Theo phân tích của Harry J.Kazianis, một chuyên gia Mỹ về an ninh quốc phòng hàng đầu của Potomac Foundation và tạp chí an ninh The National Interest, Bắc Kinh có nhiều đấu pháp nhưng cái nào cũng xấu cho toàn thể châu Á và cho Washington. Mỹ là siêu cường duy nhất có khả năng quân sự áp đảo Trung Cộng mà còn có bổn phận bảo vệ Philippines, nếu xẩy ra chiến tranh, qua hiệp định an ninh quốc phòng hỗ tương ký kết từ năm 1951.

Phương án thứ nhất khi bị thua kiện, Trung Cộng không làm gì và xem như mặc nhiên chấp nhận phán quyết. Bắc Kinh sẽ đưa ra lời tuyên bố mang nội dung chung chung : “Biển Nam Trung Hoa là của chúng tôi” và âm thầm bước qua giai đoạn mới để khẳng định chủ quyền.

Trung Cộng sẽ tiếp tục củng cố các đảo nhân tạo, xây dựng tiền đồn và trang bị vũ khí tận răng kể cả với hỏa tiễn diệt hạm, chiến đấu cơ và oanh tạc cơ thực hiện chiến lược mà Bắc Kinh gọi là vùng cấm A2/AD: không cho Mỹ vào trong, không cho Mỹ đến gần (Anti-Access/Area-Denial zone). Trung Cộng đã nhiều lần nói đến phương án A2/AD để bày tỏ sự tức giận đối với Mỹ. Tuy nhiên, theo nhận định của Harry J.Kazianis, ít có khả năng Bắc Kinh chọn phướng hướng này vì nếu bị xử thua, phe dân tộc chủ nghĩa sẽ gây áp lực rất lớn với ông Tập Cận Bình, sẽ đòi hỏi một phản ứng mạnh bạo hơn, bành trướng ảnh hưởng của Trung Cộng vượt tầm Biển Đông.

Trong tình thế này, rất có thể Bắc Kinh sẽ chọn phương án thứ hai, được xem có “xác suất cao nhất” : Tuyên bố vùng nhận dạng phòng không ADIZ trên vùng Biển Đông. Biện minh cho quyết định này không khó. Chủ tịch Trung Cộng Tập Cận Bình sẽ viện lý do phán quyết của Tòa Trọng Tài đe dọa an ninh Trung Cộng. Với những căn cứ quân sự ở Hoàng Sa và lực lượng hải quân, không quân, hỏa tiễn bố trí trong vùng, Trung Cộng hội đủ “xác tín” để tuyên bố vùng ADIZ ở Biển Đông, còn thi hành hay không là chuyện khác.

Phương án này thật ra rất nguy hiểm vì sẽ gây căng thẳng cao độ. Hoa Kỳ phải đáp trả. Vấn đề là hiện nay, để phủ nhận vùng nhận dạng phòng không ADIZ của Trung Cộng, không thể chỉ cho hai chiếc pháo đài bay B52 bay ngang là đủ.

Phương án thứ ba là Trung Cộng dùng hết sức mạnh của mình để “châm” vào các điểm nóng tại châu Á mà nhà phân tích Harry J.Kazianis gọi là thái độ “côn đồ“.

Cụ thể là Trung Cộng gia tăng hoạt động hải quân, không quân ở biển Hoa Đông để chọc giận Nhật Bản. Bắc Kinh sẽ tạo căng thẳng ở eo biển Đài Loan, cấm du khách Hoa lục sang thăm hải đảo, giảm giao thương và đầu tư. Trung Cộng cũng có thể bồi đắp bãi đá ngầm Scarborough của Philippines thành căn cứ quân sự tiền phương, chỉ cách quân cảng Subic Bay có 150 hải lý. Liệu Mỹ có thể ngồi nhìn hay không ?

Sau ngày 12/07/2016, châu Á không tránh khỏi tình trạng căng thẳng gia tăng vì Trung Cộng đủ khả năng tiếp tục làm thay đổi nguyên trạng ở Biển Đông, điều mà họ đã tiến hành từ hàng chục năm nay. Đó chính là điều bất hạnh cho châu Á.

Tú Anh (RFI)