Thông cáo phát hành ngày hôm qua của Ủy Ban Châu Âu ghi rõ : « Khối lượng lớn hàng hóa thương mại đường biển qua vùng này cho thấy tự do hàng hải và hàng không là điều quan trọng hàng đầu đối với EU. Liên Hiệp Châu Âu cần cổ vũ Trung Quốc đóng góp vào sự ổn định của khu vực…và ủng hộ trật tự quốc tế trên cơ sở luật pháp ».

Ủy Ban Châu Âu tránh chỉ trích trực tiếp Bắc Kinh, đối tác thương mại chủ yếu của Liên Hiệp Châu Âu (EU), nhưng cảnh báo trong một văn bản mới về chính sách, là Châu Âu « phản đối các hành động đơn phương có thể phương hại đến nguyên trạng và làm gia tăng căng thẳng ». Đây là dấu hiệu cho thấy sự quan ngại của Châu Âu trước việc Trung Quốc bồi đắp và quân sự hóa các đảo trên Biển Đông.

Dự thảo chính sách đối với Trung Quốc trong năm năm tới của Ủy ban Châu Âu viết : « EU muốn rằng tự do hàng hải và hàng không được tôn trọng tại Biển Hoa Đông và Biển Đông ». Các quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu sẽ phải thông qua dự thảo này.

Trong khi Liên Hiệp Châu Âu giữ thái độ trung lập trong vấn đề tranh chấp Biển Đông giữa Trung Quốc và các quốc gia Châu Á khác, Washington thúc giục Bruxelles lên tiếng phản đối việc Bắc Kinh yêu sách hầu như toàn bộ Biển Đông. Hoa Kỳ nói rằng Trung Quốc có hành vi cưỡng chiếm tuyến đường hàng hải huyết mạch mà Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei, Đài Loan cũng đòi hỏi chủ quyền.

Tháng trước, hai chiến đấu cơ Trung Quốc đã bay chặn một phi cơ trinh sát quân sự Mỹ trên Biển Đông, yêu cầu Washington chấm dứt giám sát gần Trung Quốc. Vụ này xảy ra một tuần sau khi khu trục hạm tên lửa dẫn đường USS William P.Laurence đi vào vùng 12 hải lý xung quanh đá Chữ Thập mà Bắc Kinh đang ra sức đào đắp.

Dù cẩn trọng trong từ ngữ, Liên Hiệp Châu Âu ngày càng quan ngại trước tình trạng căng thẳng hiện nay, và bộ trưởng Quốc Phòng Pháp Jean-Yves Le Drian trong tháng 6/2016 đã kêu gọi Châu Âu tiến hành các cuộc tuần tra « thường xuyên và công nhiên » tại Biển Đông.

Thụy My