Hình minh họa – Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump hôm thứ Hai ngày 17 tháng 9, 2018 đã chính thức thông báo đánh thuế 10% lên khoảng 200 tỷ USD hàng hóa nhập từ Trung Cộng. Gói thuế này sẽ tăng lên 25% vào cuối năm nay.

Một giới chức cao cấp của Tòa Bạch Ốc nói với Reuters rằng việc thu thuế 10% với hàng ngàn sản phẩm nhập từ Trung Cộng trị giá khoảng 200 tỷ USD sẽ bắt đầu từ 24/9, nhưng tới cuối năm 2018, mức thuế sẽ tăng lên 25%. Lộ trình đánh thuế này của chính phủ Trump được cho là để giúp các doanh nghiệp Mỹ có thời gian điều chỉnh chuỗi cung ứng của họ tới các nước thay thế khác.

Tại Bắc Kinh, Bộ Ngoại giao Trung Cộng đã tuyên bố rằng họ sẽ trả đũa phù hợp nếu Washington áp gói thuế mới.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Cộng Cảnh Sảng hôm thứ Hai 17/9 (giờ Trung Cộng) đã nói với báo giới trong cuộc họp báo thường nhật: “Nếu Mỹ tiến hành bất kỳ biện pháp thuế quan mới nào, Trung Quốc sẽ phải thực hiện các biện pháp trả đũa để bảo đảm vững chắc quyền và lợi ích hợp pháp của chúng tôi”.

Trong thông báo về vòng thuế quan mới áp lên Trung Cộng hôm 17/9, Tổng thống Trump cảnh báo rằng nếu Trung Cộng thực hiện hành động trả đũa nông dân và ngành công nghiệp Mỹ, “chúng tôi sẽ lập tức thực thi vòng áp thuế thứ ba, với việc đánh thuế lên thêm khoảng 267 tỷ USD hàng hóa nhập từ Trung Cộng”.

“Một lần nữa, tôi thúc giục các lãnh đạo Trung Cộng hãy thay đổi hành động để chấm dứt thực thi thương mại bất công. Hy vọng rằng, bản thân tôi và Chủ tịch Tập Cận Bình người mà tôi rất tôn trọng và quý mến cuối cùng sẽ giải quyết được tình hình thương mại hiện nay”, ông Trump nói.

Hai tháng gần nhất, Mỹ đã áp gói thuế đầu tiên lên 50 tỷ USD hàng nhập từ Trung Cộng (34 tỷ USD có hiệu lực ngày 6/7 và 16 tỷ USD có hiệu lực ngày 23/8) để ép chế độ Bắc Kinh phải thực hiện các thay đổi về chính sách thương mại, chuyển giao công nghệ và trợ cấp ngành công nghiệp kỹ thuật cao của họ.

Hai bên cũng đã tiến hành bốn vòng đàm phán song phương ở các cấp bộ trưởng và thứ trưởng nhưng không đạt được kết quả nào đáng kể. Tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin đã gửi lời mời tới các giới chức cao cấp của Trung Cộng để sắp xếp vòng đàm phán tiếp theo, nhưng cho tới nay hai bên vẫn chưa lên được kế hoạch cụ thể.

Trong tuyên bố hôm 17/9, ông Trump nhấn mạnh: “Chúng tôi đã rất rõ ràng về loại thay đổi mà Trung Cộng cần thực hiện, và chúng tôi đã cho Trung Cộng mọi cơ hội để đối xử công bằng hơn với chúng tôi. Nhưng cho tới nay, Trung Cộng đã không sẵn sàng thay đổi cách hành xử của họ”.

Một giới chức cao cấp chính phủ Trump nói với báo giới rằng Mỹ vẫn để ngỏ khả năng đàm phán thêm nữa với Trung Cộng, nhưng không nói chi tiết về các cuộc đàm phán mới sẽ diễn ra khi nào.

Vị giới chức này nói rằng đây không phải là nỗ lực để đè nén Trung Cộng, mà đây là nỗ lực làm việc với Trung Cộng và nhấn mạnh “đã đến lúc quý vị phải giải quyết các thực thi thương mại bất công mà chúng tôi và các bên khác đã xác nhận rằng cách hành xử đó đã gây tổn hại cho toàn bộ hệ thống thương mại”.

Một số nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa Hoa Kỳ đã thúc giục chính phủ Trump phải theo đuổi các cuộc đàm phán với Trung Cộng để giải quyết những khác biệt về thương mại, trong khi tán dương lập trường cứng rắn của ông Trump về thực thi thương mại và sở hữu trí tuệ bất công đối với chế độ Bắc Kinh.

Tuy nhiên, các Đảng viên Dân chủ phần lớn phản đối nghị trình của Tổng thống Trump về chính sách thương mại với Trung Cộng nói riêng và các chính sách thương mại toàn cầu nói chung như việc ông Trump phê bình và rút khỏi các hiệp định thương mại đa phương.

Theo Reuters, sự leo thang căng thẳng thương mại Mỹ – Trung đã khiến cho thị trường chứng khoán toàn cầu rung chuyển. Wall Street đóng cửa phiên với ngập sắc đỏ và tuyên bố đánh thuế Trung Cộng của ông Trump cũng khiến cổ phiếu Trung Cộng giảm hơn 1% điểm, với chỉ số Shanghai Composite Index giảm xuống 2.651,79 điểm, mức thấp nhất kể từ năm 2014.

Theo tài liệu báo chí Mỹ & thế giới