Tấn công khắp mặt trận

Hôm thứ Sáu tuần qua, ông Trump dọa sẽ còn sẵn sàng đánh tiếp vào 267 tỷ đô la hàng Tàu Cộng, tức là gần như toàn bộ hàng xuất khẩu sang Mỹ của Tàu Cộng với trị giá lên đến 500 tỷ đô la.
Không chỉ đánh trực tiếp vào hàng nhập từ Tàu Cộng. Ông Donald Trump mở mặt trận mới nhắm tới cả các sản phẩm Mỹ có dính bàn tay gia công của người Tàu Cộng. Hôm thứ Bảy (08/09), ông Trump tỏ ra không khoan nhượng với công ty  khổng lồ công nghệ Mỹ Apple, cảnh báo hãng này nên sản xuất các sản phẩm của mình tại Mỹ để tránh bị đánh thuế nặng.

Ông Trump tung ra dòng Twitter : “Giá thành của Apple có thế sẽ bị tăng vì mức thuế chúng tôi áp dụng đối với hàng Tàu Cộng. Nhưng có một giải pháp đơn giản mà không bị thuế gì hết, thậm chí còn được hưởng lợi thuế. Hãy chế tạo sản phẩm của quý vị tại Hoa Kỳ thay vì Tàu Cộng. Các vị hãy bắt đầu ngay từ giờ xây dựng các nhà máy mới đi.“

Trước đó nhà khổng lồ về thiết bị tin học Apple cho biết là một phần lớn các sản phẩm của hãng có thể sẽ bị dính đòn thuế quan đánh vào Tàu Cộng. Lãnh đạo công ty gửi thư lên chính phủ Mỹ tỏ lo ngại chính sách thuế đánh vào Tàu Cộng có thể sẽ làm giảm tăng trưởng và sức cạnh tranh kinh tế Mỹ, giảm sức tiêu dùng nội địa khi giá cả hàng hóa tăng. Thế nhưng có vẻ như không gì có thể lay chuyển quyết tâm của ông Trump.

Tính đường “di tản”

Đến lúc này Tàu Cộng chỉ có thể đáp trả bằng những tuyên bố sẽ “trả đũa tương xứng” hay “kiên quyết bảo vệ quyền lợi hợp pháp” của mình… Về phần mình các công ty Tàu Cộng không thể ngồi chờ các nhà chính trị đã phải tính đường lo giảm thiểu thiệt hại.

Cách duy nhất của họ để tránh đòn tấn công của Donald Trump là tìm đường lắp ráp sản phẩm của mình ở nơi khác, tránh cái địa danh Tàu Cộng ra. Theo AFP, đã có rất đông các công ty Tàu Cộng sản xuất lốp xe, đồ nhựa hay dệt may bắt đầu khai triển việc di dời nhà xưởng sản xuất sang nước khác.

Tháng trước, HL Corp, một nhà sản xuất phụ tùng xe đạp thông báo chuyển nhà máy sản xuất sang Việt Nam.  Công ty giải thích lý do đơn giản là địa điểm sản xuất mới sẽ tránh hoặc chí ít là giảm bớt tác động của thuế Mỹ. Trong các mặt hàng nhập từ Tàu Cộng, ông Trump đặc biệt nhắm vào sản phẩm xe đạp điện Tàu Cộng.

Chuyên gia Christopher Roger, thuộc văn phòng thông tin thương mại Panjiva có trụ sở tại New York nhận xét : “Mức thuế mới của Mỹ dẫn tới điều không tránh khỏi là các công ty phải điều chỉnh nguồn cung ứng khi họ bất ngờ bị giảm sức cạnh tranh 25%”.

Thực tế thì xu hướng di dời sản xuất sang nước khác không phải là mới đối với Tàu Cộng trong thời gian gần đây. Trong tình trạng thị trường lao động trong nước bão hòa, giá nhân công địa phương tăng, các quy định về chuẩn mực môi trường bị thắt chặt hơn, công nghiệp Tàu Cộng nói chung đã tìm đường di dời một phần sản xuất sang nước khác, chủ yếu là trong khu vực Đông Nam Á.

Những căng thẳng thương mại Mỹ – Trung giờ đây trở thành chất xúc tác thúc đẩy xu hướng này cho dù cuộc di cư có thể để lại hệ quả là làm trầm trọng thêm nạn thất nghiệp tại Tàu Cộng, theo các chuyên gia kinh tế Tàu Cộng.

Trước cuộc chiến thương mại, đã có nhiều công ty đa quốc gia như Hasbro, chuyên làm đồ chơi, Olympus (máy ảnh) hay Decker (giày dép) đã rời nhà xưởng ra khỏi Tàu Cộng. Giờ đây các công ty của Tàu Cộng theo chân các công ty trên ra đi.

Một thí dụ khác được AFP dẫn ra, đó là công ty Hailide New Material của Tàu Cộng, có nhà máy lớn đóng ở Chiết Giang chuyên sản xuất sợi công nghiệp chủ yếu để xuất khẩu sang Mỹ.

Tháng trước lãnh đạo công ty này đã thông báo với các cổ đông : “Hiện tại chúng ta sản xuất toàn bộ tại Tàu. Để tránh rủi ro từ các biện pháp chống phá giá và bị đánh thuế cao, sau khi đã thanh tra kỹ lưỡng, chúng tôi quyết định xây dựng một nhà máy tại Việt Nam”.

Để thực hiện dự án này, công ty đã bỏ ra khoản đầu tư 155 triệu đô la. Nhà máy mới ở Việt Nam giúp tăng 50% sản lượng của công ty, sẽ được dùng như là cơ sở xuất hàng sang Mỹ.

Những thí dụ tương tự không thiếu hiện nay ở Tàu Cộng. Đó là một công ty chuyên về may mặc chuyển sang đóng ở Miến Điện, một nhà sản xuất đệm giường vừa khánh thành cơ sở sản xuất ở Thái Lan, một nhà chế tạo động cơ vừa mua một nhà máy ở Mexico…

Trong khi đó Linglong Tyre, tận dụng nguồn tín dụng rẻ đã xây dựng một nhà máy làm lốp xe hơi với giá trị đầu tư gần 1 tỷ đô la tại Serbia, ngay cửa ngõ vào Liên Hiệp Châu Âu. công ty cho rằng xây nhà máy ở nước ngoài giúp họ có tăng trưởng gián tiếp nhờ tránh được hàng rào thương mại.

Trở lại với mặt hàng xe đạp. Ngành công nghiệp này đã không còn đặt trọng tâm vào Tàu Cộng từ lâu và họ đã khai triển di dời sản xuất sang Việt Nam.

Giải thích với AFP, Alex Lee, phụ trách bán hàng quốc tế của hãng HL Corp cho biết : Các loại xe đạp “made in Vietnam” sẽ không bị áp thuế chống phá giá của Mỹ cũng như của châu Âu, giá nhân công địa phương thấp hơn Tàu Cộng.

Xe đạp điện Tàu Cộng là đối tượng của thuế quan Mỹ cũng như châu Âu. Từ tháng 7, châu Âu đã áp dụng thuế chống phá giá tăng từ 24 lên 84% đánh vào mặt hàng này vì cho rằng các nhà sản xuất Tàu Cộng được Ngân Hàng Nhà Nước trợ giá cho vật liệu nhôm sản xuất xe.

Thế nhưng HL quả quyết vẫn tiếp tục hưởng hỗ trợ của chính phủ Tàu Cộng ngay cả sau khi đã dời một phần sản xuất ra nước ngoài. HL đã chuyển sang Việt Nam sản xuất các chi tiết phuộc xe đạp bằng nhôm.

Cuộc đấu thương mại Mỹ -Trung dường như không có dấu hiệu đình chiến cho đến lúc này mà còn thậm chí có chiều phát triển thành cuộc chiến tổng lực không thể dự báo bên nào thắng, bên nào thua. Điều có thể thấy ngay là tác động của cuộc chiến này không chỉ giới hạn ở hai cường quốc kinh tế hàng đầu thế giới này.