chung. Nên nhớ rằng Đại Hội Đảng Dân Chủ có khoảng 4,000 đại biểu về tham dự, trước đây những đại biểu này đã cam kết đề cử Ứng Cử Viên Joe Biden đại diện cho đảng Dân Chủ ra tranh cử Tổng Thống. Tại các đại hội sơ bộ, ông Biden đã thắng được 3900/4000 tức 97.5%. Đại đa số đại biểu đồng thuận đó cho thấy ảnh hưởng của Joe Biden đối với các đại biểu về tham dự đại hội không nhỏ, sẽ tạo nên một sự phật lòng xáo trộn lung tung như đàn ong vỡ tổ nếu Biden “giữa đường gãy cánh”. Hậu quả của nó sẽ tác hại là đưa đảng Dân Chủ đi tàu bay giấy không những đối với chiếc ghế Tổng Thống và còn nhiều ghế tại Hạ Viện và Thượng Viện Hoa Kỳ cùng các thống đốc tiểu bang đều bị ảnh hưởng.
Trường hợp Biden KHÔNG tự ý rút lui:
Nếu Biden không tự ý rút lui, vẫn tiếp tục cuộc đua với Trump thì không thể nào và cũng không ai có thể thay thế Ứng Cử Viên của đảng Dân Chủ chạy đua vào Tòa Bạch Ốc. Có thể nói đây là trường hợp không cần bàn cãi nữa, thua thì ráng chịu!
Trường hợp Joe Biden tự rút lui sau Đại Hội Đảng Dân Chủ vào tháng 8/2024:
Sau đại Hội Đảng Dân Chủ 8/2024, thì Biden đã được đại hội chọn Ứng Cử Viên năm 2024 rồi. Trong trường hợp quá nghiêm trọng, thì chủ tịch đảng Dân Chủ, ông Jaime Harrison có thể triệu tập một “cuộc họp đặc biệt” toàn bộ DNC (Democractic National Committee), gồm khoảng 500 thành viên. Chỉ cần đa số phiếu bầu của những thành viên hiện diện đủ để chọn ra ứng cử viên tổng thống và phó tổng thống mới. Đây là cuộc “đua ngựa hậu trường” trông ra không khá cho lắm, sự thua cuộc đã thấy trước mắt.
Nhiều người hỏi PTT Kamala Harris sẽ thay thế Joe Biden được không?
Nếu Biden từ chức thì bà Kamala Harris sẽ tự động trở thành tổng thống, nhưng bà Harris không nghiễm nhiên thành Ứng Cử Viên hàng đầu của Đảng Dân Chủ. Bà Harris cũng không phải là người được Đảng Dân Chủ đề cử nếu Biden rút lui.
Đảng Dân Chủ sẽ không tự động chuyển sang bà Kamala Harris như hiến pháp Hoa Kỳ quy định khi Tổng Thống không còn (vì bất cứ trường hợp gì) thì Phó Tổng Thống lên thế. Trong đảng Dân Chủ thì khác, Đại Hội đảng Dân Chủ tổ chức cuộc họp, bỏ phiếu Ứng Cử Viên tổng thống. Vì vậy, theo luật Đảng, bà Harris phải giành được đa số đại biểu tại cuộc họp của Đảng mới được chọn. Còn không, Ứng Cử Viên Tổng Thống sẽ là thành viên nào được nhiều phiếu nhất trong cuộc họp đặc biệt của Đảng Dân Chủ.
Sự thay đổi ứng cử viên cao nhất giữa đường đua sẽ tạo ra một sự khủng hoảng chưa từng có trong sinh hoạt đảng ở Mỹ. Trong nhiều năm, một đảng chính trị quốc gia chưa bao giờ thay thế người được đề cử của Đảng, với lý do duy nhất là đảng đó rất dễ thất bại trong cuộc Tổng Tuyển Cử quốc gia.
Hiện nay những nhân vật lãnh đạo trong Đảng Dân Chủ vẫn còn mạnh mẽ ủng hộ Joe Biden là Ứng Cử Viên Tổng Thống năm 2024. Còn Joe Biden vẫn cứ tiếp tục từng inch tiến tới đi vận động bầu cử ở nhiều tiểu bang không ngại tuổi già. Cho thấy Biden sẽ ở lại làm Ứng Cử Viên Tổng Thống 2024. Còn những trường hợp thay thế Ứng Cử Viên Tổng Thống trước hay sau Đại Hội Đảng Dân Chủ xem ra khó xẩy ra – sợ rằng “đánh chuột bể bình”. Đảng Dân Chủ không dại gì làm điều đó!.
Ông Trump qua cuộc tranh luận “bất chiến tự nhiên thành” đã phê bình Biden rằng “không phải Biden già mà vì ông ấy thiếu khả năng”. Nếu ông Trump nói ông Biden già thì ông Trump chẳng trẻ gì khi chỉ kém Biden 3 tuổi.
Việc ông Biden thua đậm trong kỳ tranh luận tối 27/06, làm cho đảng Dân Chủ rối loạn là dấu hiệu mất ghế Tổng Thống trong tháng 11 tới. Theo luật bầu cử ở Mỹ, còn hai kỳ tranh luận để Joe Biden vớt vát lại những gì đã mất ở kỳ đầu. Nhưng không biết ông có phép “cải lão hoàn đồng” được không? Hoặc ông dùng chiến thuật gì? Nếu vẫn tính cố hữu nói lắp bắp có từ thời thơ ấu nay hình như đang mạnh mẽ trở lại trong tuổi già thì lại càng tệ hơn.
Hoa Kỳ, ngày 29 tháng 6 năm 2024
Lê Hoành Sơn