Mike Rogers, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ phát biểu tại cuộc Hội thảo về Biển Đông tại Trung tâm CSIS (Washington) ngày 10/07/2014. CSIS

Những lời kêu gọi chính quyền Mỹ có những phản ứng cứng rắn hơn để chống lại các hành vi xâm lược của Trung Quốc ở Biển Đông, theo báo The Straits Times, phản ánh thái độ bực bội ngày càng tăng sau khi một cuộc họp cấp cao ở Bắc Kinh cho thấy bất đồng quan điểm Mỹ-Trung nghiêm trọng về vấn đề tranh chấp lãnh thổ.

Hầu hết các diễn giả cuộc hội thảo đều có những lời lẽ cứng rắn đối với Bắc Kinh, đề nghị Hoa Kỳ tiến hành một chiến dịch phô trương uy lực một cách có tính toán, và dự trù các biện pháp nhằm bắt Trung Quốc phải trả giá cho mỗi hành động khiêu khích.

Các động thái mà Mỹ cần có, theo các chuyên gia, bao gồm việc tăng cường các chuyến bay trinh sát công khai trên các khu vực tranh chấp, để cho lực lượng Trung Quốc thấy rõ, cung cấp trang thiết bị cho các đồng minh, cử chiến hạm Mỹ ghé nhiều cảng hơn trong khu vực, và tăng gia số lượng các cuộc tập trận đang được thực hiện trong vùng.

Theo báo The Straits Times, diễn giả đầu tiên của cuộc hội thảo – Dân biểu Mỹ Mike Rogers – là người đã khai pháo chống Trung Quốc. Theo ông, các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông đã lộ rõ nguyên hình là những hành vi “xâm lược tham lam”. Ông cảnh báo là thái độ bất động trước các hành vi đó sẽ mang lại “một cái chết do hàng ngàn vết cắt”.

Đối với chính khách này, chính quyền Mỹ không được quyền chần chừ mà phải “trực tiếp hơn… bạo dạn hơn…, và cần phải thúc giục bạn bè và đồng minh của Mỹ trong khu vực trực tiếp hơn và cứng rắn hơn” trong đối sách chống Trung Quốc.

Là Chủ tịch Ủy ban phụ trách việc giám sát hoạt động tình báo của Mỹ, ông Rogers đã tỏ ý tiếc là Washington cho đến nay, đã tỏ ra quá nhũn nhặn đối với Bắc Kinh : “Đứng trên góc độ ngoại giao, chúng ta đã bỏ qua nhiều thứ cho Trung Quốc, điều mà chúng ta không bao giờ lượng thứ cho bất kỳ quốc gia nào khác.”.

Tiến sĩ Patrick Cronin, Giám đốc cao cấp thuộc Chương trình An ninh châu Á-Thái Bình Dương tại Trung tâm về một nền An ninh Mới của Mỹ (Centre for a New American Security), cũng bảo vệ một quan điểm cứng rắn tương tự, cho rằng Mỹ hiện đã nghiêm túc hơn trong việc áp dụng các chiến lược “áp đặt chi phí” – tức là các động thái nhằm răn đe Trung Quốc, chống lại chiến lược gọi là “ép buộc thích ứng” của Bắc Kinh.

Theo ông Cronin, cho đến nay, các hành vi thúc ép của Trung Quốc đều tránh mang tính chất quân sự lộ liễu, đồng thời Bắc Kinh cảnh cáo các láng giềng là nếu muốn có quan hệ thương mại tốt đẹp với Trung Quốc, thì phải nhường cho Trung Quốc quyền kiểm soát rộng rãi hơn trong lãnh vực an ninh và tài nguyên…

Theo nhật báo The Straits Times, tại cuộc hội thảo ở Washington, Trung Quốc cũng bị cực lực chỉ trích về thái độ không chấp nhận đưa bất kỳ vấn đề tranh chấp nào ra trước một tòa án quốc tế.

Cho dù vậy, nhật báo Singapore cho rằng nhân cuộc hội thảo, dù kêu gọi chính quyền Mỹ có hành động cứng rắn hơn, các chuyên gia cũng rất hoài nghi về khả năng Washington làm hơn là việc chỉ tuyên bố cứng rắn.

Trọng Nghĩa (RFI)