Trang nhà https://www.vietquoc.org mỗi tuần đưa một bài về y học thường thức để qúy độc giả đọc và chăm sóc sức khoẻ, tuần này nói về “Cao Mỡ Trong Máu” của Bác Sĩ Phạm Hoàng Trung.

Lượng cholesterol trong máu là 200 mg/dl hoặc thấp hơn thì được coi là trong mức độ an toàn. Nếu mức độ cholesterol trong máu hơn 200 thì coi như bị cao mỡ trong máu. Mức độ từ 200 tới 239 là sát mí (borderline), và người nào có mức độ mỡ trong máu mà trên 240 thì có rất nhiều nguy cơ bị bệnh về tim mạch. Cao mỡ trong máu sẽ làm đường kính động mạch bị nhỏ hẹp lại do nguyên nhân mỡ tạo thành những mảng (plaque) bám vào vách bên trong động mạch, tình trạng này làm máu bị cản trở không dẫn được đầy đủ vào óc, thận, bộ phận sinh dục, tay chân và tim.

Cao mỡ trong máu là một trong những nguyên nhân chính gây nên bệnh tim. Cao mỡ trong máu cũng là nguyên nhân liên quan tới những bệnh khác như sạn mật, liệt dương, tâm trí suy nhược và cao máu. Bị bướu nhỏ trong ruột (colon polyps) và ung thư (cancer), đặc biệt là ung thư nhiếp hộ tuyến và ung thư ngực, cũng được biết là do nguyên nhân liên quan tới tình trạng cao mỡ trong máu. Mặc dầu có quá nhiều cholesterol trong máu thì không tốt cho sức khỏe nhưng thật sự cholesterol cũng cần thiết cho cơ thể để tạo màng tế bào, tạo kích thích tố và giúp cho tiến trình tiêu hóa.

Mặc dầu Hiệp Hội về tim ở Hoa Kỳ khuyến cáo thức ăn hàng ngày chúng ta chỉ cần có khoảng 300 mg cholesterol hoặc ít hơn, nhưng thật sự nếu chúng ta ăn những thức ăn hoàn toàn không có cholesterol cũng không sao hết vì cơ thể chúng ta cũng đủ sức sản xuất đủ lượng cholesterol cần thiết cho cơ thể. Vào khoảng 80% cholesterol có trong cơ thể chúng ta được sản xuất từ lá gan, 20% cholesterol còn lại là do nguồn thực phẩm mà chúng ta ăn vào. Cholesterol di chuyển từ gan vào máu đến những cơ quan khác nhau của cơ thể bằng những phương tiện được gọi là phân tử mỡ đạm (lipoproteins). Những tế bào của cơ quan sẽ nhận đủ những cholesterol cần thiết, số cholesterol thặng dư sẽ ở lại trong máu chờ cho những phân tử mỡ đạm khác chuyên chở lại về gan. Có 2 loại mỡ đạm :

• Mỡ đạm mật độ thấp, low-density lipoproteins gọi tắt là LDL là loại cholesterol xấu (bad cholesterol).
• Mỡ đạm mật độ cao, high-density lipoproteins gọi tắt là HDL là loại cholesterol tốt (good cholesterol).

Phân tách khả năng hoạt động của từng loại mỡ đạm thì chúng ta sẽ biết tại sao gọi là cholesterol xấu và cholesterol tốt. Mỡ đạm mật độ thấp (LDL) mang đầy cholesterol từ lá gan đến cung cấp cho những tế bào của cơ thể. Ngược lại mỡ đạm mật độ cao (HDL) di chuyển trong máu với nhiệm vụ chuyên chở những cholesterol thặng dư về lại lá gan để cất giữ. Nếu mọi sự tiến triển đúng thì hệ thống điều hòa cholesterol trong người sẽ được cân bằng tốt đẹp. Nhưng nếu có quá nhiều cholesterol trong máu để HDL có thể chuyên chở lại về gan để cất giữ hoặc nếu không đủ HDL để làm công việc trên thì hiện tượng cao mỡ trong máu sẽ xẩy ra, lúc đó cholesterol sẽ tạo thành những mảng (plaque) bám vào vách bên trong của động mạch làm nghẽn động mạch và từ đó có thể tạo nên cơn đau tim hoặc kích tim (heart attack). Hoặc có quá nhiều LDL cũng có nhiều nguy cơ bị đau tim như vừa kể trên.

Nếu chúng ta có mức độ cholesterol 200, trung bình với HDL là 80 và LDL là 120 thì chúng ta ít có nguy cơ bị đau tim. Nói tóm lại nếu HDL càng cao, LDL càng thấp thì tốt; còn nếu HDL thấp mà LDL cao thì dễ có nguy cơ bị bệnh về tim mạch.

Người nào có mức độ cholesterol sát mí (200-239) thì nên theo một chế độ ăn uống kiêng cử để làm giảm cholesterol và nên đi thử lại một năm ít nhất là một lần để xem mức độ cholesterol có giảm xuống không. Còn người nào có mức độ cholesterol mà trên 240 thì phải kiêng cữ và theo dõi kỹ hơn nữa. Nếu một thời gian mà mức độ cholesterol không xuống thì bệnh nhân thường được khuyên nên dùng thuốc để làm giảm cholesterol.

Nói chung những loại thuốc làm giảm cholesterol được kê toa trên thị trường như Provastatin, Mevacor… được làm bằng những hóa chất để ép buộc lá gan ngưng bài tiết một chất enzyme đặc biệt có khả năng giúp sản xuất cholesterol. Sự ép buộc lá gan trái thiên nhiên này dần dà sẽ làm hư hại đến lá gan.

Có thể dùng các loại thuốc sau đây:

1. Grape Seed Extract (Tinh chất hột nho) : làm giảm cholesterol trong máu một cách tự nhiên vì chất này có khả năng chống oxít hóa rất mạnh, mạnh gấp 50 lần hơn Vitamin E và mạnh 20 lần hơn Vitamin C. Chất này cũng có khả năng lọc các độc tố trong cơ thể.
2. Grapefruit Extract (Tinh chất bưởi) : có chứa nhiều chất pectin giúp làm giảm cholesterol. Chất Pectin cũng được biết là làm chậm lại sự hấp thụ thức ăn vào ruột, thành thử rất tốt cho những người bị bệnh tiểu đường.
3. Garlic Extract (Tinh chất tỏi) : làm giảm cholesterol trong máu và giúp tiêu hóa tốt. Tỏi làm giảm cao máu bằng cách làm dãn nở thành động mạch. Tỏi cũng làm giảm nguy cơ máu đông đóng cục và từ đó giúp ngăn ngừa bệnh kích tim (heart attacks)
4. Green Tea Extract (Tinh chất trà xanh) : được người Trung Hoa uống để làm tiêu mỡ sau bữa ăn. Trà xanh cũng được dùng để giúp xuống cân bằng cách làm tiêu những chất mỡ dư thừa và giúp cân bằng lượng đường và insulin trong máu.
5. Flax Seed Extract : Hạt này có chứa nhiều chất acid omega-3 và nhiều chất sợi giúp làm giảm cholesterol trong máu.
6. Oat Bran Extract (Tinh chất cám lúa mạch) : chứa đựng nhiều chất sợi (fiber) giúp làm giảm cholesterol và cân bằng lượng đường trong máu.
7. Noni (Nhàu) : Những thử nghiệm lâm sàng cho thấy nhàu làm giảm cholesterol nếu uống trong thời gian lâu dài. Ngăn ngừa cao máu, tiểu đường…
8. Choline và Inositol : Hai dược chất này làm giảm những chất mỡ dư thừa đóng trong gan, giúp làm biến sinh (metabolism) những chất béo và cholesterol ra năng lượng.
9. Pyruvate : dược chất này tiêu đốt và làm biến sinh những chất béo dư thừa trong cơ thể ra năng lượng và từ đó giúp cho bắp thịt được săn chắc lại.
10. Chromium : khoáng chất này đã được dùng thành công trong việc kiểm soát lượng cholesterol và lượng đường trong máu. Cũng được dùng để làm tiêu những chất mỡ dư thừa để bắp thịt được săn chắc lại.