Luật lệ không minh bạch, kiểm duyệt Internet và ô nhiễm môi trường, ba điểm tối quan trọng làm cho sự đầu tư của các công ty nước ngoài vào Trung Quốc ngày càng kém hấp dẫn. Chủ đề này được nhật báo Công giáo La Croix hôm 19/02/2015 đề cập đến qua bài viết đề tựa “Trung Quốc không còn là thiên đường của các công ty đa quốc gia nữa“, “Thời vàng son cho các tập đoàn đa quốc gia đã chấm dứt” là sự đánh giá của phân nửa doanh nghiệp Châu Âu tại Trung Quốc, khi trả lời bảng thăm dò hàng năm của Phòng Thương mại Châu Âu ở Bắc Kinh. Tình hình này cũng tương tự từ phía đồng nghiệp Hoa Kỳ. Năm 2014, tăng trưởng Trung Quốc chỉ đạt 7.4%, kém nhất từ 24 năm qua. Niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài cũng suy giảm theo.

Ô nhiễm môi trường tại Bắc Kinh ngày 04/03/2014.REUTERS/Jason Lee/Files

Luật lệ không minh bạch

Theo La Croix, nỗi bất bình hàng đầu của các doanh nghiệp Châu Âu là môi trường luật lệ Trung Quốc, bị xem là quá mập mờ, kém minh bạch, và quá thiên vị cho các doanh nghiệp trong nước. Việc tập đoàn Qualcomn của Mỹ, chuyên sản xuất các chíp điện tử cho các loại điện thoại thông minh, bị kết án phạt.

Tập đoàn Qualcomm bị tuyên phạt 6 tỷ nhân dân tệ (tương đương với 860 triệu euro) với tội danh “lạm dụng vị trí thống trị”“, một án phạt chưa từng có. Trước đó, một loạt các tập đoàn nước ngoài đã bị đặt vào vòng điều tra như Mercedes, BMW,Microsoft….

Trước mật độ tấn công dày đặc, phòng thương mại Châu Âu nghi ngờ về tính khách quan của chính quyền Bắc Kinh, cho rằng có sự “phân biệt đối xử” trên thị trường Trung Quốc, dù rằng chính quyền nước này trấn an là sẽ điều tra cả các doanh nghiệp trong nước.

Kiểm duyệt Internet gây bất an cho doanh nghiệp

“Vạn Lý Trường Thành tin học“, biệt danh của kiểm duyệt Internet, cũng gây ra nhiều vấn đề cho các công ty đầu tư nước ngoài, vốn dĩ quá quen thuộc với các công cụ làm việc ở Tây phương như xử dụng công cụ tin học Google chẳng hạn.
Ngày càng có nhiều doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp Trung Quốc, phải dùng đến các chương trình tin học phải trả tiền cho phép lẩn tránh được nạn kiểm duyệt bằng cách kết nối vào những mạng tư nhân ảo. Tuy có hiệu quả, nhưng vận tốc đường Internet khá chậm. 86% doanh nghiệp Châu Âu phàn nàn các hoạt động kinh doanh của họ đã bị đình trệ do những hạn chế và tình trạng kết nối chậm.

Kiểm duyệt Internet cũng gây lo sợ cho các doanh nghiệp. 60% doanh nghiệp Mỹ cho rằng rủi ro các dữ liệu dễ bị đánh cắp tại Trung Quốc cao hơn rất nhiều so với những nơi khác. Kết quả là 13% doanh nghiệp Mỹ khẳng định đã đình các dự án đầu tư dự kiến vào nghiên cứu và phát triển trong năm 2014.

Ô nhiễm môi trường làm nản lòng nhiều chuyên gia nước ngoài

Điểm đen cuối cùng và cũng làm điểm mới đầu tiên trong thăm dò của Phòng Thương mại Hoa Kỳ từ 17 năm qua là vấn đề ô nhiễm môi trường. Đại đa số các doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc (53%) cho biết gặp khó khăn trong việc tuyển người đến làm việc tại cường quốc kinh tế hàng đầu Châu Á này. Con số này tại Phòng Thương mại Châu Âu còn cao hơn lên đến 68%.

1/3 doanh nghiệp Châu Âu cho biết ô nhiễm môi trường đã làm tăng vọt chi phí tuyển dụng, do các ứng viên muốn có những khoản bù đắp. Nhất là tại các khu vực Bắc Kinh, Nam Kinh hay Thượng Hải, khoảng 60% doanh nghiệp nước ngoài tại đây đều đề cập đến ô nhiễm không khí.

Minh Anh