Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy đảng Dân Chủ, từng dẫn đầu trong một số cuộc chạy đua vào Thượng Viện, hiện đang trong tình trạng rất hồi hộp, và các cuộc bầu cử Thượng Viện vốn được coi là ngang ngửa giữa hai đảng, nhưng đang có khuynh hướng nghiêng về đảng Cộng Hòa vì lý do lạm phát vẫn tiếp tục tăng giá.

Các nhà phân tích thăm dò ý kiến, trong đó có trang mạng FiveThirtyEight cho biết Hạ Viện, nơi mà trước đây TT Biden, cố vấn của ông và một số chính khách thân cận từng dự đoán là đảng Dân Chủ có thể tiếp tục giữ Hạ Viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ này, nay đang xoay chuyển sang  đảng Cộng Hòa.

Việc mất quyền kiểm soát một hoặc cả hai viện tại Quốc Hội Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến hai năm tiếp theo của tổng thống Joe Biden, với việc các đảng viên Cộng Hòa dự kiến sẽ ngăn chặn luật phá thai, kiểm soát và các ưu tiên khác của TT Biden, trong khi đẻ ra các đạo luật mới để hạn chế việc nhập cư và ngân sách chi tiêu quá mức. Họ sử dụng nợ trần của nước Mỹ như đòn bẩy để ngăn chặn TT Biden.

Đảng Cộng Hòa cũng có dự kiến sẽ mở các cuộc điều tra về chi tiêu của đảng Dân Chủ, các giao dịch kinh doanh và cuộc sống của Hunter Biden (con trai Tổng Thống Joe Biden). Một số nhà lập pháp nói rằng họ có thể luận tội TT Joe Biden, các thành viên nội các của ông, và Phó Tổng thống Kamala Harris.

Một người hiểu rõ tình hình bên trong Tòa Bạch Ốc cho biết cơ hội của đảng Dân Chủ để giữ quyền kiểm soát Thượng Viện hiện nay chỉ là là 50-50.  

Vào tháng 5/2022, ông Joe Biden đã dự đoán rằng đảng Dân Chủ của ông sẽ đạt được thắng lợi ở cả Hạ Viện và Thượng Viện Hoa Kỳ, nhưng 5 tháng sau, vào giữa tháng 10/2022 chính ông thừa nhận rằng cuộc đua đang sít sao và rất hồi hộp…

Đối phó với sự mất kiểm soát hai viện của Tổng Thống đảng Dân Chủ:

Các cố vấn tiền nhiệm và đương nhiệm cho biết Tòa Bạch Ốc đang chuẩn bị cho bất kỳ sự cản trở hoặc cuộc điều tra nào có thể xảy ra. Ở điểm này, ông Eric Schultz, chiến lược gia đảng Dân Chủ có quan hệ chặt chẽ với Tòa Bạch Ốc nói: “Tòa Bạch Ốc có cái nhìn rõ rệt rằng nếu đảng Cộng Hòa kiểm soát cả hai viện Quốc Hội thì mọi việc sẽ như thế nào?”. “Không có gì là khó nhận ra khi đảng Cộng Hòa sẽ đi theo điều này nếu họ cầm chịch”.

Phá thai, lạm phát và tội phạm ba đề tài chính tranh cử:

Các yếu tố thúc đẩy sự chuyển hướng gần đây: mối lo của cử tri về lạm phát đang gia tăng và các ứng cử viên khó khăn chống lại thông điệp của đảng Cộng Hòa rằng sự ủng hộ cho đảng Dân Chủ tức ủng hộ cho việc cải cách ngành cảnh sát – đồng nghĩa với việc họ mềm mỏng đối với tội phạm.

Chiến thắng về mặt lập pháp từ tháng 6/2022, và cuộc bỏ phiếu hồi tháng 8/2022 ở tiểu bang Kansas về việc phá thai đã khiến các đảng viên Dân Chủ tin rằng cử tri đang từ chối chính sách của đảng Cộng Hòa. Nhưng hy vọng đã bị tiêu tan vào tháng 10 này, bởi con số lạm phát cao hơn dự kiến. Nhiều cuộc thăm dò cho thấy lạm phát vẫn là mối quan tâm đứng đầu của cử tri hiện nay.

Trong lịch sử chính trị nước Mỹ, bầu cử giữa nhiệm kỳ thường thuận lợi cho đảng nào không lãnh đạo Tòa Bạch Ốc.

Với ba đề tài tranh cử trên, một quan chức Tòa Bạch Ốc nói: “Chúng tôi đã nói về nền kinh tế, lạm phát, phá thai, chiến thắng lập pháp của chúng tôi và điều đó sẽ giúp ích gì cho người Mỹ trong nhiều tháng nay”.

Một quan chức khác của Tòa Bạch Ốc cho biết vấn đề phá thai đang đóng vai trò quan trọng trong nhiều cuộc chạy đua vào Thượng Viện. Đã có sự gia tăng phụ nữ ghi danh bỏ phiếu ở một số tiểu bang chiến trường, và điều quan trọng là phải đưa những cử tri mới được huy động này đến các phòng bỏ phiếu vào tháng 11/2022.

Hiệu quả, không được ưa chuộng?

Các chiến lược gia Dân Chủ ở các tiểu bang chiến trường cho biết: Tòa Bạch Ốc đã thất bại trong việc tận dụng một loạt các thành công lập pháp như biến đổi khí hậu, cơ sở hạ tầng và mở rộng lợi ích xã hội xếp hạng ưu tiên cao hơn cho ông Biden.

Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Karine Jean-Pierre nhấn mạnh tổng thống đã thường xuyên nói về việc giảm nợ cho sinh viên, nền kinh tế, cơ sở hạ tầng và vấn đề phá thai trước cuộc bầu cử giữa kỳ.

Tổng Thống Biden phải năng nổ hơn

Một số đảng viên Dân Chủ nói rằng họ muốn thấy ông Biden lên đường nói chuyện với cử tri nhiều hơn, nêu rõ những chính sách của đảng Dân Chủ đã tác động đến cử tri địa phương như thế nào. Nhưng các ứng cử viên trong một số cuộc chạy đua quan trọng cũng đã chọn chiến dịch tranh cử không có ông Biden. Sự hiện diện của Tổng Thống Biden giảm đáng kể theo kế hoạch của họ ở các khu vực cạnh tranh trên khắp các tiểu bang trước những ngày bầu cử.

Ông Biden đã tăng cường lịch trình du hành vận động tranh cử trong những tuần gần đây, hoán đổi các sự kiện chính trị với các sự kiện tranh cử để vận động cho các ứng cử viên thuộc đảng Dân Chủ của ông.

Theo Reuters, VOA 25/11/2022